Choć za sprawą upowszechnienia się programów DAW i interfejsów audio, wielościeżkowe nagrywanie dźwięku dawno już przeniosło się w głównej mierze do komputerów, to nie brak nadal innych narzędzi do rejestrowania swoich muzycznych dokonań, próby zespołu, występu na scenie czy innych wydarzeń. Wśród urządzeń dających taką możliwość znajdują się od lat wielościeżkowe rejestratory audio umożliwiające zapis na różnych nośnikach. Dość długą tradycją produkowania takiego sprzętu ma firma ZOOM, w której ofercie także dzisiaj znajdziemy kilka takich desktopowych urządzeń. Dwa najnowsze modele w tym gronie to R20 i R12 MultiTrak mające wiele wspólnych cech, ale też różniące się od siebie i oferujące inny zestaw funkcji i narzędzi.
Chociaż oba rejestratory wykorzystują szereg takich samych rozwiązań i bazują na wspólnej koncepcji, już sam ich wygląd zewnętrzny zdradza, że mamy do czynienia z urządzeniami obsługującymi różną liczbę źródeł dźwięku. Co za tym idzie, modele te różnią się liczbą ścieżek, które możemy maksymalnie oraz jednocześnie nagrywać lub odtwarzać. W przypadku R20 możliwe jest tworzenie 16-ścieżkowych projektów, przy czym jednocześnie można nagrywać 8 śladów. W mniejszym R12 MultiTrak projekty mogą obejmować 8 ścieżek, a jednocześnie można rejestrować materiał na 2 śladach. W przypadku odtwarzania jest to odpowiednio 16 i 8 ścieżek. Oba urządzenia pozawalają rejestrować dźwięk zapisując go w formacie WAV (16-/24-bit, 44.1 kHz; mono/stereo), a nośnikiem jest w obu przypadkach karta pamięci (SDHC/SDXC w R20, microSDHC/microSDXC w R12).
W obu rejestratorach dostępny jest kolorowy ekran dotykowy (nieco większy w R20), na którym – za sprawą interfejsu graficznego w stylu programów DAW – prezentowane jest nasz projekt i wchodzące w jego skład ślady. Poza sygnałami wprowadzanymi z zewnątrz (lub importowanymi plikami audio), tworząc projekty możemy skorzystać z dwóch dodatków znajdujących się na pokładzie obu modeli. Pierwszym z nich jest ścieżka RHYTHM (a dokładniej stereofoniczna para śladów) wykorzystująca pętle perkusyjne z podkładowej biblioteki. Mamy ich do wyboru aż 150, a dzięki temu możemy np. nagrywać własne partie z towarzyszeniem podkładu rytmicznego. W skład naszego projektu może wchodzić także ścieżka MIDI połączona z wbudowanym 8-głosowym syntezatorem FM. W danym projekcie, poza standardowymi ścieżkami audio możemy mieć tylko jeden ślad MIDI (to samo dotyczy ścieżek RHYTHM), ale po przekonwertowaniu jego zawartości na audio, możemy zwolnić miejsce na kolejny.
W większym R20 mamy do dyspozycji dwa wejścia typu combo [XLR/jack] (w tym jedno z trybem HI-Z pozwalającym podpiąć gitarę elektryczną lub bas) oraz sześć typu XLR, z których cztery mogą obsługiwać mikrofony pojemnościowe (zasilanie Phantom +48V jest załączane dla par 5/6 i 7/8). Z każdym torem wejściowym powiązane jest pokrętło GAIN i suwak głośności. W każdym mamy też przycisk pozwalający „uzbroić” ścieżkę. W bardziej kompaktowym R12 dostępne są dwa wejścia typu combo [XLR/jack] obsługujące różne źródła dźwięku. Dla każdego z nich można niezależnie regulować czułość oraz aktywować zasilanie Phantom +48V, a pierwsze gniazdo może pracować także w instrumentalnym trybie HI-Z. Także w tym urządzeniu dostępna jest sekcja miksera z suwakami pozwalającymi regulować głośność poszczególnych ścieżek projektu. W obu modelach dostępny jest dodatkowy suwak MASTER, a w mniejszym także potencjometr obsługujący szynę efektową. Oba rejestratory dają ponadto możliwość skorzystania w każdym śladzie z regulacji położenia w panoramie oraz 3-pasmowego korektora, a także procesora dynamiki (Comp/Limiter/Gate). W obu urządzeniach mamy też do dyspozycji różne efekty (w tym zapożyczone z gitarowych multiefektów firmy ZOOM), których można używać na śladach, jak również narzędzia edycji obsługiwane przy pomocy ekranu dotykowego. R20 i R12 oferują ponadto metronom oraz tuner.
Zastosowanie ekranu dotykowego dającego dostęp do wielu funkcji, narzędzi i całego menu, pozwoliło zachować przejrzystość panelu sterowania, na których poza wyświetlaczem, sekcją miksera i kontrolerami obsługującymi wejścia (w R20 także samymi gniazdami wejściowymi) umieszczono jedynie przyciski składające się na sekcję transportu. Poza wejściami i slotem na kartę pamięci, oba rejestratory udostępniają parę wyjść liniowych typu jack 1/4” oraz oddzielne wyjście słuchawkowe (w R12 typu jack 1/8”). W obu modelach dostępny jest też port USB typu C, który może być wykorzystywany do różnych celów. Można go używać m.in. do komunikacji z komputerem i to zarówno w celu przesyłania plików czy współpracy z programem Guitar Lab, ale pozwala on także używać rejestratorów jako interfejsów audio. R20 oferuje tryb wielościeżkowy (8 IN/2 OUT) lub stereo (2 IN/2 OUT), a w R12 mamy do wyboru opcje 2 IN/4 OUT lub 2 IN/2 OUT. Do portu USB możemy też podłączyć kompatybilną klawiaturę sterującą by wykorzystywać ją z wbudowanym syntezatorem. Połączenie z komputerem przez USB może zostać wykorzystane również do używania rejestratorów jako kontrolerów DAW.
R20 oferuje dodatkowo gniazdo dla opcjonalnego adaptera Bluetooth BTA-1 umożliwiającego bezprzewodową komunikację z aplikacją R20 Control dla urządzeń mobilnych z systemem iOS. W przypadku R12 komunikacja z dedykowanym mu programem – R12 Control – odbywa się za pośrednictwem kabla USB. Do zasilania każdego z rejestratorów służy odpowiedni zewnętrzny zasilacz, a R12 MultiTrak oferuje też dodatkowe opcje. Możemy użyć czterech baterii AA lub wykorzystać w tym celu port USB.
Więcej informacji o tych i innych rejestratora audio marki ZOOM znajdziecie na stronie zoomcorp.com.
Dystrybutorem produktów marki ZOOM jest Sound Service.
![Novation Launch Control XL [MK3] (fot. Novation)](https://muzyk.net/wp-content/uploads/2025/05/launchcontrolxl25-330x220.jpg)