Bodaj najsłynniejszym użytkownikiem efektów Zoom jest Brian May, jednak nie tylko on. Nowe procesory gitarowe Zoom z serii G doczekały się wersji sygnowanych przez kolejnych muzyków wysokiej klasy. Model G1 z własną wersją programów sygnuje John 5, znany choćby ze współpracy z Marylin Mansonem – G1J oraz Kiko Loureiro – wirtuoz gitary, który popularność zdobył grając w kapeli Angra – G1K. Model G2 we własne programy postanowił wyposażyć sam George Lynch, który wciąż na świecie ceniony jest bardzo wysoko – G2G. Prezentowane procesory G1 i G2 od standardowych modeli odróżniają tylko programy. Mówiąc inaczej przy pomocy standardowego G1 i G2 możemy ustawić te same programy – jednak trzeba wiedzieć jak – i tu jest ten „hak”! Tego musimy nauczyć się od Johna 5, Kiko Loureiro i Georga Lyncha.
G1 John 5 / G1J
Zanim w skrócie przedstawię pierwszego muzyka, muszę przypomnieć Zoom G1. Procesor jest bardzo popularny na rynku, jako urządzenie, które w cenie poniżej 240 zł z zasilaczem daje możliwości, za które wcześniej trzeba było zapłacić dwa razy tyle. G1 jest stosunkowo niedługo na rynku i stanowi najtańszy aktualnie model w ofercie Zoom. Na jego pokładzie znajdziemy: stroik, automat perkusyjny oraz szereg modułów efektów, które możemy ze sobą łączyć w programy. Do dyspozycji mamy:
1. moduł COMP/DRIVE, w skład którego wchodzą efekty: kompresor, auto wah, booster, tremolo, phaser, ring modulator, slow attack (tzw. skrzypcowy atak), vox wah (symulacja efektu wah Vox) i cry wah (symulacja efektu wah Crybaby),
2. moduł DRIVE, w skład którego wchodzą efekty/algorytmy symulujące różnego rodzaju wzmacniacze od brzmień typu Fender Twin, przez VOX AC-30, Diezel, po Marshall, Mesa Boogie i symulację gitary akustycznej,
3. moduł EQ zawierający trzypasmowy korektor
4/5. moduł ZNR/AMP zawierający dwa elementy: bramkę szumów i symulator brzmienia kolumny gitarowej
6. moduł MODULATION, który zawiera efekty z grupy modulacyjnych, jak np. chorus, wibrato, flanger, są tu też pitch shifter, harmonized pitch shifter oraz delay o opóźnieniu do 2000ms
7.moduł DELAY zawierający efekty typu echo jak: tape echo, analog echo czy ping-pong
8.moduł REVERB zawierający algorytmy pogłosowe.
Dodatkowo częścią parametrów możemy sterować przy pomocy opcjonalnego pedału ekspresji. Programów przygotowanych przez artystę jest 40, tyle samo jest też miejsc na nasze własne ustawienia.
Ponieważ G1 zawiera symulator kolumny gitarowej może my go używać do bezpośredniego nagrywania, łączyć bezpośrednio z systemem P.A. lub tradycyjnie włączać pomiędzy gitarą, a wzmacniaczem. Tyle w skrócie o samym urządzeniu, teraz przybliżmy nieco sylwetkę niejakiego Johna 5. Znów nie wdamy się w szczegóły, powiedzmy tyle, że potrafi prawie wszystko – brał udział w sesjach wielu muzyków z różnych nurtów muzycznych. Największą sławę przyniósł mu udział w projekcie Marylin Manson, jednak już wcześniej pojawił się na płycie Davida Lee Rotha, współpracował też z Garbage, Robem Zombie, Meat Loaf, Paulem Stanley’em, czy… Scorpions. Na jednej z jego solowych płyt zagrali między innymi Steve Vai i Albert Lee. Jak widać żartów nie ma, a jak posłuchać to szacunek murowany. John 5 słynie między innymi z tego, że lubi kreować swoje brzmienia, często do konkretnego utworu. Dał upust swoim fantazjom przy pracy nad programami do G1.
Czas na przegląd programów. Od razu zaznaczę, że przedstawię jedynie wybrane z nich, te które przypadły mi najbardziej do gustu, lub po prostu najciekawsze. Trudno z resztą byłoby zaprezentować wszystkie. W czterech bankach (A,B, C, D) umieszczono po 10 programów. W każdym z nich znajdziemy zarówno barwy czyste, jak i przesterowane. Układ programów jest dość przypadkowy, dla własnej wygody należałoby więc zapisać wybrane z nich pod wybranymi pozycjami banku użytkownika. Z banku A jako pierwszy polecam program A1. Jest to czysta barwa nasycona pogłosem, która najbardziej będzie użyteczna jako podkładowa w stylu country. Jeśli szukamy czegoś zwykłego – to tu powinniśmy zacząć. Dynamiczne czyste brzmienie, bardzo dobrze współpracuje z przetwornikami jednocewkowymi. A3 jest nieco bardzie nasycona, jej głównym atrybutem jest automatyczny efekt wah i delay. Jeśli lubimy styl funky, ta barwa jest właśnie dla nas. Jest nieco ciemniejsza od poprzedniej ale równie dynamiczna. A4 nazwano SDRAWKCAB, czyli czytane wspak „od tyłu”. No i dostajemy dokładnie to – program wycina atak i moduluje głośność w ten sposób, że mamy wrażenie odtwarzania granego dźwięku wspak. Jeśli A1 była klasycznym programem z czystą barwą, to A6 można podobnie zakwalifikować w grupie przesterów. Mamy tu prosty program, który świetnie zagra w rockowym podkładzie. W B1 znajdziemy ciekawe brzmienie solowe nasycone mocnym przesterowaniem i flangerem, B2 to już zupełnie inny świat – czysta barwa z tremolo charakterystycznym dla lat 60’ i 70’. B3 nazwano MASTODON i coś w tym jest. Jest to program silnie przesterowany o bardzo grubym i niskim brzmieniu – prawdziwa potęga. Intrygująco wypada przy grze solowej. B8 do kolejny przester, tym co go wyróżnia to zastosowanie modułu wah jako filtra. Uzyskujemy brzmienie charakterystyczne dla efektu wah zatrzymanego „wpół drogi”. W banku B najbardziej spodobał mi się program 9. Mamy tu przesterowanie typu fuzz i phaser – świetna kombinacja od wielu, wielu lat. Jeśli ktoś lubi mocne „piaszczyste” przesterowania typu tranzystorowego, to program C0 jest dla niego. Kolejny program to już lekki ciepły overdrive połączony z dodaną w basie oktawą i lekkim flangerem. Dla fanów czystych barw typu „Fender na Fenderze” przygotowano program C2 mocno nasycony kompresorem z dodatkiem krótkiego pogłosu. Jest to jeden z moich faworytów wśród wszystkich ustawień. Naprawdę świetny program. Jeśli planujemy granie riffów w stylu AC/DC to należy spróbować programu C7 – czysty rock. Pod C9 zapisano program symulujący brzmienie gitary akustycznej. To jest to, za co lubię procesory efektów – ich uniwersalność. Przy grze na jednocewkowym przetworniku przy mostku, brzmienie programu C9 zbliża się bardzo do brzmienia gitary Dobro. W pozostałych pozycjach można z dużym powodzeniem zastąpić barwę gitary akustycznej z przetwornikiem piezoelektrycznym.
Zestaw przygotowany przez Johna 5 jest ukierunkowany na miłośników rocka – od czystych barw po najsilniejsze przestery i kosmiczne barwy od zadań specjalnych.
G1 Kiko Loureiro / G1K
Urządzenie wyposażone w programy stworzone przez Kiko jedynie kolorem różni się od opisanego powyżej, możemy więc darować sobie jego opis i przejść do samego muzyka. Kiko Loureiro… ma na imię Pedro Henrique. Cóż, pozostańmy przy Kiko. Choć artysta nie jest zbyt znany w naszym kraju, to należy do najbardziej popularnych gitarzystów w Japonii (gdzie w 2007 roku uznano go „najlepszym gitarzystą” – a jak wiadomo, na gitarzystach to się tam znają), coraz bardziej rośnie też jego pozycja w USA. W Brazylii jest liderem zespołu metalowego Angra, jednak jego solowe projekty są ukierunkowane w stronę fusion czy wręcz jazzu elektrycznego. Łącznie nagrał ponad 30 płyt nie licząc składanek i DVD! Kiko słynie z bardzo dokładnej, melodyjnej i szybkiej jak maszyna do szycia gry solowej. Jeśli jeszcze go nie znacie, to jest to tylko wasz błąd. Spektrum jego brzmień jest bardzo szerokie od klasycznych czystych, przez solowe, po nasycone i agresywne przesterowane barwy wykorzystywane do grania riffów.
Całe to spektrum znajdziemy w G1K. Pierwszy program to jasno brzmiące silne przesterowanie wsparte pogłosem i echem – ciekawa i klasyczna barwa solowa. Kolejny program oznaczony A1 to już czysta barwa o bardzo ciepłym brzmieniu, długim pogłosie i echu. Już dwie pierwsze barwy pokazują, że Kiko to zupełnie inny muzyk niż John 5. Podoba mi się A4, który z lekkim przesterowaniem i tremolem używany jest przez Kiko do tworzenia tła w stylu klasycznych mechanicznych organów. Pierwszy bank zamyka świetnie ustawiony symulator gitary akustycznej – dużo w nim ciepła, podkreślono też atak. Program A1 to kombinacja echa, brzmienia akustycznego i flangera – bardzo użyteczna czysta barwa solowa, choć sprawdzi się też w podkładzie. Żeby nie było za „czysto” przejdźmy do programu B4 – mocno przesterowana barwa rytmiczna, kto zna dźwięk szlifierki kątowej, ten wie o co chodzi. Następny program, jest nieco bliższy klasyce – mamy mniejsze przesterowanie i cieplejszą barwę. B8 to program dla gitarzystów, którym zawsze brakuje dołu. Tu nie powinni narzekać – mocne przesterowanie i podkreślenie najniższych częstotliwości. Program C3 to ciepła i czysta barwa z długim pogłosem i efektem tremolo. W rezultacie mamy ciekawy efekt nawiązujący do brzmień znanych z lat 60’ i 70’. Pod C5 artysta zapisał program symulujący odtworzenie od tyłu zagranego dźwięku. Jego brzmienie jest jednak zupełnie inne od tego z modelu G1J. Narastanie jest szybsze, a sama barwa mniej przesterowana i cieplejsza. Bardzo dobrze sprawdza się nawet w stosunkowo szybkiej grze solowej. Przy odrobinie poczucie humoru można spróbować naśladować brzmienie… trąbki. W banku D znajdziemy kilka barw moim zdaniem świetnych. D2 nazwana Bossa Nova (Kiko jest z Brazylii!) to połączenie delikatnego flangera i pogłosu. D3 to już barwa przesterowana z delikatnym echem i krótkim pogłosem o bardzo ciepłym charakterze. W grze solowej w stylu fusion sprawdzi się bardzo dobrze. Przez bossę i fusion doszliśmy do D4 – świetnej, czystej barwy dopełnionej pogłosem. Moim zdaniem jest to doskonała barwa jeśli gramy muzykę jazzową – zarówno w podkładzie jak i w grze solowej. Kiko podkreślił tu atak i całości nadał ciepły charakter. Ta barwa to mój kolejny faworyt. Uwaga! Kiko to jednak gitarzysta o mocnych metalowych korzeniach – polecam na „odtrutkę” po jazzowych brzmieniach program D5 – silne przesterowanie, delay i coś jeszcze co trudno mi wyłapać – dobry program jeśli swoją solówką chcemy wywrzeć wrażenie na młodzieży. Zestaw zamyka program D9 – barwa do gry solowej przesterowanym sygnałem z automatycznym efektem wah, który reaguje na dynamikę naszej gry. Jest to jeszcze jeden program, który zapisałbym w swoim banku.
W odróżnieniu od barw zaproponowanych przez Johna 5, Kiko oferuje więcej programów o klasycznych zastosowaniach, a mniej barw efektowych, służących jako wypełniacze itp. Mamy świetne przesterowane barwy solowe i ciepłe o charakterze jazzowym. John 5 zaproponował za to bardzo dobrą barwę dla miłośników przetworników jednocewkowych. To samo narzędzie – kompletnie inne efekty.
G2 George Lynch / G2G
Zacznijmy od prezentacji urządzenia. Od G2 zaczęła się rewolucja na rynku procesorów. To urządzenie pojawiło się jako pierwsze, żeby szybko podbić serca użytkowników. Dzisiaj dotarł G2G – reguła jest identyczna jak wyżej: standardowy procesor, ale zaprogramowany przez cenionego artystę. Zoom G2 zamknięto w metalowej obudowie, dodatkowo krawędzie zabezpieczono gumowym tworzywem. Co do serca, czyli samego procesora, to jest to tak jak w tańszym modelu element o parametrach: 96kHz i próbkowaniu 24 bit (wewnętrzne 32 bity). Cyfry cyframi, a to przecież muzyka a nie fizyka (choć w gruncie rzeczy to czysta fizyka). Ostatecznie G2 za ok. 350 zł z zasilaczem to dobra oferta jeśli szukamy dobrze brzmiącego i nowoczesnego produktu. Na jego pokładzie znajdziemy automat perkusyjny, stroik gitarowy i zestaw modułów efektów do komponowania własnych programów efektowych. Są one zorganizowane podobnie jak w G1, mamy jednak trochę więcej możliwości. Przedstawmy więc moduły efektów:
1.moduł COMP zawiera tylko kompresor,
2.moduł WAH/EFX zawiera: auto wah, auto resonance, booster, tremolo, phaser, ring modulator, slow attack, pedal vx (wah typu Vox), pedal baby (wah typu Crybaby),
3.moduł ZNR zawiera opracowany przez ZOOM algorytm bramki szumów,
4.moduł DRIVE zawiera symulacje szesnastu typów wzmacniaczy i efektów przesterowujących (od Fender Twin, Roland JC, po Marshall JCM, Peavey 5150 po Mesa Boogie…) oraz symulator gitary akustycznej,
5.moduł EQ zawiera trzy pasmową korekcję barwy
6.moduł EXTRA EQ/CABI&MIC daje dostęp do kolejnych trzech pasm korektora (LoMID, Presence, Harmonics) oraz do symulacji brzmienia kolumny gitarowej (ustawienie mikrofonu oraz wybór typu mikrofonu),
7.moduł MOD/SFX zawiera efekty: chorus, stereo chorus, flanger, pitch shifter, pedal pitch, wibrato, step (efekt opracowany przez Zoom – używany m.in. przez Briana Maya). W tej grupie umieszczono też delay o czasie opóźnienia do 2000 ms, tape echo, dynamic delay (odbiciami sterujemy dynamiką gry), dynamic flanger, mono pitch shifter, harmonized pitch shifter,
8.moduł DELAY zawiera trzy typy efektu echo,
9.moduł REVERB zawiera efekty pogłosowe: hall, room, spring oraz multi tap delay
10.na końcu łańcuch umieszczono moduł CONTROL, który służy do programowania opcjonalnego pedału ekspresji.
Urządzenie zawiera 40 programów stworzonych przez Lyncha oraz 40 miejsc w pamięci na własne ustawienia. Podobnie jak G1, tak i G2 może być bezpośrednio podłączone do P.A. lub współpracować bezpośrednio ze wzmacniaczem gitarowym. Zbliżamy się do samego Lyncha, choć to wielki chłop, to Mr Scarry taki straszny nie jest. Należy jednak do gitarzystów, którzy znacząco przyczynili się do popularyzacji gitary elektrycznej jako instrumentu dla wirtuoza. Choć na tle dzisiejszej grającej młodzieży (czyżby fast food powodował fast picking…?), nie rzuca już nas na kolana, to szacunek należy mu się wielki – to wciąż kawał dobrego rockowego grania w stylu, na którym wielu z nas wyrosło. Mr Scarry urodził się w 1954 roku, pozostaje obywatelem pełnego szpanu stanu Kalifornia i ciągle jest bardzo aktywny – jako artysta solowy i nauczyciel (Guitar Dojo). Ten gitarzysta ma chyba wszystkie elementy zestawu z własną sygnaturą – od gitar przez efekty po wzmacniacze.
Pan George zaproponował inny układ programów – 20 z symulatorem kolumny i 20 identycznych, ale do łączenia ze wzmacniaczem gitarowym. Jak przystało na „profesora” w tym gronie podzielił wszystkie programy na cztery grupy porządkując nieco bałagan preferowany przez młodszych kolegów. Mamy tu ustawienia: SOLO, RHYTHM, CLEAN i MISC (czyli : solowe, rytmiczne, czyste i różne). Pierwszy program A0/C0 to mocno nasycona barwa solowa z ciekawym echem – klasyczna barwa dla tego muzyka. Kolejne dwa programy powstały w oparciu o przesterowany sygnał i różne zastosowanie phasera. Klasyczne solowe barwy, znane z wielu doskonałych nagrań. Program A3/C3 to kombinacja mocnego kompresora, czystej barwy i ciekawego chorusa – w efekcie otrzymujemy „pompujące” funkowe brzmienie o wyraźnym ataku. Jak na razie pełno tu klasyki. Kolejny program to potwierdza – A4/C4 sprawdzi się świetnie jako czysta barwa – mamy tu delikatny chorus, delay i pogłos. Bardzo spodobał mi się kolejny program namaszczony do gry rytmicznej – A5/C5. Mamy po pierwsze nie za mocne przesterowanie, krótki pogłos i dodaną oktawę w dole. W jakiś dziwny sposób dodana oktawa akceptuje nawet trójdźwięki – następna barwa, którą zapisałbym w swoim banku. Znalazłby się tam również program B0/D0 – czysta barwa, choć już nasycona plus pogłos – dynamiczny program, każdy czegoś takiego potrzebuje. Program B4/D4 z grupy MISC mógłby z powodzeniem znaleźć się wśród tych do gry solowej. Mamy tu przesterowany sygnał z bardzo długim wybrzmieniem i stereofonicznym echem – mój kolejny typ. Żeby nie było za klasycznie proponuje sprawdzić program B5/D5 – przesterowany sygnał obniżony o oktawę plus w tle ring modulator – coś dla fanów filmów o robotach gigantach. Z kolei dla fanów filmów o robotach kastratach jest program B9/D9…
George Lynch przygotował zestaw klasycznych barw, które dopełnił małą dozą SF. G2G zawiera bardzo rockowy zestaw programów, no może jeden program dla fanów country by się znalazł…
Podsumowanie
Po pierwsze należy podkreślić, że G1J, G1K i G2K są dokładnie takimi samymi urządzeniami co seryjne G1 i G2. Dają takie same możliwości, jednak przy tak niewielkiej różnicy w cenie ich największym walorem jest możliwość skorzystania z programów ustawionych przez najwyższej klasy muzyków. Trzeba przyznać, że narzędzie to jedno, a umiejętność jego wykorzystania to zupełnie inna rzecz. Dlatego oprócz walorów użytkowych należy docenić też edukacyjny.
John 5 przygotował zestaw dla szalonego naukowca-gitarzysty – obok świetnych nowoczesnych barw metalowych jest tu tez dużo programów czystych świetnie współpracujących z gitarami opartymi na przetwornikach jednocewkowych. Z kolei Kiko zapisał po prostu większość barw, z których korzysta w swoich nagraniach. Mamy więc pełny przegląd barw solowych (w stylu „spróbuj mnie dogonić”) przez ciekawe i oryginalne przesterowane barwy podkładowe aż po charakterystyczne dla ostatnich jazzowo-fusionowych fascynacji muzyka barwy czyste i mniej przesterowane. Tu zdecydowanie mniej klasyki, a więcej oryginalności. Mało też barw typu „efekty specjalne”. Na koniec pozostał G2G zaprogramowany przez Mr Scarry. Lynch przygotował swoje programy w największym uporządkowaniu. Co do wyboru, to jest to zestaw charakterystycznych programów dla artysty, które w większości bardzo osadzone są w rockowo-metalowej tradycji. Który wybrać?
Tekst: Sebastian Król
Wybrane dane techniczne:
G1:
Typy efektów: 54, do 8 jednocześnie
Liczba programów: 2 × 40
Częstotliwość próbkowania: 96 kHz
Konwersja A/D: 24 bit
Konwersja D/A: 24 bit
Zasilacz: w komplecie
G2:
Typy efektów: 54, do 9 jednocześnie
Liczba programów: 2 × 40
Konwersja A/D: 24 bit
Konwersja D/A: 24 bit
Zasilacz: w komplecie
Ceny: 280 PLN (G1J, G1K), 390 PLN (G2G)
Do testu dostarczył:
Sound Service GmbH
Am Spitzberg 3, Rangsdorf, Niemcy
Internet: www.sound-service.eu, www.zoom.co.jp
Test ukazał się w numerze 8/2008 miesięcznika Muzyk.
