Vic Firth – wspomnienie

Dla wielu osób Vic Firth to twórca i wieloletni właściciel noszącej jego nazwisko firmy specjalizującej się w produkcji pałek perkusyjnych. Dla innych był on z kolei przede wszystkim słynnym muzykiem (a dokładniej kotlistą), który przez ponad czterdzieści lat grał w Bostońskiej Orkiestrze Symfonicznej. Role przedsiębiorcy i muzyka łączył z wieloma innymi, w tym pedagoga i wychowawcy.

Everett Joseph „Vic” Firth urodził się w roku 1930 w Winchester w stanie Massachusetts, a wychował się w Sanford w stanie Maine. Jego ojciec, Everett E. Firth był uznanym trębaczem, a mały „Vic” rozpoczął naukę gry na kornecie w wieku czterech lat. W ciągu kolejnych lat Everett uczył się grać na różnych instrumentach. W szkole średniej skoncentrował się na perkusji, a mając szesnaście lat założył 18-osobową formację Vic Firth Big Band.

W wieku 21 lat pomyślnie przeszedł przesłuchania i został przyjęty do Boston Symphony Orchestra, stając się jej najmłodszym członkiem od trzydziestu lat. Jako że nie ukończył wtedy jeszcze licencjatu w New England Conservatory of Music, musiał godzić obowiązki na uczelni i w orkiestrze. W bostońskim New England Conservatory of Music nauczycielem Firtha był Roman Szulc (to właśnie po jego odejściu z BSO ogłoszono wspomniane wyżej przesłuchania), a ponadto Vic pobierał także nauki od Saula Goodmana – kotlisty Filharmonii Nowojorskiej.

Po kilku latach Firth objął stanowisko głównego kotlisty w BSO, a jako członek orkiestry miał okazję występować u boku tak legendarnych dyrygentów i muzyków jak Leonard Bernstein, Serge Kusewicki, Leopold Stokowski, Jascha Heifetz,Vladimir Horowitz czy Seiji Ozawa. Poza koncertowaniem, brał również udział w sesjach nagraniowych. Firth był członkiem Bostońskiej Orkiestry Symfonicznej przez pół wieku (zrezygnował w 2002 roku), stając się jednym z jej najbardziej znanych i uznanych muzyków.

Jeszcze studiując w konserwatorium, Everett zaczął też poświęcać coraz więcej czasu nauczaniu innych, co stało się później jedną z jego pasji. Przez ponad czterdzieści lat kierował katedrą perkusji w New England Conservatory of Music. Wśród jego uczniów byli chociażby tacy znani dziś muzycy jak Harvey Mason, Kenny Aronoff czy Anton Fig. W roku 1992 Vic Firth otrzymał od swej uczelni doktorat honoris causa, a trzy lata później został wprowadzony do Galerii Sław Percussive Art Society. W roku 2013 Vic został wyróżniony honorowym doktoratem przez University of Southern Maine. Jak przystało na kompozytora i pedagoga, Firth był autorem szeregu podręczników poruszających różne kwestie gry na instrumentach perkusyjnych.

Pomysł na zajęcie się wytwarzaniem pałek perkusyjnych wziął się niejako z własnych potrzeb. Firth nie był zadowolony z jakości dostępnych wówczas pałek do kotłów i dlatego też sam wziął się za ich produkcję. Początkowo robił je dla siebie strugając pałki we własnym garażu, ale wkrótce wytwarzał je także dla swoich uczniów oraz zgłaszających się do niego muzyków z innych orkiestr. Firmę nazwaną po prostu Vic Firth Inc. założył w 1963 roku, a dwa pierwsze modele produkowanych pałek oznaczone były symbolami SD1 i SD2. W ciągu kolejnych lat przedsiębiorstwo rozwijało się poszerzając ofertę i zdobywając kolejne rynki, stając się w końcu jedną z czołowych firm produkujących pałki perkusyjne. W roku 2002 fabrykę w stanie Maine opuszczało tygodniowo 100 tysięcy par pałek, a dziesięć lat później roczna produkcja firmy wynosiła około 12 milionów pałek.

Firthowi przypisuje się wynalezienie lub standaryzację wielu kluczowych rozwiązań technologicznych i etapów procesu produkcji pałek wykorzystywanych obecnie w całym perkusyjnym świecie. Mowa tu chociażby o szlifowaniu bezkłowym, parowaniu pałek pod względem wysokości wydawanego przez nie dźwięku, sortowaniu pod względem ciężaru, wykorzystywaniu wtryskarek do nylonowych końcówek czy opakowaniach przyjaznych dla środowiska. Nie dziwi zatem hasło „The Perfect Pair” towarzyszące pałkom oznaczonym logo Vic Firth. W roku 2010 doszło do połączenia Vic Firth Company z inną znaną perkusyjną firmą Avedis Zildjian Company.

Ciekawostką jest fakt, że przez jakiś czas w ofercie firmy Vic Firth znajdowały się nie tylko pałki, ale także… wałki oraz młynki do pieprzu i soli. Ta linia produktów nazwana była Vic Firth Gourmet.

Aktualna oferta Vic Firth Company obejmuje kilkaset produktów. Oprócz kilku serii pałek perkusyjnych, obejmuje ona także szczotki, bijaki oraz całą gamę pałek orkiestrowych (oczywiście do kotłów, a także wibrafonu, ksylofonu czy marimby) i marszowych, a także rozmaite akcesoria. Wśród użytkowników produktów oznaczonych logo Vic Firth było i jest ciągle wielu znanych perkusistów i perkusjonalistów, z których niejeden pochwalić się może pałkami sygnowanymi swoim nazwiskiem.

Everett „Vic” Firth zmarł pod koniec lipca w wieku 85 lat pozostawiając żonę Olgę (z domu Kwasniak) oraz córki Tracy i Kelly.

Tekst: Grzegorz Bartczak

Artykuł ukazał się w numerze 9/2015 miesięcznika Muzyk.

Zdjęcie: Vic Firth (Public Domain)