SUPERBOOTH21, czyli jak się robi targi w dobie pandemii

Po ponad rocznej przerwie, centrum FEZ ulokowane we wschodniej części Berlina ponownie było miejscem spotkania miłośników wszelkiej maści syntezatorów. Odbyła się tam bowiem kolejna edycja targów SUPERBOOTH, które tym razem trwały od 15 do 18 września. W ubiegłym roku impreza nie odbyła się w tradycyjnej formie i w drobnym stopniu zastąpiło ją wydarzenie online, ale to nie to samo. Dobrze wiedzieli o tym organizatorzy z Andreasem Schneiderem na czele, dlatego już w tamtym roku zaczęli opracowywać koncepcję targów, które da się zrealizować w tym dziwnym czasie pandemii. Stąd też m.in. przesunięcie terminu z maja na wrzesień czy wprowadzenie zmian w regulaminie dotyczącym wstępu na targi i obecności na nich, a przede wszystkim poważne przearanżowanie części wystawowej. Wszystko to pozwoliło jednak, aby tegoroczna edycja targów stawiająca bezpieczeństwo uczestników na pierwszym miejscu (zgodnie z zasadą „safety first”) doszła do skutku i odbyła się bez przeszkód.

Obiekt, który kilka lat temu organizatorzy wybrali na miejsce targów oraz otaczające go tereny pozwoliły rozlokować wystawców na większej przestrzeni i to nie tylko w budynkach ale także na świeżym powietrzu. Tym, którzy mieli już okazję być na targach SUPERBOOTH nie trzeba tego tłumaczyć, ale powiem tylko że nie jest to teren wystawienniczy w typowym znaczeniu jaki znają bywalcy Musikmesse czy chociażby poznańskich MTP. Mamy tu bowiem do czynienia z parkiem o powierzchni ponad 17 hektarów, na terenie którego znajdują się różne budynki o łącznej powierzchni 13,000 m2. W poprzednich latach wykorzystywany był tylko główny budynek centrum FEZ i bezpośrednio przyległy do niego teren, a wystawcy z każdym rokiem wypełniali coraz większą jego część i można powiedzieć że było tam coraz ciaśniej. W tym roku – aby zachować bezpieczne odległości i unikać dużych skupisk ludzi mimo zdecydowanie mniejszej liczby wystawców – zajęto jedynie małą część głównego budynku rozmieszczając stoiska w z grubsza trzech miejscach, natomiast resztę ulokowano w trzech innych lokalizacjach – na zaaranżowanym „polu namiotowym”, w budynku o nazwie Fuchsbau oraz na kempingu z domkami letniskowymi pamiętającymi jeszcze – jak wszystko inne w tym miejscu – czasy NRD… Do tego dodać jeszcze należy dwie sceny na świeżym powietrzu – tradycyjną „na wodzie” oraz ulokowaną przy charakterystycznych „domkach fińskich”.

Warto też dodać że niektórzy wystawcy postanowili nieco bardziej zwrócić na siebie uwagę. Na polu namiotowym, które przypomniało mi czasy wspólnych obozów letnich z enerdowskimi pionierami (choć oczywiście same namioty nie pamiętały tych czasów) wyróżniał się… namiot cyrkowy zajmowany przez firmę Moog Music, nad którym unosił się nadmuchiwany sterowiec, a wewnątrz którego na odwiedzających czekały dodatkowe niespodzianki. Z kolej Arturia, która zwyczajowo zajmowała jedno z „kosmicznych” pomieszczeń wewnątrz FEZ, tym razem zdecydowała się ustawić przerobioną na stoisko przyczepę kempingową Airstream…

W tym roku, aby dostać się na teren targów SUPERBOOTH należało przedstawić dowód pełnego zaszczepienia, negatywny wynik testu na COVID-19 (szybie testy wykonywano też na miejscu) lub udokumentować status ozdrowieńca. W budynkach obowiązywał ponadto nakaz noszenia masek. Dodatkowo, aby ograniczyć liczbę osób przebywających jednocześnie w zamkniętych pomieszczeniach, na biletach oznaczony był przedział czasowy, w którym jego posiadacz był uprawniony do zwiedzania stoisk ulokowanych pod dachem. Ograniczenia te nie dotyczyły części wystawowej znajdującej się na zewnątrz.

W porównaniu z rokiem 2019, kiedy to odbyły się ostatnie „normalne” targi SUPERBOOTH, liczba wystawców zmniejszyła się o nieco mniej niż połowę. W Berlinie pojawiło się ich tym razem nieco ponad stu trzydziestu. Nic w tym jednak dziwnego skoro pandemia cały czas nie znajduje się w odwrocie, a do tego w różnych rejonach świata obowiązują różne obostrzenia i cały czas występują jeszcze trudności w podróżowaniu. Nie każdy też chciał podejmować ryzyko dalekiej podróży na zaledwie kilka dni, podczas gdy sytuacja epidemiologiczna mogła się niespodziewanie zmienić. Tak czy inaczej, na targach SUPERBOOTH21 zabrakło m.in. kilku dużych koncernów zawsze dotąd obecnych, jak również szeregu mniejszych czy zupełnie małych firm. Z drugiej strony, wśród wystawców znaleźli się też debiutanci. Co jednak najważniejsze dla odwiedzających targi, w Berlinie pojawiło się wiele premierowych produktów i szereg „najświeższych” nowości, które zostały oficjalnie zaprezentowane choćby w przeddzień rozpoczęcia imprezy. Tak jak w poprzednich latach targi te były zatem okazją do sprawdzenia co słychać w świecie syntezatorów – zarówno modularnych jak i mających formę „tradycyjnych” instrumentów i to nie tylko słuchając objaśnień wystawców, ale także w praktyce. Mimo covidowych obostrzeń można było „ogrywać” wiele instrumentów. Trzeba też zaznaczyć że organizatorzy zadbali o środki dezynfekcji w budynkach, a na niektórych stoiskach widziałem nawet rękawiczki.

Przegląd nowości zacznijmy od sprzętowych instrumentów. Na SUPERBOOTH21 w Berlinie można było zobaczyć m.in. jeszcze „gorący”, najnowszy syntezator wavetable firmy Waldorf czyli desktopowy moduł oznaczony literą M. W jego pobliżu prezentowane były z kolei wszystkie trzy nowe pianina cyfrowe włoskiej firmy Studiologic składające się na linię Numa X Piano. Grecy z firmy Dreadbox wystawili z kolei swój najnowszy syntezator analogowy Nymphes, a w namiocie firmy Moog wypróbować można było nowy 3-piętrowy system Sound Studio. Swój debiut na targach świętowała desktopowa odmiana syntezatora SUPER 6 firmy UDO audio, natomiast firma ASM (Ashun Sound Machines) pokazała dwie nowe wersje syntezatora HYDRASYNTH – Deluxe i Explorer. Nowa brytyjska firma PWM prezentowała na targach swój pierwszy instrument – analogowy syntezator monofoniczny o nazwie Malevolent, a znacznie bardziej doświadczony amerykański Sequential wystawił m.in. swój najnowszy syntezator polifoniczny Take 5. Francuska firma Expressive E zaprezentowała swój nowy instrument o nazwie Osmose, wyróżniający się nietypową klawiaturą z obsługą MPE+. Źródłem dźwięku jest w nim cyfrowy syntezator modularny opracowany przez Haken Audio. Nowy desktopowy „wirtualny analog” oznaczony symbolem MD900 pokazała z kolei austriacka firma Mayer. Nie zabrakło też bardziej kompaktowych nowości jak chociażby Anyama firmy AODYO Instruments czy miniaturowy ZeKit firmy Fred’s Lab.

Na targach prezentowane były także sprzętowe instrumenty takich firma jak Arturia (m.in. Polybrute, Matrixbrute i Microfreak), Korg (modwave, opsix, wavestate, minilogue xd, ARP 2600 M i modele z rodziny volca), Kurzweil (m.in. K2700), Nonlinear Labs, Nord (m.in. Nord Wave 2), Novation (Peak, Summit oraz nowe grooveboksy Circuit Tracks i Circuit Rhythm), Schmidt czy Studio Electronics (m.in. MIDIMINI V30, SE-3X). Oczywiście poza wspomnianymi wyżej nowościami firmy takie jak Waldorf, Dreadbox, Sequential czy Moog przywiozły do Berlina także inne swoje instrumenty. Swoje stacje robocze z rodziny MPC prezentowała firma Akai, a rodzimy Polyend udostępnił odwiedzającym (co widać na głównym zdjęciu otwierającym tę relację) kilka egzemplarzy swojego desktopowego workstation o nazwie Tracker. Na targach nie zabrakło też produktów firmy 1010music czy innych urządzeń pozwalających tworzyć muzykę.

Oddzielny akapit należy się syntezatorom i automatom perkusyjnym, których również nie brakowało w tym roku. Jedną z nowości w tej grupie był hybrydowy PERKONS HD-01 łotewskiej firmy Erica Synths. Inne produkty służące do tworzenia podkładów rytmicznych, które prezentowano na targach SUPERBOOTH21 to chociażby Vermona DRM1 MKIV, Modor DR-2 czy Ritmobox i ADS-7 mk2 rosyjskiej firmy AVP Synth.

Wartą wspomnienia grupą produktów były też procesory efektów. Jednym z nich był wielokanałowy, bardzo kreatywny The Godfather włoskiej firmy Enjoy Electronics, której przedstawiciel którego zaproszenie do odwiedzenia namiotu było jak „propozycja nie do odrzucenia”… W Berlinie pokazano też przybyły prosto z Moskwy multiefekt Quadwave Multi FX marki AVP Synth czy nową wersję analogowego filtra Moonwind (mkII) firmy JOMOX. Miłośników dźwiękowych eksperymentów zainteresować mógł również The Dust Collector firmy Finegar.

Jak zwykle na SUPERBOOTH, największą pod względem ilości i zróżnicowania produktów grupę stanowili twórcy modułów w formacie Eurorack. W gronie tym znaleźli się zarówno „weterani” jak i debiutanci, a wśród prezentowanych przez nich produktów nie brakowało oczywiście nowości. Były wśród nich zarówno całe syntezatory (np. Knobula Poly Cinematic czy JOMOX Mod FM) czy instrumenty perkusyjne (np. 6m0d6 będący wspólnym dziełem firm Tubbutec i LPZW.modules czy ZAPS opracowany przez Plankton Electronics i Winter Modular), jak również moduły wyspecjalizowane do konkretnych zadań. Tego typu nowości pokazały m.in. firmy u-he (Wiretap), Velectronic (A-envelope), Patching Panda (Operat, BD-Z), IO Instruments (Kalyke, Kallichore), Befaco (Noise Plethora, MEX), Shakmat Modular (Banshee Set, Mod Medusa), Joranalogue (Enhance 2, Orbit 3, Step 8), Doepfer (A-126-2: Frequency Shifter), SoundForce (DCO, uVCF 6), vpme (QEX), TiNRS (Ardabil, Switch), Rides In The Storm, Endorphin.es, AtoVproject czy Noise Engineering. Całą linię nowych modułów Eurorack bazujących na klasycznej serii 200 Donalda Buchli zaprezentowała firma Tiptop Audio. Zostały one opracowane wspólnie z firmą Buchla, która również prezentowała inne swoje produkty (w tym Easel Command i Music Easel). Trzy nowe moduły – Erfurt, Zagrzeb i Minsk – zaprezentowała z kolei polska firma Xaoc Devices. Inny rodzimy producent – Syntaxis – pokazał w Berlinie swoje mikromoduły przeznaczone do montażu na specjalnie przygotowanej płytce.

Poza syntezatorami i innymi instrumentami oraz rozmaitymi urządzeniami generującymi dźwięk (i to w oparciu o różne rozwiązania, w tym również… obraz zbierany kamerą jak w przypadku produktu marki), na targach SUPERBOOTH21 prezentowane były również wszelkiej maści kontrolery – zarówno bardziej tradycyjne jak i bardzo nowatorskie, reprezentujące różne podejście do tematu. Tego typu produkty można było zobaczyć na stoiskach takich firm jak embodme (dotykowy ERAE Touch), Intech Studio (rodzina modularnych kontrolerów Grid), Electra One (Orac), Kaemi (keytar oznaczony symbolem LG1) czy rodzimej Beat bars (kontrolery nożne z MIDI). Nie brakowało też rozmaitych sekwencerów (np. T-1 firmy Torso Electronics) i innych produktów przydatnych zarówno osobom tworzącym muzykę z wykorzystaniem syntezatorów modularnych jak i bardziej „standardowych” instrumentów.

Na targach SUPERBOOTH21 nie zabrakło też wystawców prezentujących oprogramowanie. Były to chociażby takie firmy jak Bitwig, FL Studio, Kilohearts czy u-he. Swój najnowszy syntezator wirtualny SQ80 V prezentowała też Arturia. Chociaż na większości stoisk tak czy inaczej obecne były rozmaite monitory odsłuchowe i/lub słuchawki, to także część producentów tego typu sprzętu miało swoje osobne stoiska. Były to chociażby ADAM Audio, ESI-Audio czy HEDD Audio. Pozostając w kręgu sprzętu studyjnego wspomnę tylko, że na targach obecne też były takie firmy jak Ferrofish, Icon, PreSonus, RME czy SPL. Coś dla siebie mogli tu znaleźć także gitarzyści, a mowa tu nie tylko o efektach podłogowych Dreadbox czy Eventide, ale także gitarach (Deimel Guitarworks, Baboushka Guitars, Guitar Doc). Jak zwykle, targom SUPERBOOTH towarzyszyły też różne wydarzenia towarzyszące, w tym koncerty, warsztaty i prezentacje wzbogacając program imprezy.

Chociaż w ubiegłym roku – mimo braku imprez branżowych – producenci instrumentów i sprzętu muzycznego wprowadzili na rynek wiele nowości to jednak ograniczenie możliwości ich zaprezentowania do Internetu było bardziej koniecznością niż tym, na czym wszystkim by zależało. Nie od dziś wiadomo że możliwość bezpośredniego spotkania się producentów z potencjalnymi klientami i użytkownikami oraz osobami podzielającymi wizję, zainteresowania i zapał twórców, jest jednym z istotnych elementów napędzających całą branżę. Organizatorom targów SUPERBOOTH21 należą się zatem wielkie brawa i podziękowania że nie tylko udało im się doprowadzić tę edycję targów do skutku, ale i przeprowadzić ją zgodnie z założonym programem. Możliwość przyjrzenia się z bliska nowym instrumentom i innym produktom (w tym m.in. jeszcze „gorącym” premierom) oraz choćby krótkiego zapoznania się z nimi (oczywiście chętnych do grania czasem było wielu i swoje trzeba było odczekać) to coś, na co z pewnością większość osób odwiedzających targi czekało z utęsknieniem. Także możliwość porozmawiania o sprzęcie, wymiany uwag czy po prostu spotkania się z innymi osobami dzielącymi te same zainteresowania jest czymś nie do przecenienia. Mimo wprowadzonych ograniczeń dotyczących przede wszystkim stoisk wewnątrz głównego budynku, atmosfera nie różniła się zbytnio od poprzednich edycji. Typowy dla berlińskiej imprezy luz nadal był obecny, a dodatkowe lokalizacje wymuszone pandemią takie jak pole namiotowe czy domki letniskowe idealnie wpasowały się w charakter tych targów. Nie zdziwiłbym się gdyby część pomysłów wprowadzonych w tym roku pozostała na dłużej…

Tekst i zdjęcia: Grzegorz Bartczak

Strona internetowa targów: www.superbooth.com