Niewiele ponad rok po premierze modelu AX-Synth, firma Roland postanowiła wprowadzić do oferty kolejny syntezator „naramienny”. Instrument zaprezentowany podczas tegorocznych targów Musikmesse nazwano Lucina AX-09. Jest mniejszy zarówno od wspomnianego wyżej modelu i oferuje mniej barw. Z drugiej strony do dyspozycji mamy 128 głosów polifonii, a także odtwarzacz plików audio. Spójrzmy zatem co dokładnie ma do zaoferowania „Lucyna”…
OPIS
W przeciwieństwie do wcześniejszych instrumentów „na ramię” jakie na przestrzeni lat pojawiały się w ofercie firmy Roland, w AX-09 nie mamy „gryfu” wystającego poza bryłę instrumentu. W tym przypadku wygląda to raczej tak, jakby w obudowie wycięto otwór, przez który możemy przełożyć palce. Takie posunięcie projektantów wytłumaczyć można chociażby chęcią jak najlepszego wykorzystania powierzchni, na której można było umieścić elementy kontroli. Z drugiej strony taki kształt „Lucyny” sprawia, że jeśli chcielibyśmy wykorzystywać instrument tradycyjnie na statywie czy biurku (a nie ma z tym problemu gdyż od spodu znajdują się „nóżki”), nie będziemy musieli mocno wyciągać ręki aby sięgnąć do kontrolerów.
Zaczepy służące do zawieszenia paska umieszczono na obu końcach obudowy. Dodatkowo do dyspozycji mamy trzeci zaczep, który możemy wykorzystać zamiast tego, który znajduje się skrajnie na lewo. Daje to możliwość zawieszenia syntezatora pod dwoma różnymi kątami, w zależności od tego która pozycja jest dla nas wygodniejsza. Dzięki temu, a także możliwości regulacji długości paska, na instrumencie grać mogą komfortowo osoby o różnym wzroście.
Syntezator jest wyposażony w trzyoktawową klawiaturę dynamiczną, którą możemy transponować w zakresie ±3 oktaw. Dodatkowo możliwa jest też transpozycja o maksymalnie 5 półtonów w dół i 6 w górę. System pozwala także na wyłączenie reakcji klawiatury na dynamikę gry i wybór jednej ze 128 wartości VELOCITY (klawiatura wysyłać będzie wtedy komunikaty VELOCITY o stałej wartości niezależnie od tego jak mocno będziemy naciskać na klawisze).
Kompaktowa obudowa sprawia, że elementy kontroli ulokowane zostały na lewo od klawiatury oraz poniżej niej. Po lewej stronie panelu umieszczono pokrętło głośności, przyciski związane z odtwarzaczem plików audio oraz kontroler D BEAM z przypisanymi do niego przyciskami. Dodatkowo instrument wyposażony jest – podobnie jak AX-Synth – w kontrolery MODULATION BAR i TOUCH CONTROLLER. Zastępują one standardowe „kółka”, czy też znany z produktów firmy Roland joystick. Pierwszy z kontrolerów to specjalna dźwignia, natomiast drugi ma formę paska reagującego na dotyk. Za pomocą kontrolerów D BEAM i MODULATION BAR możemy sterować różnymi parametrami, w zależności od tego jaki przypiszemy do każdego z nich. Programowalny jest także kontroler nożny podłączany do dedykowanego wejścia. Mały 3-cyfrowy wyświetlacz LED oraz przyciski związane z transpozycją oraz wyborem barw umieszczone są nieco nietypowo – pod klawiaturą. Nie jest to pierwszy raz gdy firma Roland umieszcza przełączniki w tym miejscu. Przed laty podobne rozwiązanie zastosowano chociażby w syntezatorach Jupiter 4, SH-1000 czy SH-2000. W AX-09 przyciski są oczywiście zupełnie inne, ale sam zamysł jest podobny. W przypadku testowanego syntezatora, który używany będzie przede wszystkim przewieszony przez ramię, takie ulokowanie przycisków wyboru barw jest bardzo komfortowe i pozwala na ich wygodną obsługę podczas gry.
Niemal wszystkie złącza umieszczone są na płycie tylnej instrumentu. Znajdziemy tam wyjście liniowe (L/MONO, R), wyjście MIDI, wejście dla kontrolera nożnego, port USB COMPUTER oraz dwa gniazda typu jack 1/8” – wyjście słuchawkowe i wejście EXT IN. Poza nimi dostępny jest jeszcze port USB MEMORY umieszczony w wyprofilowanej wnęce na panelu przednim pozwalającej na wygodne podłączenie pendrive’a. AX-09 może być zasilany ośmioma bateriami AA lub za pośrednictwem znajdującego się w komplecie zewnętrznego zasilacza. Instrument oferowany jest w dwóch wersjach wykończenia – perłowo-białej (jak widoczny na zdjęciach testowany egzemplarz) oraz błyszczącej czarnej. W komplecie z syntezatorem otrzymujemy płytę DVD z prezentacją wideo, dzięki której możemy zapoznać się z możliwościami instrumentu.
BARWY
AX-09 został wyposażony w moduł o 128-głosowej polifonii udostępniający ogółem 150 barw. Oprócz sześciu programów „specjalnych” (SYNTH1, SYNTH2, SYNTH BASS, VIOLIN, TROMBONE, JAZZ SCAT), wszystkie pozostałe umieszczono w sześciu bankach – SYNTH/PAD, PIANO/KEYBOARD, ORGAN/ACCORDION, STRINGS/CHOIR, BRASS/W WINDS i GUITAR/BASS. Jak widać gama programów oferowanych przez „Lucynę” jest dość rozbudowana i nie ogranicza się tylko do barw instrumentów klawiszowych – mamy tu też „smyczki”, instrumenty dęte, „chóry”, barwy gitarowe i basowe, a nawet barwy perkusyjne. Jak przystało na instrument, który dzięki swojej konstrukcji pozwala na sceniczną ekspresję w iście gitarowym stylu, wśród presetów nie brakuje barw typowo solowych. Wiele z nich to „analogowe”, monofoniczne barwy syntezatorowe czy syntetyczne basy, ale zaliczyć do nich możemy również wybrane barwy instrumentów smyczkowych i dętych oraz naturalnie barwy gitarowe. Choć wśród barw dostępnych w AX-09 nie ma jakichś wyjątkowo intrygujących programów, to presety zapisane w pamięci instrumentu stanowią na pewno solidną i spójną jakościowo kolekcję pozwalającą wykorzystywać syntezator w różnych sytuacjach. Dostępny w AX-09 zestaw barw jest na tyle zróżnicowany, że powinien zadowolić każdego potencjalnego nabywcę tego instrumentu. Podobnie jak AX-Synth, także Lucina jest syntezatorem pozbawionym trybu Multitimbral, a także dzielenia klawiatury czy łączenia barw.
Testowany syntezator pozwala na ograniczoną edycję presetów umożliwiając zmianę wartości kilku podstawowych parametrów (głośności, natężenia efektu REVERB, czasów ataku i zwolnienia, a także ustawień filtra oraz portamento). Po dostosowaniu barwy do naszych wymagań możemy zapamiętać ją w jednej z dwunastu komórek pamięci (banki A i B, w każdym po 6 miejsc). Co więcej, w tym samym miejscu (FAVORITE) zapisać można najczęściej wykorzystywane p1rogramy barw, które możemy potem wywoływać w chwili gdy chcemy ich użyć.
ODTWARZACZ
Testowany syntezator ma „na pokładzie” odtwarzacz audio obsługujący pliki MP3 (32 – 320 kbps, 44.1 kHz) oraz WAV/AIFF (8-/16-/24-bit, 44.1 kHz). Źródła je zawierające możemy podłączać do instrumentu na dwa sposoby. Po pierwsze, wykorzystać możemy w tym celu port USB MEMORY umieszczony na panelu sterowania, do którego podłączyć można różne nośniki pamięci USB. Drugą możliwością jest podłączenie do wejścia EXT IN przenośnego odtwarzacza czy chociażby telefonu komórkowego…
Chociaż AX-09 jest niezwykle łatwy w obsłudze, okazuje się, że warto też zajrzeć do instrukcji obsługi. Dlaczego? Otóż pierwszą chyba myślą jaka przychodzi do głowy po zagraniu choćby tylko fragmentu utworu z towarzyszeniem podkładu z pliku MP3 jest – „szkoda że nie można regulować balansu między głośnością wybranej barwy a odtwarzanego utworu”… Rzeczywiście bezpośrednio z panelu nie możemy tego zrobić, ale po krótkiej lekturze okazuje się, że możliwa jest niezależna regulacja głośności odtwarzanych plików, zatem – Czytajmy instrukcje…
Odtwarzacz może pracować w dwóch trybach (SINGLE, CHAIN), umożliwiając odtwarzanie albo pojedynczego utworu albo całego łańcucha zawierającego wszystkie pliki znajdujące się na podłączonym nośniku (w kolejności alfabetycznej). System pozwala również na samodzielny wybór utworu czy przełączanie utworów podczas odtwarzania.
Na stronie www.roland.com dostępne są trzy „treningowe” pliki MP3 z podkładami oraz „książka” Lucina Lesson Book w formie pliku PDF, w której znalazły się powiązane z nimi przykłady nutowe wraz z opisem technik gry oraz używania kontrolerów. Ich uzupełnieniem są edukacyjne filmy znajdujące się na wspomnianej stronie internetowej.
INNE FUNKCJE
Chociaż AX-09 to przede wszystkim syntezator, nic nie stoi na przeszkodzie aby wykorzystywać „Lucynę” jako klawiaturę sterującą. Możemy wykorzystać w tym celu wyjście MIDI lub port USB COMPUTER – zależy co chcielibyśmy kontrolować. Po podłączeniu do komputera AX-09 instaluje się automatycznie (chociaż na firmowej stronie internetowej są dostępne dedykowane sterowniki dla różnych systemów operacyjnych) i jest widoczny w systemie jako wejście i wyjście MIDI. Dzięki temu przy pomocy AX-09 możemy sterować dowolnym instrumentem sprzętowym lub wirtualnym, co można dopisać po stronie plusów. Syntezator wyposażono również w metronom oraz funkcję „nabicia”.
PODSUMOWANIE
Z materiałów promocyjnych firmy Roland dotyczących AX-09 wynika że „Lucyna” przeznaczona jest przede wszystkim dla dzieci i młodzieży. Trudno się z tym nie zgodzić biorąc np. pod uwagę gabaryty instrumentu. Dzięki temu, że syntezator jest łatwy w obsłudze oferując jednocześnie 150 barw oraz możliwość dogrywania własnych partii do odtwarzanego podkładu z „empetrójki”, może on rzeczywiście spotkać się z zainteresowaniem ze strony tej grupy wiekowej. Tym bardziej, jeśli dodamy do tego pozwalającą wyróżnić się możliwość grania na nim „jak na gitarze”… Co więcej, prostota obsługi sprawia, że z podstawowymi funkcjami takimi jak wybór barwy czy regulacja głośności bez problemu radzą sobie nawet przedszkolaki (oczywiście pod nadzorem). Nie bez znaczenia są w ich przypadku podświetlane przyciski… Obcowanie z tym instrumentem to zresztą frajda nie tylko dla młodszych klawiszowców. Nic nie stoi na przeszkodzie aby po AX-09 sięgnęli także starsi. Dobry jakościowo i tematycznie zestaw barw, 128-głosów polifonii, pracująca bez zarzutu klawiatura oraz wbudowany odtwarzacz sprawiają, że warto przyjrzeć się „Lucynie” bliżej.
Tekst: Grzegorz Bartczak
DANE TECHNICZNE
Klawiatura: dynamiczna, 37 klawiszy
Polifonia: maks. 128-głosowa
Barwy: 150 (144 + 6 SPECIAL)
Odtwarzacz: WAV/AIFF (8-/16-/24-bit, 44.1 kHz), MP3 (32 – 320 kbps, 44.1 kHz)
Kontrolery: D BEAM, MODULATION, TOUCH CONTROLLER
Wyświetlacz: 3-cyfrowy LED
Złącza: EXT IN [jack 1/8”], OUTPUT (L/MONO, R), słuchawkowe [jack 1/8”], MIDI OUT/V-LINK, FOOT PEDAL, USB (COMPUTER, MEMORY)
Zasilanie: 8 baterii AA lub zewnętrzny zasilacz
Wymiary: 832 × 245 × 95 mm
Ciężar: 3.7 kg
Ceny: 2258 PLN (wykończenie Pearl White), 2437 PLN (Black Sparkle)
Do testu dostarczył:
Roland Polska
ul. Kąty Grodziskie 16B
03-289 Warszawa
tel. (22) 6789512
Internet: www.rolandpolska.pl
Test ukazał się w numerze 9/2010 miesięcznika Muzyk.
