Nagrywanie i miksowanie w programach DAW ma wiele zalet, ale są czasem sytuacje, w których brakuje nam możliwości fizycznej kontroli konkretnych funkcji czy parametrów znanej z mikserów czy chociażby popularnych niegdyś rejestratorów twardodyskowych. Z pomocą przychodzą nam tutaj sprzętowe kontrolery MIDI dedykowane współpracy z tego typu aplikacjami komputerowymi, oferujące odpowiednio zaprojektowany zestaw programowalnych suwaków, pokręteł i przycisków. Jednym z producentów tego typu urządzeń jest firma Icon – przyjrzyjmy się co ma ona do zaproponowania w tym temacie.
W katalogu firmy Icon znajdziemy obecnie kilka różnych kontrolerów DAW, reprezentujących różne serie i różniących się oferowanymi możliwościami. Wspólną cechą tych urządzeń jest komunikacja z komputerem przez port USB oraz możliwość sterowania mikserem używanej przez nas aplikacji dzięki odpowiednio dobranemu zestawowi fizycznych kontrolerów. Zaimplementowanie w nich odpowiednich protokołów oraz skryptów pozwala na integrację z różnymi programami DAW, a zakres tej współpracy jest zróżnicowany w zależności od modelu. Zobaczmy co mamy do wyboru…
SERIA QCON
Zacznijmy od najbardziej zaawansowanych i rozbudowanych modeli, które składają się na serię QCon. Modele wchodzące w jej skład charakteryzują się metalowymi obudowami, a do wyboru mamy dwie opcje. Pierwszą stanowi QCon Pro X, który dzięki protokołom Mackie Control i HUI może współpracować z takimi programami DAW jak Cubase, Nuendo, Ableton Live, ProTools, Logic, Reason, Studio One, Bitwig, Cakewalk/Sonar, Samplitude, Reaper, Harrison Mixbus, Digital Performer czy Audition. Jest on zatem uniwersalny, a sekcja kontrolerów daje możliwość jednoczesnego panowania nad 8 kanałami. Dla każdego z nich dostępny jest motoryzowany suwak, enkoder z funkcją przycisku oraz przyciski REC, SOLO, MUTE i SELECT. Dla wszystkich kanałów dostępne są ponadto mierniki oraz dwa wyświetlacze LCD na których pojawiać się mogą różne informacje. Oczywiście dostęp do większej liczby kanałów jest dostępny, a pozwalają na to banki, między którymi możemy przechodzić.
QCon Pro X udostępnia także kółko JOG, sekcję transportu i przyciski nawigacyjne oraz sekcję obejmującą aż 42 przyciski funkcyjne, które w zależności od programu DAW mogą pełnić różne role. Aby ułatwić ich obsługę, w komplecie z kontrolerem znajduje się zestaw nakładek z opisami funkcji przypisanych do tych przycisków, dedykowanych konkretnym aplikacjom. Do dyspozycji mamy ponadto tryb MIDI LEARN pozwalający samodzielnie zaprogramować kontrolery. Urządzenie wyposażono również w wyświetlacz LED, na którym widoczny jest kod czasowy (SMPTE lub BBT). Poza portem USB typu B służącym do komunikacji z komputerem i gniazdem dla zasilacza 12V, do dyspozycji mamy tu dwa wejścia dla kontrolerów nożnych oraz 3 porty USB typu A, które przydadzą się gdy chcemy mieć możliwość bezpośredniej, jednoczesnej kontroli więcej niż ośmiu kanałów.
W ofercie firmy Icon znajduje się bowiem rozszerzenie dla powyższego modelu, czyli QCon Pro XS. Jest to niejako dodatkowa 8-kanałowa sekcja kontroli z takim samym układem manipulatorów co główne urządzenie. Dla każdego kanału dostępny jest zatem motoryzowany suwak, enkoder z funkcją przycisku i cztery przyciski funkcyjne, a do tego dochodzą wyświetlacze i mierniki. Do kontrolera QCon Pro X podłączyć możemy maksymalnie 7 modułów QCon Pro XS co daje możliwość sterowania 64 kanałami. Opcja ta jest dostępna w przypadku takich programów jak Cubase, Nuendo, Studio One, Digital Performer, Logic Pro X i Mixbus. W przypadku innych aplikacji typu DAW, liczba rozszerzeń, które możemy podpiąć jest mniejsza co przekłada się oczywiście na liczbę kanałów, którymi możemy sterować przy pomocy takiego modularnego „centrum kontroli”. Dla programu Ableton Live jest to maks. 5 modułów QCon Pro XS, dla Pro Tools czy Reapera 3, dla Reason 2, a dla programów Sonar czy Samplitude tylko jeden.
Podobne możliwości oferuje inna para kontrolerów z tej serii – QCon Pro G2 i będący rozszerzeniem dla niego QCon EX G2. Także w ich przypadku możliwa jest integracja z wieloma programami DAW dzięki protokołom Mackie Control i HUI, a zarówno moduł główny jak i dodatkowy dają jednoczesny dostęp do ośmiu kanałów. W ich przypadku sekcja ta obejmuje 8 motoryzowanych suwaków, 8 enkoderów z funkcją przycisku oraz 8 grup złożonych z przycisków REC, SOLO, MUTE i SELECT. Dla każdego kanału dostępny jest miernik, a nad całością umieszczony jest dwuwierszowy wyświetlacz LCD. W modelu QCon Pro G2 mamy ponadto do dyspozycji motoryzowany suwak MASTER, kółko JOG, sekcję transportu, przyciski nawigacyjne, wyświetlacz LED (kod czasowy SMPTE lub MIDI BEAT) oraz ponad trzydzieści przycisków funkcyjnych podzielonych na sekcje, obsługujących różne funkcje związane z pracą kontrolera i współpracą z programami DAW. W przypadku QCon Pro G2 i QCon EX G2 każde urządzenie musimy oddzielnie podłączać do komputera, a liczba możliwych do użycia z danym DAW rozszerzeń jest taka sama jak w przypadku QCon Pro X i QCon Pro XS. Z tego też powodu, jeśli chcielibyśmy zbudować duży setup potrzebny nam może być hub USB. QCon Pro G2 i QCon EX G2 wyposażono również w wejścia dla kontrolerów nożnych i gniazdo dla zasilacza 12V.
SERIA PLATFORM
Drugą serią obejmującą kontrolery DAW jest linia Platform, w której skład wchodzą bardziej kompaktowe urządzenia. Najbardziej rozbudowany model to Platform M+, który podobnie jak urządzenia z serii QCon daje bezpośredni dostęp do 8 kanałów projektu otwartego w programie DAW. Zaimplementowane w nim protokoły pozwalają na obsługę wszystkich najpopularniejszych aplikacji tego typu. Główna sekcja obejmuje kontrolery w znanym już układzie, a dla każdego z ośmiu kanałów mamy do dyspozycji motoryzowany suwak, enkoder z funkcją przycisku oraz przyciski REC, SOLO, MUTE i SELECT. Urządzenie udostępnia ponadto motoryzowany suwak MASTER, kółko JOG i 16 przycisków służących do obsługi różnych funkcji. Do komunikacji z komputerem służy port USB typu B, natomiast dzięki pięciu dodatkowym gniazdom umieszczonym na tylnej ściance możemy podpiąć różne rozszerzenia. Jednym z nich jest wyświetlacz Platform D2, a innym moduł Platform B+ oferujący 50 przycisków funkcyjnych w układzie 5 × 10, które mogą być wykorzystywane do najróżniejszych celów.
Do współpracy z kontrolerem przeznaczony jest również moduł Platform X+, czyli sekcja kontrolerów dająca możliwość obsługi kolejnych 8 kanałów. Ich układ jest taki sam jak w przypadku Platform M+, a do podpięcia urządzenia do komputera służy port USB typu B. Tak jak w serii QCon, setup złożony z głównego modułu i rozszerzeń obsługiwać może maks. 64 kanały (1 + 7), ale liczba używanych modułów zależna jest od używanego przez nas programu DAW. Aby złożony z nich modularny kontroler wyglądał jednolicie, także Platform X+ daje możliwość podpięcia wyświetlacza Platform D2. Zarówno Platform M+ jak i Platform X+ wymagają do pracy zasilacza 12V.
Z myślą o zastosowaniach bardziej mobilnych czy osobach pracujących w domowym zaciszu powstał kontroler Platform Nano, który poza obsługą różnych innych funkcji pozwala obsługiwać w danym momencie tylko jeden kanał projektu otwartego w programie DAW. Tak jak większe modele, także ten jest przystosowany do współpracy z różnymi aplikacjami tego typu (m.in. Cubase, Nuendo, Live, ProTools, Logic, Reason, Studio One, Bitwig, FL Studio, Audition, Digital Performer, Sonar, Samplitude i Reaper). Z myślą o nich przygotowano specjalne nakładki na panel z odpowiednimi opisami. Na panelu Platform Nano znajdziemy m.in. motoryzowany suwak 100 mm, pięć enkoderów z funkcją przycisku (w układzie 1 + 4), kółko JOG, wyświetlacze oraz ponad trzydzieści podświetlanych przycisków przeznaczonych do obsługi różnych funkcji. Do dyspozycji mamy sekcję transportu, przyciski nawigacji czy dedykowane przyciski do obsługi funkcji MUTE, SOLO i REC. Dzięki bankom zyskujemy dostęp do wszystkich kanałów/śladów naszego projektu w programie DAW. Urządzenie wyposażono też w wyświetlacze LCD i LED. Do komunikacji z komputerem i zasilania służy port USB 3.0 typu B, a jeśli zajdzie taka potrzeba możemy podpiąć dodatkowy zasilacz do portu mini-B. Do dyspozycji mamy też dwa wejścia dla kontrolerów oraz specjalny port, do którego podpiąć możemy opcjonalny wyświetlacz Platform D3. Inną opcją jest moduł PN-1 zapewniający bezprzewodową komunikację z komputerem (Bluetooth) jak i dającą się ładować baterię litowo-jonową.
Te dwa dodatki dostępne są fabrycznie w kontrolerze Platform Nano Air, który zewnętrznie nie różni się od Platform Nano. Mamy tu zatem takie same możliwości współpracy z programami DAW oraz taki sam zestaw programowalnych kontrolerów. Jedyna różnica to możliwość bezprzewodowej komunikacji z komputerem, która odbywa się z wykorzystaniem znajdującego się w komplecie „dongle’a” Bluetooth wpinanego do portu USB A w komputerze.
INNE KONTORLERY
Poza tymi dwoma seriami, w ofercie firmy Icon znajdują się jeszcze dwa nieduże kontrolery MIDI, które możemy wykorzystywać we współpracy z programami DAW. Pierwszy z nich to iControls, na którego panelu znajdziemy m.in. 9 suwaków, 9 enkoderów oraz 18 przycisków (po dwa przy każdym z suwaków). Pozwala to np. na sterowanie podstawowymi funkcjami miksera. Do dyspozycji mamy ponadto sekcję transportu, funkcję SCENE, przyciski pozwalające przechodzić między warstwami oraz niewielki joystick. Urządzenie wyposażono w dwa porty USB (jeden typu mini-B, drugi typu A). Pierwszy z nich służy do komunikacji z komputerem, ale oba mogą być wykorzystywane do łączenie ze sobą kilku egzemplarzy dla stworzenia większego setupu.
Podobnej wielkości jest model iConPad, który może być używany nie tylko jako kontroler DAW wykorzystujący protokoły Mackie Control i HUI, ale także kontroler MIDI pozwalający wyzwalać dźwięki. To ostatnie jest możliwe dzięki sekcji 9 dynamicznych padów, które mogą wysyłać także komunikaty CC. Główna sekcja tego urządzenia obejmuje 9 dotykowych „suwaków” (8 + MASTER), 8 enkoderów z funkcją przycisku oraz przyciski REC / MUTE / SOLO / SELECT dostępne w każdym z ośmiu kanałów. Do tego dochodzi 8 przycisków funkcyjnych oraz port USB (mini-B).
PROGRAM IMAP
Do wszystkich powyższych kontrolerów firmy Icon dodawane są różne programy i wtyczki pozwalające od razu rozpocząć pracę, ale przede wszystkim do współpracy z każdym z nich służy firmowa aplikacja iMap. Program ten – dostępny dla komputerów PC i Mac – pozwala programować kontrolery na potrzeby współpracy z konkretnymi programami DAW czy innymi aplikacjami. W zależności od urządzenia z którym go używamy, inny jest interfejs graficzny aplikacji, gdyż jej wirtualny panel odpowiada układowi kontrolerów danego modelu z oferty firmy Icon.
Jak widać, gama kontrolerów DAW oferowanych przez tego producenta jest dość zróżnicowana i dostosowana do potrzeb szerokiego grona użytkowników. Co więcej, dzięki możliwości łączenia ze sobą kilku urządzeń możemy stworzyć modularne „centra kontroli” pozwalające zapanować nad odpowiednio dużą liczbą kanałów naszego projektu, a do tego obsługiwać także inne funkcje.
Więcej informacji o tych i innych produktach marki Icon można znaleźć na stronie iconproaudio.com.
Dystrybutorem produktów marki Icon jest Sound Service.
