• Newsy
    • Studio
    • Klawisze
    • Software
    • Nagłośnienie
    • Mobilne
    • Gitara i Bas
    • Perkusja
  • Testy
    • Studio
    • Klawisze
    • Software
    • Nagłośnienie
    • Mobilne
    • Gitara i Bas
    • Perkusja
  • Artykuły
    • Studyjna mapa Polski
    • Sylwetki
    • Wariacje na temat
    • Felietony
    • Recenzje CD, DVD, Książki
    • Auto dla muzyka
  • Wywiady
  • Wydarzenia/Muzycy
    • Relacje
    • Imprezy
  • Zestawienia
  • Firmy
    • Dystrybutorzy
    • Sklepy
      • Bumbumrurki.pl
      • Ksiegarniamuzyczna.pl
      • Drumshop.pl
      • Instrumentydladzieci.pl
      • Firmamuzyczna.pl
      • Hurtowniamuzyczna.pl
      • Strunygitarowe.pl
      • Muzyczny.pl
  • DJ
  • AudioVideo
Muzyk.net
  • 17 sierpnia 2022
  • Muzyk FCM
  • Magazyn TopGuitar
  • Magazyn TopBass
  • Magazyn TopStudio
Muzyk.net
  • Newsy
    • Studio
      Urządzenia Focusrite RedNet w Marshall Studio

      Urządzenia Focusrite RedNet w Marshall Studio

      Nie żyje Billy Woodman – założyciel firmy ATC

      Nie żyje Billy Woodman – założyciel firmy ATC

      M 49 V – jedna z ikon firmy Neumann wraca w nowej odsłonie

      M 49 V – jedna z ikon firmy Neumann wraca w nowej odsłonie

      Zoom H8 – przegląd cech i możliwości

      Zoom H8 – przegląd cech i możliwości

    • Klawisze
      Klawiatury sterujące Icon – przegląd

      Klawiatury sterujące Icon – przegląd

      „Synthesizer Classics” – syntezatorowe klasyki w nowej odsłonie

      „Synthesizer Classics” – syntezatorowe klasyki w nowej odsłonie

      Casio szykuje coś nowego…

      Casio szykuje coś nowego…

      Sir Stephen Hough zagrał „Rapsodię na temat Paganiniego” na fortepianie Yamaha CFX

      Sir Stephen Hough zagrał „Rapsodię na temat Paganiniego” na fortepianie Yamaha CFX

    • Software
      Nembrini Audio JMP Pro – wirtualny wzmacniacz z efektami

      Nembrini Audio JMP Pro – wirtualny wzmacniacz z efektami

      Fractured – biblioteka dla Steinberg Backbone

      Fractured – biblioteka dla Steinberg Backbone

      Mission 6 – nowa biblioteka firmy UVI

      Mission 6 – nowa biblioteka firmy UVI

      Audified prezentuje nowe wersje wtyczek U73b i U78

      Audified prezentuje nowe wersje wtyczek U73b i U78

    • Nagłośnienie
      Nagłośnienie marki Alcons na OFF Festivalu 2022

      Nagłośnienie marki Alcons na OFF Festivalu 2022

      Ed Sheeran z systemem Sennheiser Digital 6000 na trasie Mathematics

      Ed Sheeran z systemem Sennheiser Digital 6000 na trasie Mathematics

      Nowy firmware dla mikserów Yamaha TF

      Nowy firmware dla mikserów Yamaha TF

      Sennheiser i Neumann z nagrodami od NAMM TEC

      Sennheiser i Neumann z nagrodami od NAMM TEC

    • Mobilne
      iceGear Nambu – nowy syntezator dla iOS

      iceGear Nambu – nowy syntezator dla iOS

      Nembrini Audio JMP Pro – wirtualny wzmacniacz z efektami

      Nembrini Audio JMP Pro – wirtualny wzmacniacz z efektami

      e-instruments Pure Upright – wirtualne pianino dla iOS

      e-instruments Pure Upright – wirtualne pianino dla iOS

      Przewodnik po aplikacji CASIO MUSIC SPACE

      Przewodnik po aplikacji CASIO MUSIC SPACE

    • Gitara i Bas
      Eventide TriceraChorus i paleta efektów modulacyjnych (wideo)

      Eventide TriceraChorus i paleta efektów modulacyjnych (wideo)

      Darkglass Electronics w rękach Korg USA

      Darkglass Electronics w rękach Korg USA

      Gus G i Andrea Martongelli wystąpią w Bochni

      Gus G i Andrea Martongelli wystąpią w Bochni

      Dreadbox DISORDER – nowy efekt gitarowy

      Dreadbox DISORDER – nowy efekt gitarowy

    • Perkusja
      Paweł Dobrowolski gra „African Sunrise” na perkusji Yamaha DTX10K-X

      Paweł Dobrowolski gra „African Sunrise” na perkusji Yamaha DTX10K-X

      Ponad 1000 muzyków uczciło pamięć Taylora Hawkinsa

      Ponad 1000 muzyków uczciło pamięć Taylora Hawkinsa

      Pittsburgh Modular Llama i Polar Bear – perkusyjne moduły Eurorack

      Pittsburgh Modular Llama i Polar Bear – perkusyjne moduły Eurorack

      Bill Bruford zapowiedział wyjątkowe wydawnictwo

      Bill Bruford zapowiedział wyjątkowe wydawnictwo

  • Testy
    • Studio
      Icon Martian i Cocoon – test mikrofonów pojemnościowych

      Icon Martian i Cocoon – test mikrofonów pojemnościowych

      Zoom R20 – test wielościeżkowego rejestratora audio

      Zoom R20 – test wielościeżkowego rejestratora audio

      KRK KNS 8402 i KNS 6402 – test słuchawek

      KRK KNS 8402 i KNS 6402 – test słuchawek

      Zoom F3 – test rejestratora audio

      Zoom F3 – test rejestratora audio

    • Klawisze
      Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

      Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

      Studiologic Numa X Piano 73 – test pianina scenicznego

      Studiologic Numa X Piano 73 – test pianina scenicznego

      Casio LK-S450 – test keyboardu

      Casio LK-S450 – test keyboardu

      Arturia PolyBrute – test syntezatora analogowego

      Arturia PolyBrute – test syntezatora analogowego

    • Software
      Arturia OB-Xa V – test syntezatora wirtualnego

      Arturia OB-Xa V – test syntezatora wirtualnego

      Arturia Pigments v2.0 – test syntezatora wirtualnego

      Arturia Pigments v2.0 – test syntezatora wirtualnego

      Arturia Comp FET-76, Comp VCA-65, Comp TUBE-STA – test

      Arturia Comp FET-76, Comp VCA-65, Comp TUBE-STA – test

      Propellerhead Reason 10.2 – test programu do produkcji muzyki

      Propellerhead Reason 10.2 – test programu do produkcji muzyki

    • Nagłośnienie
      Electro-Voice RE3-ND86-5L i RE3-BPWH-5H – test

      Electro-Voice RE3-ND86-5L i RE3-BPWH-5H – test

      Electro-Voice RE420 i RE520 – test mikrofonów wokalnych

      Electro-Voice RE420 i RE520 – test mikrofonów wokalnych

      Sennheiser XS Wireless Digital Instrument Base Set – test systemu bezprzewodowego

      Sennheiser XS Wireless Digital Instrument Base Set – test systemu bezprzewodowego

      Mackie MDB-1P, MDB-2P, MDB-1A, MDB-USB – test DI-boksów

      Mackie MDB-1P, MDB-2P, MDB-1A, MDB-USB – test DI-boksów

    • Mobilne
      IK Multimedia Syntronik for iPhone/iPad – test

      IK Multimedia Syntronik for iPhone/iPad – test

      Audio Damage Phosphor 2 – test aplikacji iOS

      Audio Damage Phosphor 2 – test aplikacji iOS

      IK Multimedia iRig Nano Amp – test wzmacniacza / interfejsu

      IK Multimedia iRig Nano Amp – test wzmacniacza / interfejsu

      VirSyn AudioEffx – test aplikacji dla iOS

      VirSyn AudioEffx – test aplikacji dla iOS

    • Gitara i Bas
      Duesenberg Starplayer TV Surf Green – test gitary elektrycznej

      Duesenberg Starplayer TV Surf Green – test gitary elektrycznej

      Radial 4-Play – test wielokanałowego di-boksa

      Radial 4-Play – test wielokanałowego di-boksa

      JOYO Vision – test efektu gitarowego

      JOYO Vision – test efektu gitarowego

      Source Audio C4 Synth – test efektu gitarowego

      Source Audio C4 Synth – test efektu gitarowego

    • Perkusja
      Arturia DrumBrute Impact – test syntezatora perkusyjnego

      Arturia DrumBrute Impact – test syntezatora perkusyjnego

      Clavia Nord Drum 3P – test syntezatora perkusyjnego

      Clavia Nord Drum 3P – test syntezatora perkusyjnego

      Akai Tom Cat – test automatu perkusyjnego

      Akai Tom Cat – test automatu perkusyjnego

      Akai Rhythm Wolf – test automatu perkusyjnego

      Akai Rhythm Wolf – test automatu perkusyjnego

  • Artykuły
    • Studyjna mapa Polski
      Studio Chróst wraca do gry

      Studio Chróst wraca do gry

      Studyjna mapa Polski – Nebula Studio

      Studyjna mapa Polski – Nebula Studio

      Studyjna mapa Polski – Studio Kamienica

      Studyjna mapa Polski – Studio Kamienica

      Studyjna mapa Polski – Hasselhoff Studio

      Studyjna mapa Polski – Hasselhoff Studio

    • Sylwetki
      Nie żyje Dave Smith – twórca syntezatorów Sequential

      Nie żyje Dave Smith – twórca syntezatorów Sequential

      Nie żyje Vangelis – legenda muzyki elektronicznej i filmowej

      Nie żyje Vangelis – legenda muzyki elektronicznej i filmowej

      Andrzej Korzyński – 10 najbardziej znanych piosenek

      Andrzej Korzyński – 10 najbardziej znanych piosenek

      Herbie Hancock – sylwetka i 5 najpopularniejszych utworów

      Herbie Hancock – sylwetka i 5 najpopularniejszych utworów

    • Wariacje na temat
      Muzyka 2.0

      Muzyka 2.0

      Nowoczesna klasyka

      Nowoczesna klasyka

      Powieść muzyczna

      Powieść muzyczna

      Muzyka nocy

      Muzyka nocy

    • Felietony
      Basista prawdę ci powie: Nie jestem dziadem

      Basista prawdę ci powie: Nie jestem dziadem

      Basista prawdę ci powie: Lato 2020

      Basista prawdę ci powie: Lato 2020

      Basista prawdę ci powie: Total online

      Basista prawdę ci powie: Total online

      Basista prawdę ci powie: Udana inwestycja

      Basista prawdę ci powie: Udana inwestycja

    • Recenzje CD, DVD, Książki
      Takeshi Asai „Trio Vol. VI” – recenzja płyty

      Takeshi Asai „Trio Vol. VI” – recenzja płyty

      Celeste „Not Your Muse” – recenzja płyty

      Celeste „Not Your Muse” – recenzja płyty

      Paul McCartney „McCartney III” – recenzja płyty

      Paul McCartney „McCartney III” – recenzja płyty

      John Lennon „Gimme Some Thruth” – recenzja płyty

      John Lennon „Gimme Some Thruth” – recenzja płyty

    • Auto dla muzyka
      Wyróżnienie CES Innovation Award dla firmy Sennheiser

      Wyróżnienie CES Innovation Award dla firmy Sennheiser

      Peugeot 3008 i 5008 Allure 1.6 BlueHDI – test

      Peugeot 3008 i 5008 Allure 1.6 BlueHDI – test

      Volvo S90 T6 AWD Polestar – test

      Volvo S90 T6 AWD Polestar – test

      Mazda CX-5 2.0 SKYACTIV-G AWD – test

      Mazda CX-5 2.0 SKYACTIV-G AWD – test

  • Wywiady
    Perfekcja wykonania jest istotna, ale nie najważniejsza. Ważne jest, żeby jednak stworzyć taką przestrzeń, w której wszyscy będą pracować na wspólny rezultat.

    Perfekcja wykonania jest istotna, ale nie najważniejsza. Ważne jest, żeby jednak stworzyć taką przestrzeń, w której wszyscy będą pracować na wspólny rezultat.

    „Bez Mamony“ – Przemysław Kupidura

    „Bez Mamony“ – Przemysław Kupidura

    „Bez Mamony” – Hana

    „Bez Mamony” – Hana

    Michał Kowalonek „Mam dla Ciebie już… Gotowe piosenki”

    Michał Kowalonek „Mam dla Ciebie już… Gotowe piosenki”

    „Bez Mamony“ – Monika Kitel

    „Bez Mamony“ – Monika Kitel

  • Wydarzenia/Muzycy
    • Relacje
      Męskie Granie 2022 w Krakowie – fotorelacja

      Męskie Granie 2022 w Krakowie – fotorelacja

      Sobel wystąpił w Rzeszowie – fotorelacja

      Sobel wystąpił w Rzeszowie – fotorelacja

      „Bajgelman. Get to Tango” – Bester Quartet i goście w Krakowie

      „Bajgelman. Get to Tango” – Bester Quartet i goście w Krakowie

      Gogol Bordello zatrzęśli krakowskim klubem Studio

      Gogol Bordello zatrzęśli krakowskim klubem Studio

    • Imprezy
      Re: Rzeszów Festival już w ten weekend

      Re: Rzeszów Festival już w ten weekend

      Męskie Granie 2022 w Krakowie – fotorelacja

      Męskie Granie 2022 w Krakowie – fotorelacja

      Sobel wystąpił w Rzeszowie – fotorelacja

      Sobel wystąpił w Rzeszowie – fotorelacja

      Wojtek Olszak na Soundela Festival 2022

      Wojtek Olszak na Soundela Festival 2022

  • Zestawienia
    Klawiatury sterujące Icon – przegląd

    Klawiatury sterujące Icon – przegląd

    Wokalne mikrofony Sennheiser Evolution – przegląd

    Wokalne mikrofony Sennheiser Evolution – przegląd

    Produkty marki Zoom do nagrywania podcastów – przegląd

    Produkty marki Zoom do nagrywania podcastów – przegląd

    Kontrolery DAW firmy Icon – przegląd

    Kontrolery DAW firmy Icon – przegląd

    Yamaha DHR – przegląd zestawów głośnikowych

    Yamaha DHR – przegląd zestawów głośnikowych

  • Firmy
    • Dystrybutorzy
    • Sklepy
      • Bumbumrurki.pl
      • Ksiegarniamuzyczna.pl
      • Drumshop.pl
      • Instrumentydladzieci.pl
      • Firmamuzyczna.pl
      • Hurtowniamuzyczna.pl
      • Strunygitarowe.pl
      • Muzyczny.pl
  • DJ
    Technics SL-1200M7L – limitowany gramofon na 50-lecie legendy

    Technics SL-1200M7L – limitowany gramofon na 50-lecie legendy

    Nowe kontrolery Numark Party Mix dla DJ'ów

    Nowe kontrolery Numark Party Mix dla DJ'ów

    AIAIAI TMA-2 Ninja Tune Edition

    AIAIAI TMA-2 Ninja Tune Edition

    Aplikacja rekordbox dostępna dla systemu Android

    Aplikacja rekordbox dostępna dla systemu Android

    Pioneer DJ DJM-V10-LF – mikser dla DJ'ów

    Pioneer DJ DJM-V10-LF – mikser dla DJ'ów

  • AudioVideo
    MOMENTUM 4 Wireless – nowe słuchawki firmy Sennheiser

    MOMENTUM 4 Wireless – nowe słuchawki firmy Sennheiser

    Zoom Q8n-4K dostępny w sklepach

    Zoom Q8n-4K dostępny w sklepach

    Sennheiser i nowa jakość audio na platformie Netflix

    Sennheiser i nowa jakość audio na platformie Netflix

    Jak wykorzystać zalety mikrofonów nakamerowych Sennheiser (wideo)

    Jak wykorzystać zalety mikrofonów nakamerowych Sennheiser (wideo)

    Sennheiser TV Clear – telewizyjne słuchawki bezprzewodowe

    Sennheiser TV Clear – telewizyjne słuchawki bezprzewodowe

Czesław Niemen – wspomnienie
Home
Sylwetki

Czesław Niemen – wspomnienie

16 lutego 2019 Avatar Redakcja | Muzyk FCM Artykuły, Sylwetki 95

Przeczytaj również

Andrzej Korzyński – 10 najbardziej znanych piosenek
Andrzej Korzyński – 10 najbardziej znanych piosenek
Czesław Niemen - Pod Papugami (wideo)
Czesław Niemen - Pod Papugami (wideo)
Krzysztof Zalewski „Zalewski śpiewa Niemena” – recenzja
Krzysztof Zalewski „Zalewski śpiewa Niemena” – recenzja

Dla mojego pokolenia nie było nikogo ważniejszego. On był naszym punktem odniesienia, busolą przemian, tym, który w muzyce liczył się najbardziej. Zresztą nie tylko w muzyce, bo przecież równie istotna była jego niezależność, wyrażana na każdym kroku. Zawsze szedł pod prąd i miał odwagę przyznawania się do własnego świata wartości. To nam imponowało najbardziej, bo dookoła normą były zwieszone głowy tych, co się poddali i nie wyobrażali sobie, że może być inaczej. Akurat odwrotnie niż on.

Nie wiem, kiedy usłyszałem go po raz pierwszy, ale to na pewno była słynna „Malaguenia”, z czasów, gdy najbardziej interesowały go przeboje Ameryki Południowej, zresztą zawsze u nas w modzie. Ciepły, duży, soczysty głos wydawał się stworzony do takich piosenek. Do rocka, czy jak się wtedy w Polsce mówiło, do big-beatu, dochodził stopniowo. Zresztą jak mogło być inaczej, skoro przyszło mu pierwszych kilkanaście lat życia spędzić na Białorusi? I tak cud prawdziwy, że mógł śpiewać w chórze kościelnym, a w szkolnym bywał nawet dyrygentem! Poznałem Białoruś, republikę, która klęczała wyjątkowo usłużnie na kolanach przed Wielkim Bratem. Odczytywanie pragnień Moskwy traktowano tam jako największy przywilej. Tym dziwniejsze, że wyrósł taki niepokorny. W 1958 roku nastąpiła odwilż, repatriacja ruszyła większą falą. Wilnian kierowano do Torunia i okolic, przedwojennych lwowian do Wrocławia, a resztę jak popadło, głównie na Ziemie Odzyskane. W ten sposób rodzina Wydrzyckich znalazła się w Białogardzie. Wychowany na pograniczu dwóch kultur dziewiętnastolatek, usiłował znaleźć swoje miejsce w życiu. Marzył o karierze fagocisty, nawet przyjęto go do średniej szkoły muzycznej w Gdańsku. Byłby może skromnym instrumentalistą, gdyby nie częste wizyty w miejscu owianym legendą, szalenie istotnej cząstce Gdańska, czyli Klubie Studentów Wybrzeża Żak. Mówiło się, że to wylęgarnia talentów, drożdże artystyczne i ściółka, na której rozkwitło wyjątkowo aktywne życie artystyczne. Tam właśnie wyrosły takie kabarety jak Bim Bom, czy To Tu. Młody przybysz z Białorusi chłonął tę atmosferę całym sobą, dla wielu Polaków była ona niezwykła, więc jakie wrażenie musiała czynić na nim? W Żaku zaczął swe latynoamerykańskie śpiewanie, skończone nagle zakwalifikowaniem się do tak zwanej „złotej dziesiątki” Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie. Był rok 1962, nowopowstały zespół Niebiesko-Czarnych rzucił hasło: „polska młodzież śpiewa polskie piosenki” i wtedy właśnie zaproponowano Wydrzyckiemu przystąpienie do zespołu. Jeszcze przez chwilę śpiewał po hiszpańsku, ale Franciszek Walicki, twórca i kierownik artystyczny Niebiesko-Czarnych, zachęcił go do sięgnięcia po własny repertuar. Błyskawicznie przekonał się, że tylko sam może pisać dla siebie piosenki. I tak w 1963 roku skomponował pierwszą, Wiem, że nie wrócisz, za którą poszły inne, pisane na początku głównie do tekstów Walickiego, występującego w tej roli jako Jacek Grań. Szczególny rezonans wzbudził piękny walc, Czy mnie jeszcze pamiętasz. Ponieważ w 1964 roku Niebiesko –Czarni występowali w pierwszej części recitalu Marleny Dietrich w Warszawie, wielka dama światowych estrad miała okazję poznania tego utworu. Zrobił na niej takie wrażenie, że nagrała go na płytę i w ten sposób Czesław Wydrzycki wypłynął po raz pierwszy poza Polskę. Zresztą w tamtym czasie z Niebiesko-Czarnymi przewędrował najpierw całą Polskę, później Europę wzdłuż i wszerz, a jednym z przystanków stał się Paryż (śpiewali w najsłynniejszym wtedy teatrze rewiowym Europy, Olympii, kierowanej przez Brunona Cocquatrixa), Budapeszt i Sztokholm.

W 1966 roku w Niebiesko-Czarnych stało mu się za ciasno i postanowił powołać do życia własny zespół, a żona Franciszka Walickiego podsunęła mu pseudonim artystyczny, Niemen, idealnie pasujący do jego białorusko-polskiej przeszłości. Oczywiste, że jego pierwsza grupa nazywała się Niemen i Akwarele, a kolejne Niemen Enigmatic i Niemen Aerolit. W 1967 roku na Festiwalu w Opolu zaśpiewał własny utwór, który miał się stać jego ikoną i jedną z najważniejszych polskich piosenek XX wieku, „Dziwny jest ten świat”. Stał się wówczas cud: oto po raz pierwszy młody człowiek, reprezentant pogardzanej muzyki młodzieżowej, rozumianej przez decydentów i część krytyków jako przejaw przelotnej, zdziczałej mody i naśladownictwa „obcych ideowo” wzorów, zaśpiewał o sprawach najistotniejszych. Zadał kłam banialukom, że jego pokolenie może się interesować jedynie błahostkami. Chyba też po raz pierwszy język polski tak idealnie pasował do muzyki rockowej. Polska miała nowego idola, ale władzom nie podobał się dziwak z długimi włosami, nietypowym zarostem, ubrany w spodnie w paski, paradujący raz w koszuli wzorowanej na rubaszce, raz w kożuszku z kwiatkami, w dodatku mówiący i śpiewający z kresowym zaśpiewem. Niemen nie pasował do szeregu lekko bezbarwnych kolegów-estradowców, w garniturkach z żabotami, akurat skrojonych na potrzeby drugiej połowy rządów towarzysza Wiesława. Wtedy po raz pierwszy zrozumiał, czym jest ostracyzm części środowiska i dziennikarzy, gorliwie wypełniających polecenia władz. Jego opolskie zwycięstwo polegało też na tym, że podzielił słuchaczy na przeciwne sobie obozy. Ogromna ekspresja i zaangażowanie jednych zachwycała, ale inni czuli się urażeni nie tyle treścią, co formą, jaką proponował. W każdym razie był pierwszym od wielu lat artystą estradowym, który rozpalił aż takie kontrowersje i namiętności. A on robił swoje, jakby całe zamieszanie dotyczyło kogo innego. Mało go obchodziły zakazy występów w telewizji, okresowe bariery w wyjazdach zagranicznych, czy kompletny brak jego nagrań w radiu. Znał swą wartość, wiedział co potrafi i nie zrażał się szczuciem przeciw sobie. Przede wszystkim stale się zmieniał, poszukiwał nowych brzmień i harmonii. Zafascynowany rhythm & bluesem śpiewał tak, jak robią to czarni wykonawcy, ale widać było wyraźnie, że coraz bliższy jest mu jazz i bardziej skomplikowane, niż w typowej muzyce rozrywkowej frazy. W jego zespole pod koniec lat sześćdziesiątych grali już sami jazzmani, Czesław Bartkowski, Tomasz Jaśkiewicz, Jacek Mikuła, Zbigniew Namysłowski i Janusz Zieliński, a czasem pojawiał się nawet sam Michał Urbaniak. Jeszcze później, co szczególnie warte jest podkreślenia, w niektórych nagraniach brał udział genialny kontrabasista, Helmut Nadolski. Uprawiając taką muzykę po prostu nie mógł śpiewać banalnych tekstów z „ye, ye, ye” w refrenie. To w tamtym czasie narodziła się miłość Niemena do wielkiej poezji, zwłaszcza Norwida. Ze strof Cypriana Kamila czerpał, jak sam to nazwał, „całą mądrość świata, miłość do innych ludzi i nieprzebrane bogactwo myśli”. W towarzystwie wspomnianych muzyków nagrał swoje bez wątpienia najwspanialsze dzieło, Bema pamięci żałobny rapsod. Jestem przekonany, że nie można zrozumieć twórczości Niemena bez tej pozycji, podobnie jak i innych utworów pomieszczonych na tej samej, rewelacyjnej płycie. Część dotychczasowych wielbicieli odwróciła się od niego, dla nich był za trudny i zbyt hermetyczny, poza tym wymagał myślenia i skupienia. A on, poza Norwidem, proponował Przerwę-Tetmajera, Jasnorzewską-Pawlikowską, Iwaszkiewicza, Asnyka… Najwyraźniej nie miał zamiaru odcinać kuponów od poprzedniego, „łatwego” piosenkowania. Owszem, czuł potrzebę nagrania całej płyty z ludowymi piosenkami rosyjskimi i białoruskimi, więc uczynił to z ogromnym wdziękiem i niemałym powodzeniem. Kiedyś powiedział, że najbardziej pociąga go pogranicze muzyki poważnej i rozrywkowej. Według mnie nie tylko w „Rapsodzie…” do takiego ideału doszedł.

Już poprzednio interesowało go malarstwo i grafika, toteż sam tworzył ciekawe okładki własnych płyt. Później nie ograniczał się tylko do okładek i w ten sposób powstały prace pokazywane na wielu wystawach, dzięki którym udowodnił nieprzeciętny talent również w tej dziedzinie. Ostatnie lata stworzyły nowe możliwości, które skwapliwie wykorzystał, zajmując się na poważnie grafiką komputerową.

Kilkakrotnie podejmowano próby wylansowania Niemena na Zachodzie. Pierwsze, we Włoszech i Francji, do udanych nie należały, usiłowano bowiem zrobić z niego wykonawcę muzyki pop. Sen o Warszawie we francuskiej wersji mógł się jeszcze podobać, ale inne nagrania tamtego czasu za granicą do wybitnych raczej nie należały. Kontrakt z niemieckim oddziałem CBS pozwolił mu na wykonanie angielskich wersji wielu piosenek, również tłumaczenia „Bema pamięci…”, ale nie miały one takiej siły artystycznej, jak nagrania dokonane w Polsce. Niemen zawsze był profesjonalistą czuwającym nad każdym etapem nagrania, sprawdzającym osobiście wszystkie mikrofony, czy położenie tłumików na stole realizacyjnym. Jak miał to robić za granicą, czy tym bardziej w Nowym Jorku w czasach, gdy paszport był rarytasem nie zawsze udostępnianym przez ludową władzę? To i tak cud prawdziwy, że część krytyków rozpływała się w zachwytach nad jego płytami, roztrząsając bogactwo warsztatu kompozytorskiego, aranżacyjnego i wokalnego. Żeby zrobić karierę, musiałby siedzieć tam, a nie nad Wisłą, a on nie dał się do takiego pomysłu przekonać. Pewnie dla nas to lepiej, bo go mieliśmy dla siebie, ale przecież żal, że świat wiedział o nim za mało, przecież naprawdę serio zastanawiano się nad współpracą Niemena ze znakomitą grupą Blood, Sweat & Tears.

A głos miał Niemen naprawdę boski. Czas nie robił mu żadnej krzywdy, mam nawet wrażenie, że przydawał nowego blasku. Ostatecznie nikt inny nie był przez czternaście lat z rzędu uznawany za najlepszego i najpopularniejszego wokalistę roku w ankietach Jazzu i Non Stopu.

Nowe doświadczenie zaproponował mu reżyser teatralny i telewizyjny, Bernard Ford Hanaoka, który chciał mieć oryginalną muzykę do realizowanego w teatrze w Wałbrzychu, a potem Gnieźnie i TVP, spektaklu „Mindowe” Słowackiego. Niemen szybko dał się namówić na nowe doświadczenia, w ten sposób tworząc niepowtarzalne dzieła na potrzeby kilkudziesięciu realizacji scenicznych. Wiele z nich znam dobrze, śmiem twierdzić, że muzyka do „Dziadów”, „Pana Tadeusza” i „Braci Karamazow”, w reżyserii Hanuszkiewicza, oraz do „Parad” i „Snu srebrnego Salomei” Hanaoki, były znakomite. Cała Polska znała go jako autora muzyki do „Wesela”, przeniesionego przez Andrzeja Wajdę na ekran według arcydramatu Wyspiańskiego.

Zrażony niesolidnością i niepunktualnością współpracujących muzyków, postanowił w którymś momencie występować na estradzie sam, za to z ogromnym arsenałem instrumentów elektronicznych i syntezatorów. Idea zrodzona z konieczności okazała się paradoksalnie jedną z najbardziej trafnych w jego karierze.

Dawał sobie świetnie radę jako stanowczy i konsekwentny w działaniu lider kilku zespołów, od siebie i innych wymagał profesjonalizmu najwyższej próby i potrafił być nieprzyjemny, gdy ktokolwiek z jego zespołu nie spełniał tych wymagań. Ale prywatnie był człowiekiem wielkiej skromności i uczciwości. Nie nadawał się na bohatera skandali w kolorowych pisemkach, interesowały go inne wartości. Nie pił, nie jadał mięsa i w ogóle nie znajdował specjalnych radości w uciechach cenionych przez ogół. Potrafił przesiedzieć cały wieczór i nie powiedzieć ani słowa, nie znosił modnego teraz sprzedawania własnej prywatności. Dlatego nie rozgłaszał wieści o stanie zdrowia, choć w środowisku mówiło się o tym od kilku miesięcy. Odszedł dokładnie miesiąc przed sześćdziesiątymi piątymi urodzinami, pełen planów na przyszłość. Pewnie gra teraz Panu w orkiestrze tych, których tu już nie usłyszymy.

Tekst: Andrzej Lajborek

Poniżej prezentujemy kilka wybranych utworów Czesława Niemena:

„Dziwny jest ten świat” („Dziwny jest ten świat”, 1967)

„Płonąca stodoła” („Sukces”, 1968)

„Wiem, że nie wrócisz” („Czy mnie jeszcze pamiętasz?”, 1969)

„Pod papugami” („Czy mnie jeszcze pamiętasz?”, 1969)

„Czy mnie jeszcze pamiętasz?” („Czy mnie jeszcze pamiętasz?”, 1969)

„Jednego serca” („Enigmatic”, 1970)

„Bema pamięci żałobny rapsod” („Enigmatic”, 1970)

„Sprzedaj mnie wiatrowi” („Niemen”, 1971)

„Marionetki” („Niemen vol. 1”, 1973)

„Planeta Ziemia” („Katharsis”, 1976)

 

Zdjęcie: Czesław Niemen podczas występu na XIII Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu (1973 rok) / Narodowe Archiwum Cyfrowe

  • Tags
  • Czesław Niemen

Udostępnij:

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest
Next article Wyjątkowe nuty: Pieśni M. Karłowicza na głos i gitarę w opracowaniu Krzysztofa Meisingera
Previous article SUPERBOOTH19 – pierwsze informacje o wydarzeniach towarzyszących
Avatar

Redakcja | Muzyk FCM

Magazyn MUZYK FCM jest jedynym ogólnopolskim pismem branżowym w Polsce o tak szerokiej rozpiętości merytorycznej i docieralności. Dysponuje kilkoma portalami internetowymi, profilami w mediach społecznościowych, kanałami filmowymi oraz własną bazą mailingową. Co miesiąc dociera do kilkuset tysięcy osób. MUZYK FCM ukazuje się od stycznia 1993 roku.

Zobacz także

„Bez Mamony“ – Przemysław Kupidura Artykuły
8 sierpnia 2022

„Bez Mamony“ – Przemysław Kupidura

„Bez Mamony” – Hana Artykuły
22 lipca 2022

„Bez Mamony” – Hana

Michał Kowalonek „Mam dla Ciebie już… Gotowe piosenki” Artykuły
1 lipca 2022

Michał Kowalonek „Mam dla Ciebie już… Gotowe piosenki”

Facebook Comments

Najnowsze artykuły
16 sie 7:29
Imprezy

Re: Rzeszów Festival już w ten weekend

16 sie 4:52
Klawisze

Klawiatury sterujące Icon – przegląd

16 sie 1:58
Klawisze

„Synthesizer Classics” – syntezatorowe klasyki w nowej odsłonie

16 sie 11:30
Mobilne

iceGear Nambu – nowy syntezator dla iOS

13 sie 11:05
Newsy

Oscar Peterson uhonorowany okolicznościowymi monetami

12 sie 7:25
Nagłośnienie

Nagłośnienie marki Alcons na OFF Festivalu 2022

12 sie 2:48
Klawisze

Casio szykuje coś nowego…

12 sie 12:00
Newsy

Perfekcja wykonania jest istotna, ale nie najważniejsza. Ważne jest, żeby jednak stworzyć taką przestrzeń, w której wszyscy będą pracować na wspólny rezultat.

12 sie 10:00
Newsy

Palaye Royale planuje europejską trasę promujacą „Fever Dream”

11 sie 4:53
Tygodnik

Tygodnik 32/2022 (371)

Najnowsze testy
Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej 30 lipca 2022Klawisze

Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

Icon Martian i Cocoon – test mikrofonów pojemnościowych 22 lipca 2022Studio

Icon Martian i Cocoon – test mikrofonów pojemnościowych

Zoom R20 – test wielościeżkowego rejestratora audio 30 czerwca 2022Studio

Zoom R20 – test wielościeżkowego rejestratora audio

KRK KNS 8402 i KNS 6402 – test słuchawek 24 czerwca 2022Newsy

KRK KNS 8402 i KNS 6402 – test słuchawek

Tagi
Akai Arturia Behringer Billie Eilish biznes muzyczny Casio Ed Sheeran Electro-Voice Era Jazzu Eurorack Focusrite gitara gitara elektryczna IK Multimedia interfejs audio iOS klawiatura sterująca koncert Korg Kurzweil L-Acoustics M-Audio Mackie Moog music business Music Man Native Instruments Neumann Novation nowa płyta nowy singiel PreSonus Refleksje na temat sztuk akustycznych Roland Sennheiser Solid State Logic Soundedit Steinberg Studiologic syntezator Taylor Swift TC Electronic teenage engineering Yamaha Zoom
SOCIAL MEDIA
  • Newsy
  • Testy
  • Artykuły
  • Wywiady
  • Wydarzenia/Muzycy
  • Zestawienia
  • Firmy
  • DJ
  • AudioVideo
  • Back to top
© Muzyk.net 1993-2021. All rights reserved.
Produced by Czasopismo Muzyk