Chociaż obsługa aplikacji muzycznych (instrumentów, efektów, programów DAW) z powodzeniem odbywać się może przy pomocy myszki i klawiatury komputerowej to czasami chcielibyśmy mieć bardziej „fizyczny” kontakt z programem. Wtedy właśnie w sukurs przychodzą nam różnego rodzaju kontrolery MIDI oferujące rozmaite manipulatory, które – odpowiednio zaprogramowane – pozwalają nam sterować konkretnymi parametrami przy pomocy pokręteł, suwaków czy przełączników.
W ofercie firmy Akai dostępna jest cała gama rozmaitych kontrolerów MIDI przeznaczonych do różnych zadań. Są wśród nich modele wyposażone w pady jak i cała seria kontrolerów dedykowanych do współpracy z programem Live. Jednym z najnowszych produktów jest jednak uniwersalny, kompaktowy kontroler o nazwie MIDImix. Jego panel jest w całości wypełniony kontrolerami, których dobór i układ od razu ukazują to, do jakich zadań go stworzono. Jest to kontroler zaprojektowany z myślą o sterowaniu parametrami programów DAW, a dokładniej sekcji miksera.
OPIS
Testowane urządzenie jest bardzo poręczne, a nieduże rozmiary sprawiają że bez trudu powinno znaleźć się dla niego miejsce na biurku. Do komunikacji z komputerem służy port USB i jest to jedyne gniazdo, w jakie wyposażono MIDImix. Nowy kontroler charakteryzuje się dokładnie takimi samymi wymiarami co testowany przed niemal dwoma laty APC mini. Zastosowano w nim zresztą identyczne suwaki.
Jako że kontroler ten jest przeznaczony do obsługi miksera w naszym programie DAW nie dziwi układ kontrolerów na panelu. Do dyspozycji mamy bowiem jakby osiem „kanałów”, a w każdej kolumnie dostępne są trzy potencjometry obrotowe, dwa podświetlane przyciski oraz suwak. Ponadto kontroler udostępnia cztery przyciski funkcyjne (także z podświetleniem) oraz dodatkowy suwak MASTER. Ogółem na panelu MIDImix umieszczonych jest zatem dziewięć potencjometrów suwakowych i 24 obrotowe oraz 20 przycisków. Wszystkie one wysyłają oczywiście komunikaty MIDI. O ile pokrętła i suwaki (poza wspomnianym MASTER) nie są opisane, to przyciski mają z góry przypisaną funkcję.
Jako że pokrętła mogą służyć w założeniu do regulacji różnych parametrów wszystkie są takie same czyli bez zaskoku w pozycji środkowej (który czasem bardzo by się przydał). Wszystkie kontrolery pracują bezproblemowo choć główki potencjometrów mogłyby być nieco inaczej wyprofilowane. Suwaki działają z pewnym oporem co pozwala precyzyjniej ustawić wartości regulowanych nimi parametrów. Jako że testowane urządzenie ma raczej kompaktowe rozmiary, poszczególne kontrolery są rozmieszczone dość blisko siebie. Odległości są jednak na tyle duże, że nie ma problemu z przypadkowym poruszeniem sąsiadującego pokrętła czy suwaka. Dzięki gumowym podkładkom MIDImix zachowuje się stabilnie podczas pracy i nie przesuwa się po powierzchni.
W komplecie z urządzeniem otrzymujemy program Ableton Live Lite (tradycyjnie w zestawie znajduje się tylko karta z kodem dającym dostęp do aplikacji, którą należy pobrać z Internetu).
INSTALACJA/KONFIGURACJA
Jak można się domyśleć MIDImix bez problemu integruje się z dodawanym do niego programem DAW, ale nie jest to jedyna aplikacja tego typu z którą może współpracować.
O ile sam kontroler nie wymaga specjalnych sterowników (po podłączeniu do komputera jest automatycznie rozpoznawany), to aby móc korzystać z MIDImix w połączeniu z konkretnymi programami DAW należy skorzystać z przygotowanych przez producenta skryptów.
Jako, że na komputerze z którego korzystałem podczas testu jest zainstalowany „duży” Ableton Live w najnowszej wersji, nie trzeba było w nim nic ustawiać gdyż MIDImix został rozpoznany automatycznie. Jeśli jednak przygodę z Live rozpoczniemy dopiero od zainstalowania dołączonej do kontrolera wersji Live Lite to (o ile skrypt nie będzie już włączony do biblioteki) należy umieścić plik pobrany ze strony internetowej Akai w odpowiednim folderze, a następnie dokonać odpowiednich ustawień w zakładce „Preferences”. Wszelkie informacje na temat tego jak to zrobić znajdziemy na stronie Akai. MIDImix jest widoczny w systemie jako jedno wejście i jedno wyjście MIDI zatem konfiguracja nie jest zbyt wymagająca.
Podobnie jak w przypadku Live należy postąpić jeśli chcielibyśmy wykorzystywać testowany kontroler z takimi programami jak Cubase czy Logic Pro X. W ich przypadku jednak trzeba dodatkowo wykorzystać edytor programowy, aby poprzez niego przesłać „mapę” do kontrolera. Jeśli korzystamy z programu Studio One 2 firmy PreSonus należy odpowiednio zmapować kontrolery posiłkując się chociażby filmem dostępnym w Internecie.
WSPÓŁPRACA Z LIVE
Jako że w komplecie z kontrolerem dostajemy program firmy Ableton, na początek spójrzmy jak wygląda współpraca z Live. Jak już wspomniałem, MIDImix zaprojektowano z myślą o sterowaniu mikserem w programie DAW. Już z samego układu kontrolerów możemy wnioskować czym możemy sterować przy pomocy poszczególnych potencjometrów i przełączników.
Suwaki służą oczywiście do regulacji głośności w ośmiu kolejnych kanałach, a ostatni z nich steruje szyną MASTER. Do określania położenia w panoramie przeznaczone są pokrętła znajdujące się bezpośrednio nad przyciskami, natomiast dwa górne rzędy potencjometrów obrotowych powiązane są w przypadku Live z wysyłkami A i B. Przeznaczenia przycisków łatwiej się domyśleć ze względu na opisy. Górny rząd pozwala wyciszyć konkretny kanał (MUTE) lub wyizolować go spośród innych (SOLO). Dolnymi przyciskami „uzbrajamy” dany kanał do nagrywania.
Oczywiście nie jesteśmy ograniczeni do regulacji jedynie ośmiu pierwszych kanałów jako że przy pomocy przycisków BANK LEFT/RIGHT możemy przełączać pomiędzy kolejnymi bankami dającymi dostęp do następnych kanałów (9-16, 17-24 itd.). Ostatni przycisk ulokowany na panelu – SEND ALL pozwala nam zrzucić do komputera zestaw aktualnych ustawień wszystkich kontrolerów.
INNE MOŻLIWOŚCI
Podobnie jak w przypadku opisywanego wyżej programu Live sytuacja wygląda w innych DAW’ach, choć są między nimi pewne różnice co do sterowanych parametrów. Przykładowo w Cubase dwa górne rzędy pokręteł pozwalają kontrolować jedno z pasm korektora (GAIN, FREQUENCY), natomiast reszta kontrolerów zaprogramowana jest tak samo jak wyżej. W Cubase nie działa też suwak MASTER, a regulacji szyny wyjściowej sekwencera dokonujemy pierwszym „wolnym” suwakiem po potencjometrze powiązanym z ostatnim kanałem otwartego projektu. W programie Logic Pro X nie przypisano żadnych funkcji do dwóch górnych rzędów potencjometrów obrotowych oraz przycisków REC ARM, jednak możemy je sami zaprogramować.
Chociaż MIDImix stworzono z myślą o współpracy z programami DAW to oczywiście można traktować go też jak każdy inny kontroler MIDI z programowalnymi manipulatorami. Dzięki temu możemy np. wykorzystać urządzenie w połączeniu z instrumentami wirtualnymi (działającymi jako samodzielne aplikacje) i sterować chociażby parametrami jakiegoś syntezatora programowego. Oczywiście nie mamy do dyspozycji żadnych ułatwiających to map czy szablonów, ale jeśli mamy w instrumentach dostęp do funkcji MIDI LEARN, to możemy odpowiednio zaprogramować poszczególne pokrętła, suwaki i przyciski.
Wcześniej wspomniałem też o edytorze programowym przeznaczonym do współpracy z MIDImix. Owa dedykowana aplikacja dostępna jest na stronie internetowej producenta, zarówno w wersji dla komputerów PC jak i Mac. Edytor ten jest bardzo prosty w obsłudze, a jego interfejs graficzny to nic innego jak odwzorowanie panelu kontrolera. Jedyną różnicą są trzy rzędy wirtualnych przycisków gdyż oddzielnie zaprogramować można przyciski MUTE i SOLO. Tworząc w edytorze „mapę” zaprogramować możemy tylko jeden zestaw kontrolerów – w tym przypadków nie mamy przełączanych banków. Tak czy inaczej do dyspozycji mamy 57 kontrolerów, do których przypisać można różne komunikaty CONTROL CHANGE (wyboru numeru komunikatu dokonujemy niezależnie dla każdego pokrętła, przycisku i suwaka), określając także kanał MIDI, na którym będą one wysyłane (oddzielnie dla każdego kontrolera). Dodatkowo przyciski mogą służyć do wysyłania komunikatów NOTE ON/OFF (naturalnie wysokość wyzwalanego dźwięku określamy osobno dla każdego z nich). Chociaż cztery przyciski funkcyjne także wysyłają komunikaty MIDI to jednak nie możemy ich zaprogramować z poziomu edytora.
Jako że MIDImix nie dysponuje wbudowaną pamięcią, to właśnie z poziomu edytora możemy przygotowywać różne presety, które możemy nie tylko zapisać na dysku komputera, ale przede wszystkim w odpowiedniej sytuacji załadować do kontrolera. Preset wgrany do urządzenia możemy też przesyłać z powrotem do edytora aby dokonać ewentualnych zmian.
PODSUMOWANIE
Nowy kontroler firmy Akai jest przede wszystkim kompaktowy i niezwykle prosty w obsłudze. Do tego MIDImix jest uniwersalny i nie ogranicza się do wspierania tylko jednego programu DAW. Przejrzysty i logicznie zaplanowany układ kontrolerów na panelu sprawia, że bez dłuższego zastanawiania się możemy przystąpić do pracy – oczywiście po wcześniejszym przygotowaniu sobie środowiska pracy.
Chociaż nadrzędnym zadaniem MIDImix jest sterowanie sekcją miksera to po odpowiednim zaprogramowaniu możemy użyć go także np. do sterowania instrumentami wirtualnymi. Także współpracując z programami DAW możemy dostosować urządzenie do swoich preferencji zmieniając układ parametrów przypisanych do poszczególnych kontrolerów. Służący do tego edytor jest tak samo prosty w obsłudze jak sam kontroler.
MIDImix nie jest zbyt rozbudowanym i zaawansowanym technologicznie urządzeniem ale postawiono w tym przypadku na prostotę i łatwość obsługi. Pewnie że można by wzbogacić go o jakieś inne kontrolery lub np. sekcję transportu, ale trzeba też pamiętać że Akai ma w swej ofercie całą gamą różnorodnych kontrolerów. Zresztą przy tej cenie nie ma co narzekać na wyrost. Jeśli zatem pracując z programem DAW takim jak Live, Cubase czy Logic Pro X brakuje nam czasem możliwości regulacji najbardziej podstawowych parametrów miksera przy pomocy fizycznych manipulatorów to z pewnością warto przychylnym okiem spojrzeć na MIDImix…
Tekst: Grzegorz Bartczak
DANE TECHNICZNE:
Programowalne kontrolery: 24 potencjometry obrotowe, 9 suwaków, 16 przycisków
Wejścia/wyjścia: USB
Wymiary: 239 × 201 × 30 mm
Ciężar: 0.7 kg
Sugerowana cena: 370 PLN (promocja) [standardowa cena 419 PLN]
Do testu dostarczył:
Audiostacja
ul. Główna 20A
03-113 Warszawa
tel. (22) 6161398
Internet: www.audiostacja.pl, www.akaipro.com
Test ukazał się w numerze 6/2016 miesięcznika Muzyk.
