• Muzyk
  • TopGuitar
  • TopBass
  • TopDrummer
NEWSLETTER
Muzyk.net
  • Newsy
    • Klawisze
    • Studio
    • Software
    • Gitara i Bas
    • Nagłośnienie
    • Mobilne
    • Perkusja
    • AudioVideo
    • Dęte
    • DJ
    • Smyczki
    • Oświetlenie
  • Wydarzenia/Muzycy
    • Wywiady
    • Sylwetki
    • Imprezy
    • Relacje
  • Testy
    TestyPokaż więcej
    sE Electronics sE7 sideFire (fot. sE Electronics)
    sE Electronics sE7 sideFire – test mikrofonu pojemnościowego
    2025-05-31
    Donner DC 87
    Donner DC 87 – test mikrofonu pojemnościowego
    2025-04-30
    ADAM Audio D3V
    ADAM Audio D3V – test monitorów odsłuchowych
    2025-03-29
    Novation Launchkey 61 MK4 (fot. Novation)
    Novation Launchkey 61 MK4 – test klawiatury sterującej
    2025-03-20
    Arturia KeyLab 61 mk3 (fot. Arturia)
    Arturia KeyLab 61 mk3 – test klawiatury sterującej
    2024-09-30
  • Wideo
    WideoPokaż więcej
    Mariah Carey „The Emancipation Of Mimi” (mat. prasowe Universal Music Polska)
    Mariah Carey świętuje 20-lecie albumu „The Emancipation Of Mimi”
    2025-06-02
    Ava Max „Lovin Myself” (fot. Claire Arnold / mat. prasowe Warner Music Poland)
    Ava Max w utworze „Lovin Myself”
    2025-06-02
    Olivia Dean „Nice To Each Other” (mat. prasowe Universal Music Polska)
    Olivia Dean zaprezentowała utwór „Nice To Each Other”
    2025-06-02
    Conan Gray „Wishbone” (fot. Dillon Matthew / mat. prasowe Universal Music Polska)
    Conan Gray zapowiada nową płytę utworem „This Song”
    2025-05-31
    Miley Cyrus „Something Beautiful” (mat. prasowe Sony Music Entertainment Poland)
    Miley Cyrus wydała album „Something Beautiful”
    2025-05-30
  • Artykuły
    • Studyjna mapa Polski
    • Felietony
    • Auto dla muzyka
    • Wariacje na temat
    • Recenzje
  • Film
    • Muzyka pod lupą
    • Płyty DVD
  • Tygodnik
    TygodnikPokaż więcej
    Tygodnik 23/2025 (518)
    2025-06-02
    Tygodnik 22/2025 (517)
    2025-05-26
    Tygodnik 21/2025 (516)
    2025-05-19
    Tygodnik 20/2025 (515)
    2025-05-12
    Tygodnik 19/2025 (514)
    2025-05-06
  • Słownik
    • Terminy Gitarowe
    • Terminy Techniczne
Czytasz: Powrót do przeszłości: krótka epopeja europejskiego instrumentarium muzycznego
Udostępnij
Szukaj
Muzyk.netMuzyk.net
Font ResizerAa
  • Newsy
  • Wydarzenia/Muzycy
  • Testy
  • Wideo
  • Artykuły
  • Film
  • Tygodnik
  • Słownik
Szukaj
  • Newsy
    • Klawisze
    • Studio
    • Software
    • Gitara i Bas
    • Nagłośnienie
    • Mobilne
    • Perkusja
    • AudioVideo
    • Dęte
    • DJ
    • Smyczki
    • Oświetlenie
  • Wydarzenia/Muzycy
    • Wywiady
    • Sylwetki
    • Imprezy
    • Relacje
  • Testy
  • Wideo
  • Artykuły
    • Studyjna mapa Polski
    • Felietony
    • Auto dla muzyka
    • Wariacje na temat
    • Recenzje
  • Film
    • Muzyka pod lupą
    • Płyty DVD
  • Tygodnik
  • Słownik
    • Terminy Gitarowe
    • Terminy Techniczne
Obserwuj nas
© 2024 Muzyk. All Rights Reserved.
ArtykułyFelietony

Powrót do przeszłości: krótka epopeja europejskiego instrumentarium muzycznego

Piotr Kałużny | Muzyk FCM
Piotr Kałużny | Muzyk FCM Opublikowano 2015-07-11
Udostępnij

Historia muzyki łączy się nierozerwalnie z historią instrumentów muzycznych. Barwy tych ostatnich, zakresy dźwięków i uwarunkowania techniczne inspirowały kompozytorów, ale też ograniczały im całkowitą dowolność w urzeczywistnianiu idei twórczych. Stałe udoskonalanie instrumentów pozwalało autorom muzyki na poszerzanie horyzontów estetycznych i stylistycznych, a w konsekwencji, i ich słuchaczy. Proces ten przebiegał bez większych zmian do połowy XX wieku. W konsekwencji takiego przebiegu faktów, instrumenty nowsze wypierały starsze. Jednak te wcześniejsze zachowywano na pamiątkę i wieszano na ścianach (dla ozdoby) lub chowano na strychach (z nostalgii za minionymi dla nich czasach świetności). Tylko niekiedy, pewnie z bezmyślności, wyrzucano je na śmietnik lub niszczono.

W latach sześćdziesiątych minionego stulecia, nadal budowano coraz doskonalsze instrumenty, zarówno pod względem kolorystycznym, jak i konstrukcyjnym. Ale wielu ówczesnych kompozytorów muzyki klasycznej (nazywanej wtedy poważną) nie doceniało w tym instrumentarium ich wszystkich walorów. W efekcie, w niektórych, ekstremalnych pomysłach twórczych, pianiści walili łokciami w klawiatury, skrzypkowie zgrzytali po strunach drzewcami smyczków, a puzoniści naśladowali ryczące słonie. Na szczęście, stosunkowo szybko owa tendencja artystyczna umarła śmiercią naturalną. Przyczyną była prozaiczna sprawa: właściciele instrumentów przestali się godzić na masakrowanie swoich narzędzi pracy.

Miniony okres awangardy współczesnej pozostawił wiele dzieł znaczących, w tym uwzględniających w swoich formach fragmenty improwizowane (dla niepoznaki określane aleatoryzmem; warto tu nadmienić, że dzięki temu, niezrozumiałemu dla laików terminowi, za owe przebiegi niezapisane nutami, składano gratulacje nie muzykom, a kompozytorom). W tym też czasie zaistniał swego rodzaju fenomen zależności: instrument a twórca zaprzeczający tradycyjnemu dotąd stosunkowi. Otóż tym razem nie konstruktorzy instrumentów zainspirowali kompozytorów, a odwrotnie, autorzy muzyki poddali nową myśl budowniczym. Pomysł był zresztą prosty, choć w rzeczywistości dość karkołomny. Skonstatowano że istniejąca dotąd temperacja stroju wysokości dźwięków jest już przestarzała, a zatem należy ją zastąpić bardziej uaktualnioną i bardziej wyrafinowaną. Odtąd nie półton miał dzielić najbliższe dźwięki, ale interwał ćwierćtonu. Wielu instrumentów nie trzeba było modyfikować, np. smyczkowych, puzonów, gitar bezprogowych i membranofonów. Ale już instrumenty klawiszowe musiały zmienić całkowicie swoje gabaryty, np. fortepiany miały półokrągłe klawiatury (pianista korzystał z dwukrotnie większej ilości klawiszy). Niestety, muzyka, jaką grały zespoły i orkiestry w systemie ćwierćtonowym, wydała się słuchaczom trudną do zaakceptowania, sprawiała wrażenie, że muzycy po prostu nie nastroili instrumentów i zwyczajnie fałszują.

Krótki epizod z systemem ćwierćtonowym przywrócił twórcom wiarę w siłę instrumentów dwudziestowiecznych, udoskonalanych od stuleci i temperowanych w interwałach sekundy małej. Ponownie pojawiło się mnóstwo nagrań z muzyką historyczną oraz współczesną (zdecydowanie mniej). Mimo różnic interpretacyjnych i jakości rejestracji coraz bardziej chłodno słuchano jednak tych samych kompozycji w tej samej aurze kolorystycznej. A już celebracja tej muzyki na koncertach przypominała bardziej smutne zgromadzenia przy estradach – tylko muzycy i dyrygenci pocili się z emocji – niż radość z przebywania w świecie wspaniałych dźwięków.

Człowiek jest istotą myślącą i zawsze coś w końcu wymyśli. A jeszcze wciąż są ludzie, którzy chodzą do muzeów i oglądają artefakty z przeszłości. I właśnie ktoś z zainteresowanych takimi zabytkami z dziedzin muzycznych wpadł na pomysł, czemu by ponownie nie wykorzystać tych starych instrumentów w interpretacjach kompozycji z minionych epok. Idea była w gruncie prosta, choć przewrotna. W jej konsekwencji słuchacze, nie dość, że mogą mieć sposobność poznania muzyki w takim kształcie, w jakim jawiła się w dawnych czasach (oczywiście to nieprawda, bo nie ta temperacja, nie ta jakość dźwięku i wiele jeszcze innych niepodobieństw), to zmieni się też kolorystyka instrumentów (a to święta prawda) i po tysiąckroć grane utwory zyskają nową aurę sonorystyczną. Konstruktorzy zabrali się do roboty i wkrótce pojawiło się nowe instrumentarium, które wyglądało jak stare, brzmiało jak nie nowe i wyglądało jak z epoki. Trzeba przyznać, że dawne kompozycje uzyskały dzięki niemu zupełnie inny wyraz, stały się mniej monumentalne, nabrały większej przejrzystości fakturalnej i intrygują mniej osłuchaną paletą barw. Ale też po raz pierwszy w historii muzyki rozwój instrumentów nie polega tylko na zastępowaniu istniejących, nowszymi.

- Advertisement -

Tekst: Piotr Kałużny

Artykuł ukazał się w numerze 7/2015 miesięcznika Muzyk.

TAGI: Refleksje na temat sztuk akustycznych
Udostępnij ten artykuł
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp LinkedIn Email Drukuj
Udostępnij
Poprzedni artykuł Yamaha reface reface – nowa linia instrumentów firmy Yamaha
Następny artykuł Casio PX-560M Casio PX-360M i PX-560M – nowe pianina cyfrowe Privia

Najnowsze artykuły

Mariah Carey „The Emancipation Of Mimi” (mat. prasowe Universal Music Polska)
wideoWydarzenia/Muzycy

Mariah Carey świętuje 20-lecie albumu „The Emancipation Of Mimi”

Redakcja | Muzyk FCM 2025-06-02
Apple Logic Pro for Mac 11.2 (fot. Apple)
MobilneNewsySoftware

Apple udostępnia nowe wersje Logic Pro dla komputerów Mac i tabletów iPad

Redakcja | Muzyk FCM 2025-06-02
Ava Max „Lovin Myself” (fot. Claire Arnold / mat. prasowe Warner Music Poland)
wideoWydarzenia/Muzycy

Ava Max w utworze „Lovin Myself”

Redakcja | Muzyk FCM 2025-06-02
Tygodnik

Tygodnik 23/2025 (518)

Redakcja | Muzyk FCM 2025-06-02
JH Audio & Sound Devices (fot. JH Audio)
NagłośnienieNewsy

JH Audio zakupione przez Sound Devices

Redakcja | Muzyk FCM 2025-06-02
Olivia Dean „Nice To Each Other” (mat. prasowe Universal Music Polska)
wideoWydarzenia/Muzycy

Olivia Dean zaprezentowała utwór „Nice To Each Other”

Redakcja | Muzyk FCM 2025-06-02
sE Electronics sE7 sideFire (fot. sE Electronics)
StudioTesty

sE Electronics sE7 sideFire – test mikrofonu pojemnościowego

Redakcja | Muzyk FCM 2025-05-31

Może Ci się również spodobać

Seiki Kato (fot. Korg)
ArtykułyKlawiszeSylwetki

Nie żyje Seiki Kato – prezes firmy Korg

Japońska firma Korg poinformowała, że w wieku 67 lat…

2025-02-28
Roberta Flack w 2010 roku (fot. s_bukley / Shutterstock.com)
ArtykułySylwetki

Nie żyje Roberta Flack znana m.in. z hitu „Killing Me Softly With His Song”

W wieku 88 lat zmarła w Nowym Jorku amerykańska…

2025-02-28
Keith Jarrett „The Köln Concert” (fot. ECM)
Artykuły

Minęło 50 lat od pamiętnego koncertu Keitha Jarretta w Kolonii

Dokładnie 50 lat temu – 24 stycznia 1975 roku…

2025-01-24
Lalo Schifrin w 2008 roku (fot. Tinseltown / Shutterstock.com)
ArtykułyFilmSylwetki

Lalo Schifrin – 10 najsłynniejszych tematów muzycznych

Co mają ze sobą wspólnego inspektor Harry Callahan, porucznik…

2025-01-11
Muzyk
Muzyk.net

MUZYK jest jedynym magazynem branży sprzętu muzycznego w Polsce o tak szerokiej rozpiętości merytorycznej i docieralności do użytkowników instrumentów muzycznych, sprzętu muzycznego i studyjnego.Ukazuje się od stycznia 1993 roku najpierw jako miesięcznik drukowany i portal internetowy, a od 2020 roku jako tygodnik Online i portal internetowy.Na łamach MUZYKA zamieszczane są treści przeznaczone zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników sprzętu muzycznego, a także informacje dotyczące artystów, płyt i wydarzeń muzycznych. Przekłada się to na wysokie statystyki. Portal Muzyk.net zanotował średnio w 2022 roku prawie milion odsłon miesięcznie.

Odwiedź

3.9kZalajkuj
1.9kObserwuj
1kObserwuj
183Subskrybuj
377Obserwuj

Serwisy

  • Klawisze
  • Studio
  • Software
  • Gitara i Bas
  • Nagłośnienie
  • Mobilne
  • Perkusja
  • AudioVideo
  • Dęte
  • DJ
  • Smyczki
  • Oświetlenie

Na skróty

  • Newsy
  • Wydarzenia/Muzycy
  • wideo
  • Klawisze
  • Imprezy
  • Studio
  • Software
  • Testy
  • Gitara i Bas
  • Nagłośnienie
  • Yamaha
  • Relacje
  • Sennheiser
  • Artykuły
  • Arturia
  • Recenzje
  • Płyty CD
  • Casio
  • Mobilne
  • Zoom
  • Steinberg
  • Perkusja
  • Novation
  • Tygodnik
  • Film
  • AudioVideo
  • Focusrite
  • Neumann
  • iOS
  • Roland
  • Electro-Voice
  • nowa płyta
  • O nas
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Kontakt
  • Praca
Czytasz: Powrót do przeszłości: krótka epopeja europejskiego instrumentarium muzycznego
Udostępnij

ZASTRZEŻENIE: dokładamy wszelkich starań, aby zachować wiarygodne dane dotyczące wszystkich prezentowanych informacji. Dane te są jednak dostarczane bez gwarancji. Użytkownicy powinni zawsze sprawdzać oficjalne strony internetowe, aby uzyskać aktualne warunki i szczegóły.

Copyright (C) Muzyk 2024
Welcome Back!

Sign in to your account


Lost your password?