• Newsy
    • Studio
    • Klawisze
    • Software
    • Nagłośnienie
    • Mobilne
    • Gitara i Bas
    • Perkusja
  • Testy
    • Studio
    • Klawisze
    • Software
    • Nagłośnienie
    • Mobilne
    • Gitara i Bas
    • Perkusja
  • Artykuły
    • Studyjna mapa Polski
    • Sylwetki
    • Wariacje na temat
    • Felietony
    • Recenzje CD, DVD, Książki
    • Auto dla muzyka
  • Wywiady
  • Wydarzenia/Muzycy
    • Relacje
    • Imprezy
  • Zestawienia
  • Firmy
    • Dystrybutorzy
    • Sklepy
      • Bumbumrurki.pl
      • Ksiegarniamuzyczna.pl
      • Drumshop.pl
      • Instrumentydladzieci.pl
      • Firmamuzyczna.pl
      • Hurtowniamuzyczna.pl
      • Strunygitarowe.pl
      • Muzyczny.pl
  • DJ
  • AudioVideo
Muzyk.net
  • 30 marca 2023
  • Muzyk FCM
  • Magazyn TopGuitar
  • Magazyn TopBass
  • Magazyn TopStudio
Muzyk.net
  • Newsy
    • Studio
      Sennheiser i Neumann na targach NAB Show 2023

      Sennheiser i Neumann na targach NAB Show 2023

      ZOOM H1n-VP – rejestrator audio z dodatkami

      ZOOM H1n-VP – rejestrator audio z dodatkami

      Poznajcie rodzinę interfejsów audio Volt firmy Universal Audio

      Poznajcie rodzinę interfejsów audio Volt firmy Universal Audio

      Legendarny mikser studyjny Focusrite znalazł nowy dom

      Legendarny mikser studyjny Focusrite znalazł nowy dom

    • Klawisze
      20 lat pianin cyfrowych Privia firmy Casio

      20 lat pianin cyfrowych Privia firmy Casio

      Artyści Yamaha o nowym modelu CK88

      Artyści Yamaha o nowym modelu CK88

      Magda Bereda wybrała pianino Casio PX-S7000

      Magda Bereda wybrała pianino Casio PX-S7000

      Promocja – klawiatury Arturia KeyLab mkII z dodatkowym oprogramowaniem

      Promocja – klawiatury Arturia KeyLab mkII z dodatkowym oprogramowaniem

    • Software
      Colors Vintage Synth dla samplera Steinberg HALion

      Colors Vintage Synth dla samplera Steinberg HALion

      Cherry Audio przedstawia biblioteki Preset Pack

      Cherry Audio przedstawia biblioteki Preset Pack

      XILS-lab aktualizuje syntezator PolyKB III do wersji 3.6.3

      XILS-lab aktualizuje syntezator PolyKB III do wersji 3.6.3

      DDMF GrandEQ – wirtualny korektor masteringowy

      DDMF GrandEQ – wirtualny korektor masteringowy

    • Nagłośnienie
      Sennheiser i Neumann na targach NAB Show 2023

      Sennheiser i Neumann na targach NAB Show 2023

      Yamaha RUio16-D – prezentacja wybranych funkcji

      Yamaha RUio16-D – prezentacja wybranych funkcji

      Zoom V3 – aktualizacja oprogramowania

      Zoom V3 – aktualizacja oprogramowania

      Brandi Carlile, Bad Bunny i Steve Lacy z systemem Sennheiser Digital 6000 na rozdaniu GRAMMY

      Brandi Carlile, Bad Bunny i Steve Lacy z systemem Sennheiser Digital 6000 na rozdaniu GRAMMY

    • Mobilne
      Aplikacja R12 Control firmy ZOOM już dostępna

      Aplikacja R12 Control firmy ZOOM już dostępna

      AudioKit Pro SAGA Synth – nowy syntezator dla iOS

      AudioKit Pro SAGA Synth – nowy syntezator dla iOS

      Rec'n'Share 3.0.0 – nowa wersja aplikacji firmy Yamaha

      Rec'n'Share 3.0.0 – nowa wersja aplikacji firmy Yamaha

      Bram Bos Fluss – syntezator / procesor efektów dla iOS

      Bram Bos Fluss – syntezator / procesor efektów dla iOS

    • Gitara i Bas
      Zoom B2 FOUR – nowy multiefekt dla basistów

      Zoom B2 FOUR – nowy multiefekt dla basistów

      Yamaha Guitar Group przejąła Córdoba Music Group

      Yamaha Guitar Group przejąła Córdoba Music Group

      Poznajcie możliwości multiefektów Zoom G2 FOUR i G2X FOUR

      Poznajcie możliwości multiefektów Zoom G2 FOUR i G2X FOUR

      G2 FOUR i G2X FOUR – nowe multiefekty gitarowe marki Zoom

      G2 FOUR i G2X FOUR – nowe multiefekty gitarowe marki Zoom

    • Perkusja
      100 perkusistów uhonorowało w Belgii pamięć Taylora Hawkinsa

      100 perkusistów uhonorowało w Belgii pamięć Taylora Hawkinsa

      Steve Gadd i jego solo na perkusji Yamaha Recording Custom

      Steve Gadd i jego solo na perkusji Yamaha Recording Custom

      XI Ogólnopolskie Warsztaty Perkusyjne w Gdańsku

      XI Ogólnopolskie Warsztaty Perkusyjne w Gdańsku

      Czy Miles Davis był fanem gry Dave'a Lombardo?

      Czy Miles Davis był fanem gry Dave'a Lombardo?

  • Testy
    • Studio
      Focusrite Clarett+ 8Pre – test interfejsu audio

      Focusrite Clarett+ 8Pre – test interfejsu audio

      Focusrite Vocaster One Studio – test zestawu dla podcasterów

      Focusrite Vocaster One Studio – test zestawu dla podcasterów

      Arturia MiniLab 3 – test klawiatury sterującej

      Arturia MiniLab 3 – test klawiatury sterującej

      Icon Martian i Cocoon – test mikrofonów pojemnościowych

      Icon Martian i Cocoon – test mikrofonów pojemnościowych

    • Klawisze
      Arturia MiniLab 3 – test klawiatury sterującej

      Arturia MiniLab 3 – test klawiatury sterującej

      Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

      Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

      Studiologic Numa X Piano 73 – test pianina scenicznego

      Studiologic Numa X Piano 73 – test pianina scenicznego

      Casio LK-S450 – test keyboardu

      Casio LK-S450 – test keyboardu

    • Software
      Arturia OB-Xa V – test syntezatora wirtualnego

      Arturia OB-Xa V – test syntezatora wirtualnego

      Arturia Pigments v2.0 – test syntezatora wirtualnego

      Arturia Pigments v2.0 – test syntezatora wirtualnego

      Arturia Comp FET-76, Comp VCA-65, Comp TUBE-STA – test

      Arturia Comp FET-76, Comp VCA-65, Comp TUBE-STA – test

      Propellerhead Reason 10.2 – test programu do produkcji muzyki

      Propellerhead Reason 10.2 – test programu do produkcji muzyki

    • Nagłośnienie
      Electro-Voice RE3-ND86-5L i RE3-BPWH-5H – test

      Electro-Voice RE3-ND86-5L i RE3-BPWH-5H – test

      Electro-Voice RE420 i RE520 – test mikrofonów wokalnych

      Electro-Voice RE420 i RE520 – test mikrofonów wokalnych

      Sennheiser XS Wireless Digital Instrument Base Set – test systemu bezprzewodowego

      Sennheiser XS Wireless Digital Instrument Base Set – test systemu bezprzewodowego

      Mackie MDB-1P, MDB-2P, MDB-1A, MDB-USB – test DI-boksów

      Mackie MDB-1P, MDB-2P, MDB-1A, MDB-USB – test DI-boksów

    • Mobilne
      IK Multimedia Syntronik for iPhone/iPad – test

      IK Multimedia Syntronik for iPhone/iPad – test

      Audio Damage Phosphor 2 – test aplikacji iOS

      Audio Damage Phosphor 2 – test aplikacji iOS

      IK Multimedia iRig Nano Amp – test wzmacniacza / interfejsu

      IK Multimedia iRig Nano Amp – test wzmacniacza / interfejsu

      VirSyn AudioEffx – test aplikacji dla iOS

      VirSyn AudioEffx – test aplikacji dla iOS

    • Gitara i Bas
      Duesenberg Starplayer TV Surf Green – test gitary elektrycznej

      Duesenberg Starplayer TV Surf Green – test gitary elektrycznej

      Radial 4-Play – test wielokanałowego di-boksa

      Radial 4-Play – test wielokanałowego di-boksa

      JOYO Vision – test efektu gitarowego

      JOYO Vision – test efektu gitarowego

      Source Audio C4 Synth – test efektu gitarowego

      Source Audio C4 Synth – test efektu gitarowego

    • Perkusja
      Arturia DrumBrute Impact – test syntezatora perkusyjnego

      Arturia DrumBrute Impact – test syntezatora perkusyjnego

      Clavia Nord Drum 3P – test syntezatora perkusyjnego

      Clavia Nord Drum 3P – test syntezatora perkusyjnego

      Akai Tom Cat – test automatu perkusyjnego

      Akai Tom Cat – test automatu perkusyjnego

      Akai Rhythm Wolf – test automatu perkusyjnego

      Akai Rhythm Wolf – test automatu perkusyjnego

  • Artykuły
    • Studyjna mapa Polski
      Studio Chróst wraca do gry

      Studio Chróst wraca do gry

      Studyjna mapa Polski – Nebula Studio

      Studyjna mapa Polski – Nebula Studio

      Studyjna mapa Polski – Studio Kamienica

      Studyjna mapa Polski – Studio Kamienica

      Studyjna mapa Polski – Hasselhoff Studio

      Studyjna mapa Polski – Hasselhoff Studio

    • Sylwetki
      Quincy Jones – legenda muzyki kończy 90 lat

      Quincy Jones – legenda muzyki kończy 90 lat

      Wet Leg – z szezlongiem na podbój świata

      Wet Leg – z szezlongiem na podbój świata

      Tobias Jesso Jr. – kim jest Songwriter roku nagrodzony GRAMMY?

      Tobias Jesso Jr. – kim jest Songwriter roku nagrodzony GRAMMY?

      Kim jest Samara Joy – laureatka GRAMMY w kategorii Najlepszy nowy artysta

      Kim jest Samara Joy – laureatka GRAMMY w kategorii Najlepszy nowy artysta

    • Wariacje na temat
      Muzyka 2.0

      Muzyka 2.0

      Nowoczesna klasyka

      Nowoczesna klasyka

      Powieść muzyczna

      Powieść muzyczna

      Muzyka nocy

      Muzyka nocy

    • Felietony
      Basista prawdę ci powie: Nie jestem dziadem

      Basista prawdę ci powie: Nie jestem dziadem

      Basista prawdę ci powie: Lato 2020

      Basista prawdę ci powie: Lato 2020

      Basista prawdę ci powie: Total online

      Basista prawdę ci powie: Total online

      Basista prawdę ci powie: Udana inwestycja

      Basista prawdę ci powie: Udana inwestycja

    • Recenzje CD, DVD, Książki
      Kasia Pietrzko Trio / Maciej Kądziela / Andrzej Chyra „Norwid” – recenzja

      Kasia Pietrzko Trio / Maciej Kądziela / Andrzej Chyra „Norwid” – recenzja

      Cezary Makiewicz „Ptaki są różne” – recenzja płyty

      Cezary Makiewicz „Ptaki są różne” – recenzja płyty

      Takeshi Asai „Trio Vol. VI” – recenzja płyty

      Takeshi Asai „Trio Vol. VI” – recenzja płyty

      Celeste „Not Your Muse” – recenzja płyty

      Celeste „Not Your Muse” – recenzja płyty

    • Auto dla muzyka
      Wyróżnienie CES Innovation Award dla firmy Sennheiser

      Wyróżnienie CES Innovation Award dla firmy Sennheiser

      Peugeot 3008 i 5008 Allure 1.6 BlueHDI – test

      Peugeot 3008 i 5008 Allure 1.6 BlueHDI – test

      Volvo S90 T6 AWD Polestar – test

      Volvo S90 T6 AWD Polestar – test

      Mazda CX-5 2.0 SKYACTIV-G AWD – test

      Mazda CX-5 2.0 SKYACTIV-G AWD – test

  • Wywiady
    „Bez Mamony” – RGG

    „Bez Mamony” – RGG

    „Bez Mamony” – Melancholy Hill

    „Bez Mamony” – Melancholy Hill

    Maciej Łyszkiewicz o zespole The Q – „Gramy egoistycznie, by być szczęśliwymi ludźmi”

    Maciej Łyszkiewicz o zespole The Q – „Gramy egoistycznie, by być szczęśliwymi ludźmi”

    „Bez Mamony” – Ewa eM

    „Bez Mamony” – Ewa eM

    „Bez Mamony” – Michał Barański

    „Bez Mamony” – Michał Barański

  • Wydarzenia/Muzycy
    • Relacje
      Morświn w Nowej Hucie – fotorelacja

      Morświn w Nowej Hucie – fotorelacja

      Zakopower wystąpili w Krakowie

      Zakopower wystąpili w Krakowie

      Carrantuohill i irlandzkie tańce w Filharmonii Krakowskiej

      Carrantuohill i irlandzkie tańce w Filharmonii Krakowskiej

      Formacja DakhaBrakha ponownie zagrała w Krakowie

      Formacja DakhaBrakha ponownie zagrała w Krakowie

    • Imprezy
      Chris Blackwell, Angélique Kidjo i Arvo Pärt laureatami Polar Music Prize

      Chris Blackwell, Angélique Kidjo i Arvo Pärt laureatami Polar Music Prize

      15 kwietnia w BOK Głębocka 66 wystąpi Natalia Nykiel

      15 kwietnia w BOK Głębocka 66 wystąpi Natalia Nykiel

      Ania Dąbrowska wystąpi w Krakowie

      Ania Dąbrowska wystąpi w Krakowie

      Morświn w Nowej Hucie – fotorelacja

      Morświn w Nowej Hucie – fotorelacja

  • Zestawienia
    Poznajcie rodzinę interfejsów audio Volt firmy Universal Audio

    Poznajcie rodzinę interfejsów audio Volt firmy Universal Audio

    Cyfrowe miksery Zoom LiveTrak – przegląd cech i możliwości

    Cyfrowe miksery Zoom LiveTrak – przegląd cech i możliwości

    Klawiatury sterujące Icon – przegląd

    Klawiatury sterujące Icon – przegląd

    Wokalne mikrofony Sennheiser Evolution – przegląd

    Wokalne mikrofony Sennheiser Evolution – przegląd

    Produkty marki Zoom do nagrywania podcastów – przegląd

    Produkty marki Zoom do nagrywania podcastów – przegląd

  • Firmy
    • Dystrybutorzy
    • Sklepy
      • Bumbumrurki.pl
      • Ksiegarniamuzyczna.pl
      • Drumshop.pl
      • Instrumentydladzieci.pl
      • Firmamuzyczna.pl
      • Hurtowniamuzyczna.pl
      • Strunygitarowe.pl
      • Muzyczny.pl
  • DJ
    Performance + Production Hub na targach Prolight + Sound 2023

    Performance + Production Hub na targach Prolight + Sound 2023

    Technics SL-1200M7L – limitowany gramofon na 50-lecie legendy

    Technics SL-1200M7L – limitowany gramofon na 50-lecie legendy

    Nowe kontrolery Numark Party Mix dla DJ'ów

    Nowe kontrolery Numark Party Mix dla DJ'ów

    AIAIAI TMA-2 Ninja Tune Edition

    AIAIAI TMA-2 Ninja Tune Edition

    Aplikacja rekordbox dostępna dla systemu Android

    Aplikacja rekordbox dostępna dla systemu Android

  • AudioVideo
    Sennheiser zaprezentował słuchawki HD 660S2

    Sennheiser zaprezentował słuchawki HD 660S2

    Sennheiser zapewnia dźwięk przestrzenny na Netfliksie

    Sennheiser zapewnia dźwięk przestrzenny na Netfliksie

    Sennheiser zapowiada wyjątkowe innowacje audio na ISE 2023

    Sennheiser zapowiada wyjątkowe innowacje audio na ISE 2023

    Yamaha AG08 – nowy mikser do streamingu na żywo

    Yamaha AG08 – nowy mikser do streamingu na żywo

    Sennheiser prezentuje nowe słuchawki IE 200

    Sennheiser prezentuje nowe słuchawki IE 200

Czesław Niemen – wspomnienie
Home
Sylwetki

Czesław Niemen – wspomnienie

16 lutego 2019 Avatar Redakcja | Muzyk FCM Artykuły, Sylwetki 146

Przeczytaj również

Andrzej Korzyński – 10 najbardziej znanych piosenek
Andrzej Korzyński – 10 najbardziej znanych piosenek
Czesław Niemen - Pod Papugami (wideo)
Czesław Niemen - Pod Papugami (wideo)
Krzysztof Zalewski „Zalewski śpiewa Niemena” – recenzja
Krzysztof Zalewski „Zalewski śpiewa Niemena” – recenzja

Dla mojego pokolenia nie było nikogo ważniejszego. On był naszym punktem odniesienia, busolą przemian, tym, który w muzyce liczył się najbardziej. Zresztą nie tylko w muzyce, bo przecież równie istotna była jego niezależność, wyrażana na każdym kroku. Zawsze szedł pod prąd i miał odwagę przyznawania się do własnego świata wartości. To nam imponowało najbardziej, bo dookoła normą były zwieszone głowy tych, co się poddali i nie wyobrażali sobie, że może być inaczej. Akurat odwrotnie niż on.

Nie wiem, kiedy usłyszałem go po raz pierwszy, ale to na pewno była słynna „Malaguenia”, z czasów, gdy najbardziej interesowały go przeboje Ameryki Południowej, zresztą zawsze u nas w modzie. Ciepły, duży, soczysty głos wydawał się stworzony do takich piosenek. Do rocka, czy jak się wtedy w Polsce mówiło, do big-beatu, dochodził stopniowo. Zresztą jak mogło być inaczej, skoro przyszło mu pierwszych kilkanaście lat życia spędzić na Białorusi? I tak cud prawdziwy, że mógł śpiewać w chórze kościelnym, a w szkolnym bywał nawet dyrygentem! Poznałem Białoruś, republikę, która klęczała wyjątkowo usłużnie na kolanach przed Wielkim Bratem. Odczytywanie pragnień Moskwy traktowano tam jako największy przywilej. Tym dziwniejsze, że wyrósł taki niepokorny. W 1958 roku nastąpiła odwilż, repatriacja ruszyła większą falą. Wilnian kierowano do Torunia i okolic, przedwojennych lwowian do Wrocławia, a resztę jak popadło, głównie na Ziemie Odzyskane. W ten sposób rodzina Wydrzyckich znalazła się w Białogardzie. Wychowany na pograniczu dwóch kultur dziewiętnastolatek, usiłował znaleźć swoje miejsce w życiu. Marzył o karierze fagocisty, nawet przyjęto go do średniej szkoły muzycznej w Gdańsku. Byłby może skromnym instrumentalistą, gdyby nie częste wizyty w miejscu owianym legendą, szalenie istotnej cząstce Gdańska, czyli Klubie Studentów Wybrzeża Żak. Mówiło się, że to wylęgarnia talentów, drożdże artystyczne i ściółka, na której rozkwitło wyjątkowo aktywne życie artystyczne. Tam właśnie wyrosły takie kabarety jak Bim Bom, czy To Tu. Młody przybysz z Białorusi chłonął tę atmosferę całym sobą, dla wielu Polaków była ona niezwykła, więc jakie wrażenie musiała czynić na nim? W Żaku zaczął swe latynoamerykańskie śpiewanie, skończone nagle zakwalifikowaniem się do tak zwanej „złotej dziesiątki” Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie. Był rok 1962, nowopowstały zespół Niebiesko-Czarnych rzucił hasło: „polska młodzież śpiewa polskie piosenki” i wtedy właśnie zaproponowano Wydrzyckiemu przystąpienie do zespołu. Jeszcze przez chwilę śpiewał po hiszpańsku, ale Franciszek Walicki, twórca i kierownik artystyczny Niebiesko-Czarnych, zachęcił go do sięgnięcia po własny repertuar. Błyskawicznie przekonał się, że tylko sam może pisać dla siebie piosenki. I tak w 1963 roku skomponował pierwszą, Wiem, że nie wrócisz, za którą poszły inne, pisane na początku głównie do tekstów Walickiego, występującego w tej roli jako Jacek Grań. Szczególny rezonans wzbudził piękny walc, Czy mnie jeszcze pamiętasz. Ponieważ w 1964 roku Niebiesko –Czarni występowali w pierwszej części recitalu Marleny Dietrich w Warszawie, wielka dama światowych estrad miała okazję poznania tego utworu. Zrobił na niej takie wrażenie, że nagrała go na płytę i w ten sposób Czesław Wydrzycki wypłynął po raz pierwszy poza Polskę. Zresztą w tamtym czasie z Niebiesko-Czarnymi przewędrował najpierw całą Polskę, później Europę wzdłuż i wszerz, a jednym z przystanków stał się Paryż (śpiewali w najsłynniejszym wtedy teatrze rewiowym Europy, Olympii, kierowanej przez Brunona Cocquatrixa), Budapeszt i Sztokholm.

W 1966 roku w Niebiesko-Czarnych stało mu się za ciasno i postanowił powołać do życia własny zespół, a żona Franciszka Walickiego podsunęła mu pseudonim artystyczny, Niemen, idealnie pasujący do jego białorusko-polskiej przeszłości. Oczywiste, że jego pierwsza grupa nazywała się Niemen i Akwarele, a kolejne Niemen Enigmatic i Niemen Aerolit. W 1967 roku na Festiwalu w Opolu zaśpiewał własny utwór, który miał się stać jego ikoną i jedną z najważniejszych polskich piosenek XX wieku, „Dziwny jest ten świat”. Stał się wówczas cud: oto po raz pierwszy młody człowiek, reprezentant pogardzanej muzyki młodzieżowej, rozumianej przez decydentów i część krytyków jako przejaw przelotnej, zdziczałej mody i naśladownictwa „obcych ideowo” wzorów, zaśpiewał o sprawach najistotniejszych. Zadał kłam banialukom, że jego pokolenie może się interesować jedynie błahostkami. Chyba też po raz pierwszy język polski tak idealnie pasował do muzyki rockowej. Polska miała nowego idola, ale władzom nie podobał się dziwak z długimi włosami, nietypowym zarostem, ubrany w spodnie w paski, paradujący raz w koszuli wzorowanej na rubaszce, raz w kożuszku z kwiatkami, w dodatku mówiący i śpiewający z kresowym zaśpiewem. Niemen nie pasował do szeregu lekko bezbarwnych kolegów-estradowców, w garniturkach z żabotami, akurat skrojonych na potrzeby drugiej połowy rządów towarzysza Wiesława. Wtedy po raz pierwszy zrozumiał, czym jest ostracyzm części środowiska i dziennikarzy, gorliwie wypełniających polecenia władz. Jego opolskie zwycięstwo polegało też na tym, że podzielił słuchaczy na przeciwne sobie obozy. Ogromna ekspresja i zaangażowanie jednych zachwycała, ale inni czuli się urażeni nie tyle treścią, co formą, jaką proponował. W każdym razie był pierwszym od wielu lat artystą estradowym, który rozpalił aż takie kontrowersje i namiętności. A on robił swoje, jakby całe zamieszanie dotyczyło kogo innego. Mało go obchodziły zakazy występów w telewizji, okresowe bariery w wyjazdach zagranicznych, czy kompletny brak jego nagrań w radiu. Znał swą wartość, wiedział co potrafi i nie zrażał się szczuciem przeciw sobie. Przede wszystkim stale się zmieniał, poszukiwał nowych brzmień i harmonii. Zafascynowany rhythm & bluesem śpiewał tak, jak robią to czarni wykonawcy, ale widać było wyraźnie, że coraz bliższy jest mu jazz i bardziej skomplikowane, niż w typowej muzyce rozrywkowej frazy. W jego zespole pod koniec lat sześćdziesiątych grali już sami jazzmani, Czesław Bartkowski, Tomasz Jaśkiewicz, Jacek Mikuła, Zbigniew Namysłowski i Janusz Zieliński, a czasem pojawiał się nawet sam Michał Urbaniak. Jeszcze później, co szczególnie warte jest podkreślenia, w niektórych nagraniach brał udział genialny kontrabasista, Helmut Nadolski. Uprawiając taką muzykę po prostu nie mógł śpiewać banalnych tekstów z „ye, ye, ye” w refrenie. To w tamtym czasie narodziła się miłość Niemena do wielkiej poezji, zwłaszcza Norwida. Ze strof Cypriana Kamila czerpał, jak sam to nazwał, „całą mądrość świata, miłość do innych ludzi i nieprzebrane bogactwo myśli”. W towarzystwie wspomnianych muzyków nagrał swoje bez wątpienia najwspanialsze dzieło, Bema pamięci żałobny rapsod. Jestem przekonany, że nie można zrozumieć twórczości Niemena bez tej pozycji, podobnie jak i innych utworów pomieszczonych na tej samej, rewelacyjnej płycie. Część dotychczasowych wielbicieli odwróciła się od niego, dla nich był za trudny i zbyt hermetyczny, poza tym wymagał myślenia i skupienia. A on, poza Norwidem, proponował Przerwę-Tetmajera, Jasnorzewską-Pawlikowską, Iwaszkiewicza, Asnyka… Najwyraźniej nie miał zamiaru odcinać kuponów od poprzedniego, „łatwego” piosenkowania. Owszem, czuł potrzebę nagrania całej płyty z ludowymi piosenkami rosyjskimi i białoruskimi, więc uczynił to z ogromnym wdziękiem i niemałym powodzeniem. Kiedyś powiedział, że najbardziej pociąga go pogranicze muzyki poważnej i rozrywkowej. Według mnie nie tylko w „Rapsodzie…” do takiego ideału doszedł.

Już poprzednio interesowało go malarstwo i grafika, toteż sam tworzył ciekawe okładki własnych płyt. Później nie ograniczał się tylko do okładek i w ten sposób powstały prace pokazywane na wielu wystawach, dzięki którym udowodnił nieprzeciętny talent również w tej dziedzinie. Ostatnie lata stworzyły nowe możliwości, które skwapliwie wykorzystał, zajmując się na poważnie grafiką komputerową.

Kilkakrotnie podejmowano próby wylansowania Niemena na Zachodzie. Pierwsze, we Włoszech i Francji, do udanych nie należały, usiłowano bowiem zrobić z niego wykonawcę muzyki pop. Sen o Warszawie we francuskiej wersji mógł się jeszcze podobać, ale inne nagrania tamtego czasu za granicą do wybitnych raczej nie należały. Kontrakt z niemieckim oddziałem CBS pozwolił mu na wykonanie angielskich wersji wielu piosenek, również tłumaczenia „Bema pamięci…”, ale nie miały one takiej siły artystycznej, jak nagrania dokonane w Polsce. Niemen zawsze był profesjonalistą czuwającym nad każdym etapem nagrania, sprawdzającym osobiście wszystkie mikrofony, czy położenie tłumików na stole realizacyjnym. Jak miał to robić za granicą, czy tym bardziej w Nowym Jorku w czasach, gdy paszport był rarytasem nie zawsze udostępnianym przez ludową władzę? To i tak cud prawdziwy, że część krytyków rozpływała się w zachwytach nad jego płytami, roztrząsając bogactwo warsztatu kompozytorskiego, aranżacyjnego i wokalnego. Żeby zrobić karierę, musiałby siedzieć tam, a nie nad Wisłą, a on nie dał się do takiego pomysłu przekonać. Pewnie dla nas to lepiej, bo go mieliśmy dla siebie, ale przecież żal, że świat wiedział o nim za mało, przecież naprawdę serio zastanawiano się nad współpracą Niemena ze znakomitą grupą Blood, Sweat & Tears.

A głos miał Niemen naprawdę boski. Czas nie robił mu żadnej krzywdy, mam nawet wrażenie, że przydawał nowego blasku. Ostatecznie nikt inny nie był przez czternaście lat z rzędu uznawany za najlepszego i najpopularniejszego wokalistę roku w ankietach Jazzu i Non Stopu.

Nowe doświadczenie zaproponował mu reżyser teatralny i telewizyjny, Bernard Ford Hanaoka, który chciał mieć oryginalną muzykę do realizowanego w teatrze w Wałbrzychu, a potem Gnieźnie i TVP, spektaklu „Mindowe” Słowackiego. Niemen szybko dał się namówić na nowe doświadczenia, w ten sposób tworząc niepowtarzalne dzieła na potrzeby kilkudziesięciu realizacji scenicznych. Wiele z nich znam dobrze, śmiem twierdzić, że muzyka do „Dziadów”, „Pana Tadeusza” i „Braci Karamazow”, w reżyserii Hanuszkiewicza, oraz do „Parad” i „Snu srebrnego Salomei” Hanaoki, były znakomite. Cała Polska znała go jako autora muzyki do „Wesela”, przeniesionego przez Andrzeja Wajdę na ekran według arcydramatu Wyspiańskiego.

Zrażony niesolidnością i niepunktualnością współpracujących muzyków, postanowił w którymś momencie występować na estradzie sam, za to z ogromnym arsenałem instrumentów elektronicznych i syntezatorów. Idea zrodzona z konieczności okazała się paradoksalnie jedną z najbardziej trafnych w jego karierze.

Dawał sobie świetnie radę jako stanowczy i konsekwentny w działaniu lider kilku zespołów, od siebie i innych wymagał profesjonalizmu najwyższej próby i potrafił być nieprzyjemny, gdy ktokolwiek z jego zespołu nie spełniał tych wymagań. Ale prywatnie był człowiekiem wielkiej skromności i uczciwości. Nie nadawał się na bohatera skandali w kolorowych pisemkach, interesowały go inne wartości. Nie pił, nie jadał mięsa i w ogóle nie znajdował specjalnych radości w uciechach cenionych przez ogół. Potrafił przesiedzieć cały wieczór i nie powiedzieć ani słowa, nie znosił modnego teraz sprzedawania własnej prywatności. Dlatego nie rozgłaszał wieści o stanie zdrowia, choć w środowisku mówiło się o tym od kilku miesięcy. Odszedł dokładnie miesiąc przed sześćdziesiątymi piątymi urodzinami, pełen planów na przyszłość. Pewnie gra teraz Panu w orkiestrze tych, których tu już nie usłyszymy.

Tekst: Andrzej Lajborek

Poniżej prezentujemy kilka wybranych utworów Czesława Niemena:

„Dziwny jest ten świat” („Dziwny jest ten świat”, 1967)

„Płonąca stodoła” („Sukces”, 1968)

„Wiem, że nie wrócisz” („Czy mnie jeszcze pamiętasz?”, 1969)

„Pod papugami” („Czy mnie jeszcze pamiętasz?”, 1969)

„Czy mnie jeszcze pamiętasz?” („Czy mnie jeszcze pamiętasz?”, 1969)

„Jednego serca” („Enigmatic”, 1970)

„Bema pamięci żałobny rapsod” („Enigmatic”, 1970)

„Sprzedaj mnie wiatrowi” („Niemen”, 1971)

„Marionetki” („Niemen vol. 1”, 1973)

„Planeta Ziemia” („Katharsis”, 1976)

 

Zdjęcie: Czesław Niemen podczas występu na XIII Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu (1973 rok) / Narodowe Archiwum Cyfrowe

  • Tags
  • Czesław Niemen

Udostępnij:

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest
Next article Wyjątkowe nuty: Pieśni M. Karłowicza na głos i gitarę w opracowaniu Krzysztofa Meisingera
Previous article SUPERBOOTH19 – pierwsze informacje o wydarzeniach towarzyszących
Avatar

Redakcja | Muzyk FCM

Zobacz także

Quincy Jones – legenda muzyki kończy 90 lat Artykuły
14 marca 2023

Quincy Jones – legenda muzyki kończy 90 lat

Wet Leg – z szezlongiem na podbój świata Artykuły
25 lutego 2023

Wet Leg – z szezlongiem na podbój świata

Tobias Jesso Jr. – kim jest Songwriter roku nagrodzony GRAMMY? Artykuły
13 lutego 2023

Tobias Jesso Jr. – kim jest Songwriter roku nagrodzony GRAMMY?

Facebook Comments

Najnowsze artykuły
30 mar 7:18
Tygodnik

Tygodnik 13/2023 (404)

30 mar 10:42
Newsy

Colors Vintage Synth dla samplera Steinberg HALion

29 mar 4:29
Newsy

Cherry Audio przedstawia biblioteki Preset Pack

29 mar 3:13
Imprezy

Chris Blackwell, Angélique Kidjo i Arvo Pärt laureatami Polar Music Prize

29 mar 12:29
Nagłośnienie

Sennheiser i Neumann na targach NAB Show 2023

29 mar 10:12
Imprezy

15 kwietnia w BOK Głębocka 66 wystąpi Natalia Nykiel

28 mar 6:36
Newsy

„Eyes Closed” – pierwszy utwór z nowej płyty Eda Sheerana

28 mar 3:10
Klawisze

20 lat pianin cyfrowych Privia firmy Casio

28 mar 11:59
Newsy

Teledysk do piosenki „Number 1” Nico Santosa wyreżyserowany przez… ChatGPT

28 mar 10:56
Imprezy

Ania Dąbrowska wystąpi w Krakowie

Najnowsze testy
Focusrite Clarett+ 8Pre – test interfejsu audio 21 marca 2023Newsy

Focusrite Clarett+ 8Pre – test interfejsu audio

Focusrite Vocaster One Studio – test zestawu dla podcasterów 30 listopada 2022Studio

Focusrite Vocaster One Studio – test zestawu dla podcasterów

Arturia MiniLab 3 – test klawiatury sterującej 28 października 2022Klawisze

Arturia MiniLab 3 – test klawiatury sterującej

Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej 30 lipca 2022Klawisze

Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

Tagi
Akai Arturia Behringer Billie Eilish biznes muzyczny Casio Ed Sheeran Electro-Voice Elton John Era Jazzu Eurorack Focusrite gitara gitara elektryczna IK Multimedia interfejs audio iOS klawiatura sterująca koncert Korg Kurzweil L-Acoustics M-Audio Mackie Moog music business Music Man Native Instruments Neumann Novation nowa płyta nowy singiel PreSonus Refleksje na temat sztuk akustycznych Roland Sennheiser Solid State Logic Soundedit Steinberg Studiologic syntezator Taylor Swift teenage engineering Yamaha Zoom
SOCIAL MEDIA
  • Newsy
  • Testy
  • Artykuły
  • Wywiady
  • Wydarzenia/Muzycy
  • Zestawienia
  • Firmy
  • DJ
  • AudioVideo
  • Back to top
© Muzyk.net 1993-2021. All rights reserved.
Produced by Czasopismo Muzyk