Do tego, że systemy transmisji bezprzewodowej wykorzystywane są do przesyłania sygnałów audio już dawno zdążyliśmy się przyzwyczaić. Technologia ta zadomowiła się na dobre i urządzenia tego typu produkowane zarówno przez wielkich potentatów, jak i małe, często nieznane szerzej firmy. Z kolei technologia bezprzewodowej transmisji komunikatów MIDI – choć pierwsze tego typu rozwiązania pojawiły się już w połowie lat 80. XX wieku (aczkolwiek bardzo drogie i odmienne technologicznie od tych dostępnych obecnie), a kolejne – dość „niszowe” – próby stworzenia takich systemów podejmowane były w kolejnych latach, dopiero w ostatnim czasie zauważyć można pojawianie się większej ilości „komercyjnych” produktów wykorzystujących ten typ połączenia. Jednym z producentów, który ma w swej ofercie urządzenia przesyłające komunikaty MIDI drogą radiową jest firma M-Audio, mająca już pewne doświadczenie na tym polu (interfejs TransMIDI sygnowany jeszcze logo Midiman).
Rodzina oferowanych przez nią obecnie urządzeń MidAir wykorzystuje technologię transmisji bezprzewodowej opracowaną przez firmę Frontier Design, na potrzeby sterownika TranzPort i tak jak on pracuje w paśmie 2.4 GHz. W skład serii MidAir wchodzą trzy systemy złożone z nadajnika i odbiornika. Bezprzewodowy odbiornik – niewielkie „pudełko” ze złączami na obu końcach – jest taki sam dla wszystkich trzech systemów. Inaczej rozwiązano sprawę nadajnika. W dwóch przypadkach jest wbudowany w tradycyjne na pozór klawiatury sterujące – MidAir 25 i MidAir 37. W skład trzeciego systemu, nazwanego po prostu MidAir wchodzi zewnętrzny nadajnik charakteryzujący się obudową zbliżoną do tej, w jakiej zamknięto odbiornik.
Klawiatura MidAir 25 powstała w oparciu o pierwszą generację modelu Oxygen8. Oprócz znanych z tamtego instrumentu manipulatorów, na panelu znalazło się kilka nowych elementów kontroli. MidAir 25 został wyposażony w dwuoktawową dynamiczną klawiaturę (transpozycja w zakresie ±4 oktaw, odstrojenie ±6 półtonów), „kółka” Pitch Bend i Modulation, suwak Data Entry oraz osiem programowalnych potencjometrów obrotowych. Panel mieści także trzycyfrowy wyświetlacz LED, przyciski służące do zmiany barw i presetów (te drugie umożliwiają także transpozycję oktawową) oraz zaopatrzony w diodę przycisk aktywujący tryb, w którym klawisze służą za przyciski funkcyjne. Nowością jest przycisk Sustain, który pełni tą samą rolę co podłączony do klawiatury kontroler nożny. Na panelu umieszczono również diodę Connect informującą o połączeniu z odbiornikiem. Tylny panel udostępnia wyjście MIDI, wejście dla kontrolera nożnego Sustain, gniazdo zewnętrznego zasilacza oraz przycisk służący do „reaktywacji” połączenia bezprzewodowego w przypadku jego nagłego zaniku. Klawiatura może być zasilana sześcioma bateriami AA lub za pośrednictwem załączonego w komplecie zasilacza. Zapisanych w pamięci instrumentu 10 presetów ułatwia pracę z wybranymi wirtualnymi instrumentami. Istnieje także możliwość zapisania w ich miejsce własnych ustawień.
Niewielkich rozmiarów odbiornik to także interfejs MIDI komunikujący się z komputerem poprzez port USB. Urządzenie wyposażono ponadto w wejście i wyjście MIDI oraz gniazdo dla zewnętrznego zasilacza. Odbiornik także został wyposażony w przycisk „reaktywujący” połączenie oraz przełącznik pozwalający wybrać jeden z trzech trybów pracy (odbieranie sygnałów drogą radiową, przewodowo lub z obu źródeł jednocześnie – Auto). Trzy diody informują o aktywności połączenia bezprzewodowego oraz odbieraniu komunikatów MIDI poprzez wejście fizyczne lub bezprzewodowe.
Wspomniana klawiatura MidAir 37 różni się od modelu dwuoktawowego nie tylko większą klawiaturą (37 klawiszy). Wyposażono ją dodatkowo w 9 programowalnych suwaków. Z kolei nadajnik z systemu MidAir, który podobnie jak obie klawiatury może być zasilany bateriami lub za pośrednictwem zasilacza, udostępnia jedynie gniazdo MIDI umieszczone na „telefonicznym” kablu.
Po podłączeniu do komputera, odbiornik jest automatycznie rozpoznawany i instalowany jako „Urządzenie audio USB”. MidAir nie wymaga do pracy dodatkowych sterowników… chyba że chcemy w pełni wykorzystać możliwości systemu. Instalacja dodatkowych sterowników powoduje, że wśród „Kontrolerów dźwięku, wideo i gier” (Menadżer urządzeń) pojawią się wpisy MidAir USB Driver i MidAir USB MIDI Driver, a w używanych przez nas aplikacjach będziemy mieli do wyboru dwa wejścia – pierwsze (MidAir In1) odbierające sygnały drogą radiową i drugie (MidAir In2) komunikujące się tradycyjnie „po kablu” oraz jedno wyjście (MidAir Out). Dzięki temu klawiaturę MidAir 25 wykorzystywać możemy jednocześnie w dwóch aplikacjach.
Klawiatura MidAir 25 i odbiornik/interfejs mogą pracować w różnych konfiguracjach. W pierwszym przypadku bezprzewodowy odbiornik zasilany jest przez USB i tą też drogą komunikuje się z komputerem. Transmisja między nim a klawiaturą MidAir 25 odbywa się droga radiową, a dodatkowe wejście (niezależne – komunikaty z niego odbierane nie łączą się z danymi z klawiatury) i wyjście MIDI wykorzystać możemy do tradycyjnej „przewodowej” komunikacji z innym instrumentem. Druga konfiguracja pozwala na użycie bezprzewodowego odbiornika bez wykorzystania komputera. W tym przypadku urządzenie zasilane jest poprzez zewnętrzny zasilacz. Ten tryb pozwala np. na sterowanie drogą radiową dowolnym modułem dźwiękowym czy innym instrumentem podłączonym do wyjścia MIDI znajdującego się na odbiorniku (w tym trybie nie jest możliwe jednoczesne korzystanie z obu wejść).
Oba urządzenia pracować mogą także niezależnie od siebie. MidAir 25 działać może jako tradycyjna klawiatura sterująca wykorzystująca do bezpośredniego połączenia standardowy kabel MIDI, a odbiornik MidAir może pracować jako „normalny” interfejs MIDI 1 × 1 zasilany z sieci. W takiej sytuacji służyć on może jako „pośrednik” między dwoma dowolnymi urządzeniami MIDI.
Dostępność dwóch urządzeń (w tym klawiatury MidAir 25) na jednym porcie wejściowym MIDI możliwa jest przy wybraniu w odbiorniku trybu Auto. W tym ustawieniu monitorowane są oba wejścia, a wybierane to, które jest akurat aktywne (pierwszeństwo ma tu tradycyjna droga „przewodowa” – przejście na aktywny kanał bezprzewodowy następuje jeśli przez 250 ms nie napływają nią żadne informacje.
Zasięg pracy systemu wynosi wg producenta 10 metrów. Choć większość osób będzie używać go w bliższym sąsiedztwie komputera (bądź to w studiu, bądź na scenie), przyznać trzeba, że MidAir dobrze radzi sobie z pracą „na odległość”. Co więcej, systemowi nie przeszkadzają drzwi czy ściany, choć zdarza się że klawiatura gubi sygnał gdy na drodze sygnału do odbiornika stoi jakaś „budowlana” przeszkoda.
MidAir 25 podobnie jak poprzednie klawiatury firmy M-Audio bardzo dobrze współpracuje z instrumentami wirtualnymi (stand alone i w postaci wtyczek) czy programami-hostami. Nie bez znaczenia jest w tym przypadku osiem programowalnych pokręteł oraz pozostałe elementy kontroli dostępne z jego panelu.
Do instrumentu dołączono płytę CD-ROM, która oprócz potrzebnych sterowników zawiera także sekwencer audio/MIDI Ableton Live w wersji Lite 5.
Tekst: Grzegorz Bartczak
Ceny:
MidAir 25 – 860 PLN
MidAir 37 – 1030 PLN
MidAir – 560 PLN
Producent: m-audio.com
Dystrybutor: Music Info, www.music.info.pl
Test ukazał się w numerze 4/2007 miesięcznika Muzyk.