Na stronie internetowej Związku Artystów Wykonawców STOART pojawiła się informacja dotycząca poruszanego już nieraz przez nas w artykułach tematu ochrony praw artystów wykonawców w serwisach streamingowych. Wspomniana jest w niej kampania #PayPerformers przeprowadzona latem ubiegłego roku, w ramach której wśród artystów wykonawców z państw Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii przeprowadzona została ankieta dotycząca właśnie tej kwestii.
Udział wzięło w niej ponad pięć tysięcy osób z 27 krajów, a wśród 5800 ankietowanych znalazło się także 334 artystów z Polski. Rodzimy rynek muzyczny reprezentowali zarówno muzycy-instrumentaliści stanowiący ok. 70%, jak i wokaliści. O ile wyniki ankiety pokazały wysoki poziom zaufania do organizacji zbiorowego zarządzania jako podmiotów najlepiej chroniących interesy artystów (wśród respondentów z Polski było to 82%), to znacznie gorzej wygląda kwestia wynagrodzeń wypłacanych przez serwisy streamingowe.
Na całym świecie zauważalna jest od dłuższego czasu rosnąca popularność korzystania z muzyki właśnie poprzez serwisy streamingowe. Jak wynika z ankiety, nie przekłada się to jednak na poziom wynagrodzeń wypłacanych z tego tytułu artystom, który jest nieproporcjonalnie niski w odniesieniu do zysków płynących do samych platform internetowych. W przypadku respondentów z Polski, ponad 52% nie otrzymuje z tego tytułu żadnego wynagrodzenia, a 26% wykonawców otrzymało mniej niż 100 EUR rocznie. Tylko niecałe 20% artystów osiągnęło przychody na poziomie 100-1000 euro rocznie a mniej niż 2% – pomiędzy 1-5 tys. euro rocznie. Podane kwoty uwzględniają zarówno przychody otrzymywane od producentów, serwisów streamingowych, jak i organizacji zbiorowego zarządzania.
Co ważne, dane te dotyczą wynagrodzenia także za najpopularniejsze wykonania, które w przypadku 40% respondentów z Polski zostały w serwisach streamingowych odtworzone ponad 100 tysięcy razy (w tym w ponad 14% przypadków liczba odtworzeń wyniosła od 1 mln do 10 mln, w ponad 7% przypadków – od 10 do 100 mln razy, a 1% ankietowanych zadeklarowało ponad 100 mln odtworzeń). Pomimo tak znaczącej skali korzystania, w żadnym z tych przypadków wysokość otrzymanego wynagrodzenia nie przekroczyła pułapu 5 tys. euro rocznie.
W czasie pandemii COVID-19, kiedy to artyści zostali pozbawieni większości stałych dochodów, a zyski usługodawców internetowych poszybowały jednocześnie mocno w górę, jeszcze bardziej widać tę dysproporcję. Jak przypomina STOART, okazją do zmiany tego stanu będzie wdrożenie dyrektywy 2019/790 o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym, która zobowiązuje państwa członkowskie UE do zapewnienia artystom odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia (art. 18).
W ubiegłym tygodniu odbył się w Sieci webinar „Collective management: A safety net for authors and performers” organizowany przez AEPO ARTIS, SAA oraz grupę posłów do Parlamentu Europejskiego (CCFG), w którym wzięli udział europarlamentarzyści, przedstawiciele organizacji zbiorowego zarządzania, autorzy i artyści.
Jego przebieg można obejrzeć tutaj:
Więcej informacji na stronie stoart.org.pl
grafika: PayPerformers