W numerze kwietniowym z roku 2013 opisywałem plug-in holenderskiej firmy ProjectSAM – Orchestral Essentials, który z powodzeniem wykorzystuję do dzisiaj, w swoich produkcjach muzycznych. Naturalność brzmień poszczególnych próbek (instrumentów) daje duże możliwości kompozytorom, szukającym możliwości użycia w swoich utworach brzmień instrumentów orkiestrowych. Od niedawna w ofercie firmy ProjectSAM dostępny jest wirtualny instrument Orchestral Essentials 2, który jest uzupełnieniem dla posiadaczy pierwszej edycji. Został on tak skonstruowany, aby można go było użyć samodzielnie, jako potężne, oddzielne narzędzie dla kompozytorów, wykorzystujących i poszukujących brzmień orkiestrowych. Jak zaznacza producent, wszystkie instrumenty zostały ponownie próbkowane i dopieszczone pod każdym względem tak, aby w nagraniach sprawiały wrażenie naturalności i autentyczności w swoich brzmieniach. Część źródłowych próbek pochodzi m.in. z serii Symphobia.
Po otwarciu programu Orchestral Essentials 2 w KONTAKT PLAYER (aplikacja wymagana, aby zainstalować i w nim otworzyć bibliotekę) widzimy dwie podstawowe opcje do wyboru – INSTRUMENTS lub MULTIS, podobnie zresztą jak w pierwszej odsłonie Orchestral Essentials. Obie wersje Orchestral Essentials różnią się kolorem interfejsu graficznego (jedynka jest zielona, a testowana dwójka czerwona), dzięki czemu jeśli mamy zainstalowane oba łatwo zorientować się który jest który. Oba programy mają w swojej ofercie ten sam zestaw poszczególnych sekcji instrumentów, tzn. Mixed Orchestra (w pierwszej wersji Full Orchestra), Strings, Brass, Woodwinds, Percussion, Keyboards & Harp, Choir, Sound Design i Bonus (w pierwszej wersji Bonus Instruments).
Mixed Orchestra
1. Full Orchestra with Choir – w tym zestawie mamy do czynienia z fantastyczną, bardzo naturalną i mięsistą próbką pełnego brzmienia orkiestry i chóru. Bardzo istotnym jest to, że poszczególne instrumenty orkiestry odzywają się w skali przypisanej, do rzeczywistej skali danego instrumentu. Czyli np. tuba odzywa się od „d” małego w dół, skrzypce od „g”małego w górę, obój od „b” małego w górę czy flet wielki od „c” razkreślnego w górę itd. Chór męski i żeński brzmi w tej całości bardzo naturalnie. W efekcie, kładąc na klawiaturze bardzo szeroko rozstawiony akord, w dole brzmią kontrabasy, tuba, puzony, połączone z męskim chórem, a w górze słychać smyczki, flety, oboje, trąbki, połączone z żeńskim chórem. Oczywiście możemy kształtować dynamikę całości używając klawiatury aftertouch. Naciskając mocniej, całość brzmi bardzo patetycznie i szeroko, natomiast naciskając delikatnie usłyszymy klarownie brzmiącą orkiestrę, w klimatycznym „piano”. Uzyskujemy fantastyczne brzmienia używając pełne akordy lub, stosując przebiegi melodyczne w unisono, inaczej brzmiące w górnych partiach i inaczej brzmiące w dolnych partiach, ponieważ odzywają się te dźwięki poszczególnych instrumentów, które przypisane są naturalnej ich skali.
2. High Violins with Choir – jak wskazuje sama nazwa, mamy tutaj do dyspozycji Smyczki od „g” razkreślnego w górę + chór odzywający się w oktawie, od „G” małego w górę. W najwyższej partii możemy zastosować smyczki grane flażoletami z chórem żeńskim, który brzmi trzy oktawy niżej.
3. Bassoon with Low Piano and Harp – mamy tutaj do dyspozycji brzmienie fagotu, połączonego z niskim dźwiękami fortepianu i harfy, zaczynającymi się od „f” małego w dół. To zestawienie mnie nie zachwyca z powodu niezbyt udanej barwy fortepianowej i słabo słyszącej, w dolnych partiach, harfy.
4. Cartoon Ensamble Staccato – zastosowano tutaj klarnet i klarnet basowy, z kontrabasem i fortepianem, do wykorzystania ( moim zdaniem ) w filmach rysunkowych, do szybkich przebiegów unisonowych. Nie stosował bym tej próbki w akordach, ponieważ kontrabas i fortepian zawsze brzmią nisko tzn. w skali klarnetu, brzmią one o dwie oktawy niżej, co w sumie, moim zdaniem, nie brzmi dobrze. Przebiegi unisonowe są dużo ciekawsze.
5. Cartoon Ensamble Staccato – to samo co w punkcie 4., z tą różnicą że możemy korygować SPEED CONTROL, czyli atak i długość dźwięku próbki, z umiarkowanego do bardzo szybkiego i krótkiego.
6. Strings and Winds Staccato – bardzo dobrze brzmiące smyczki w połączeniu z całym drzewem, czyli fletami, obojem, klarnetem, fagotem, bas klarnetem. Na tle całej sekcji smyczków, każdy z tych instrumentów odzywa się w swojej skali. Bardzo przydatne w szybkich przebiegach melodycznych, jak i w pełnych akordach staccato.
7. Strings with Brass Swells – świetnie brzmiące smyczki w połączenie z puzonami, waltorniami i trąbkami, w skali od „es” wielkiego, do „g” dwukreślnego. Ja osobiście zachwycony jestem brzmieniem dolnych partii puzonów, w połączeniu z waltorniami i smyczkami. Pełne, soczyste i naturalne brzmienie tej próbki daje możliwość wplecenia tych instrumentów do filmowych tematów, w szeroko brzmiących utworach. Bardzo soczyste cresc. i dim. dają niesamowite wrażenie klarowności i inspirującego nastroju.
8. Legato Cellos with Basson – mamy tutaj do dyspozycji skalę od ”c” razkreślnego w dół, przez dwie oktawy. Soczyście brzmiące wiolonczele z fagotem dają możliwość ciepłych przebiegów melodycznych, które na pewno bardzo czysto i wyraziście wkomponują się do każdego rodzaju tworzonej przez nas muzyki.
9. Texture Gracious – producent daje nam tutaj do dyspozycji zapętlony, dwutaktowy, gotowy, klimatyczny, bardzo ładnie brzmiący urywek muzyczny, powtarzający się w różnych tonacjach, wyzwalany jednym klawiszem. Ja osobiście nie jestem zwolennikiem takich próbek, ponieważ są to konkretnie skomponowane dwu taktowe urywki, które nie dają żadnej możliwości własnej kreacji ich użycia w utworze.
10. Texture Dreamy – podobnie jak w poprzedniej próbce, mamy do dyspozycji jeden dysonansowy, konkretny akord, który możemy użyć (w zależności od naciśniętego klawisza) w różnej tonacji. Jest to ten sam akord, bez możliwości jego zmiany. Ładnie brzmi, ale jeśli chciałbym użyć innego dźwięku w tym akordzie to nie mam takiej możliwości.
11. Low Woodwind Staccato – czyli bas klarnet, fagot w połączeniu z fortepianem, przydaje się do szybkich, nisko brzmiących, tajemniczych przebiegów melodycznych. Moim zdaniem troszeczkę przeszkadza tutaj niezbyt dobrze brzmiący fortepian, wolałbym mieć do dyspozycji sam fagot z bas klarnetem. Ale to tylko moje odczucie.
Strings
1. String Ensamble Sordino – dobrze i naturalnie brzmiąca sekcja instrumentów smyczkowych, to coś, co powinien posiadać każdy z nas, zajmujący się tworzeniem muzyki. Orchestral Essenials 2 daje nam komfort posiadania w swojej bibliotece zestawu dobrze brzmiących smyczków. Pełne, szerokie, ciepło brzmiące akordy, dają wrażenie przebywania na sali filharmonicznej. Przy właściwej edycji tej próbki, tzn. efekty, dynamika, artykulacja, operowanie harmoniczne i melodyczne poszczególnymi sekcjami smyczkowymi, daje nam wrażenie naturalnego brzmienia. Warto posiadać Orchestral Essentials 2 chociażby dla samych smyczków. Taka jest moja opinia.
2. Violins Spicato and Fast Note Down – możemy tej próbki użyć do szybkich przebiegów melodycznych, grając na klawiaturze bardzo delikatnie. Mocniejsze przyciśnięcie klawisza włącza półtonowe glissando w dół, co dla mnie jest troszeczkę denerwujące. Taki sam efekt można by zastosować pokrętłem pitch. Jednak przy odpowiedniej technice wykonawczej każdy z keyboardzistów z łatwością powinien sobie z tym poradzić. Ważne jest brzmienie samej sekcji skrzypiec, oddające i obrazujące autentyczność podczas nagrywania i odsłuchiwania.
3. Violins Spicato and Fast Note Down – to samo co w poprzednim punkcie, z tą jednak różnicą że mamy do dyspozycji SPEED CONTROL, dający możliwość wydłużenia glissanda o pół tonu w dół, poszczególnych dźwięków przebiegu melodycznego lub akordów.
4. Violins Flageolet – czyli możliwość użycia flażoletów, bardzo często potrzebnych przy komponowaniu utworów z użyciem smyczków. Brzmienie ich jest bardzo zbliżone do autentycznego, co sprawia że warto z tej próbki skorzystać, w miarę takiej potrzeby.
5. Violas with Cellos Pont Trem – tremolo wiolonczel i altówek, w skali od „c” wielkiego, do „e” razkreślnego. Myślę że użycie tej próbki będzie wymagało troszeczkę edycji, zarówno dynamicznej, jak i korekcji graficznej, tak, aby czytelność w poszczególnych utworach muzycznych była odpowiednio wyrazista.
6. String Ensemble Fast Crescendo – świetnie brzmiące crescendo pełnej sekcji smyczkowej, przy czym długość tego crescenda ustawiamy poprzez speed control. Można wykorzystać przy zakończeniach utworów, podkreślając dynamikę. Wybrzmienie akordu może być krótkie, lub dłuższe, ustawiając odpowiednio długość pogłosu. Moim zdanie, bardzo przydatna próbka do wykorzystania w różnych konfiguracjach.
7. String Ensamble Textures – coś, co ładnie brzmi, ale osobiście tego nie lubię i nie polecam. Są to gotowe, zapętlone, ładnie brzmiące, akordy, do wybrania w różnych tonacjach, bez możliwości ingerencji w układ tego akordu. Wolę sam układać akordy, według własnego uznania i potrzeb.
8. String Ensamble Effects – przypisane poszczególnym klawiszom gotowe efekty całej sekcji smyczkowej – glissanda, dysonanse, rozjeżdżające się dźwięki itp. Wszystko bardzo dobrze i naturalnie brzmiące. Do wykorzystania pod konkretny obraz, reklamę, scenkę filmową. Rzadko, ale w szczególnych przypadkach, można zastosować te efekty w swoich kompozycjach.
9. String Ensamble Effects – to również różnego rodzaju efekty, podobne jak w poprzednim punkcie, jednak z możliwością operowania – SPEED CONTROL, czyli wydłużania lub skracania długości tych efektów.
Brass
1. Epic French Horns – soczyście i świetnie brzmiące waltornie, zarówno w unisonach, jak i w akordach. Jest to próbką, którą warto wykorzystywać w swoich pomysłach twórczych. Czysto grający waltorniści w naszych orkiestrach to wielka rzadkość, a tutaj mamy czysto, równio, soczyście brzmiącą sekcję waltorniową. Bardzo lubię tą próbkę.
2. Horns with Trombones Octaves – no, i to jest to, co uwielbiam. Waltornie w połączeniu z puzonami, ciepłe i soczyste brzmienie tych instrumentów daje rozkosz dla ucha, a w tym przypadku, kiedy słyszymy je w czysto brzmiących oktawach to miód dla ucha. Polecam do wszelkiego rodzaju tematów filmowych i ciepło brzmiących partii melodycznych w dolnych rejestrach.
3. Tuba Long – świetnie i naturalnie brzmiąca tuba. Rzadko ten instrument jest wykorzystywany jak instrument solowy, jednak mając tak autentyczną próbkę tego instrumentu, warko pokusić się na solowe partie, wplecione w swoje kompozycje. Mamy tutaj możliwość zastosowania szybkich, bardzo trudnych w naturze, przebiegów melodycznych, jak i długich dźwięków, również nie łatwych w naturze, ze względu na ograniczoność oddechu osoby grającej na tym instrumencie.
4. Tuba Staccato – super brzmienie, doskonały atak każdego dźwięku, możliwości dynamiczne, grając zarówno lekko jak i mocno, atak jest tak samo soczysty. Chyba zakochałem się w tej „Tubie”.
5. Legato Trumpet – jak na trąbkę, to muszę przyznać że ta próbka jest całkiem przyzwoita, zwłaszcza w jej górnych partiach brzmieniowych. Jednak trąbka jest instrumentem o tak bogatych możliwościach wykonawczych że trudno ją podrobić elektronicznie. Ta próbka jest niezła do wykorzystania w krótkich partiach melodycznych, w wolnym tempie. Szybkie przebiegi improwizacyjne nie mają tutaj żadnych szans.
6. Brass Ensemble Effects – podobnie jak efekty instrumentów smyczkowych, tak tutaj mamy do czynienia z gotowymi efektami – glissanda, rozjeżdżające się akordy, dysonanse i tym podobne. Każdemu klawiszowi przypisany jest jakiś efekt całej sekcji instrumentów blaszanych. Wszystkie są bardzo dobrze nagrane i fantastycznie brzmią. Do wykorzystania w filmach i scenkach różnego rodzaju.
7. Brass Ensemble Effects – podobne efekty jak w poprzednim punkcie lecz z możliwością SPEED CONTROL.
Woodwinds
1. Legato Flute – świetnie brzmiący flet, z odpowiednim atakiem, z przydechem, z wibracją, włączającą się ok. 1-2 sekundy po aktywacji dźwięku. Bardzo rzeczywiście oddaje naturalnie brzmiący flet. Na pewno dobrze się sprawdzi w wolnych utworach Myślę że w połączeniu ze smyczkami, wspaniale wkomponuje się w tworzony obraz muzyczny.
2. Legato Oboe – obój to instrument który swoją barwą i brzmieniem koi serca, w większości stosuje się go w romantycznych tematach filmowych i nie tylko. Osobiście uwielbiam specyfikę tego instrumentu. W tej próbce brzmi on bardzo naturalnie i z powodzeniem można z niego korzystać, zatrudniając ten instrument w swojej lirycznej twórczości. Brzmi bardzo dobrze, zarówno w dolnych, jak i wysokich partiach.
3. Legato B Clar with Contra Basson – bardzo naturalnie brzmiący bass klarnet z fagotem, ale wolałbym mieć te dwa instrumenty osobno, czego producent nie zastosował. Brakuje mi również tutaj możliwości zastosowania dynamiki.
4. Flute with Piccolo Octaves – dobrze brzmiący flet ze zdublowanym w oktawie fletem piccolo.
5. Flute with Piccolo Octaves Staccato – przydatny do szybkich przebiegów melodycznych w górnych partiach orkiestrowych, często stosowanych w unisonie z wysoko grającymi smyczkami.
6. Recorder – tak została nazwana fletnia, czyli zwykła fujarka. Próbka znakomicie brzmi i myślę że świetnie się wkomponuje swoim brzmieniem w utworach o charakterze i w klimacie irlandzkim.
7. Woodwind Ensemble Effects – tak jak w przypadku efektów smyczkowych czy instrumentów dętych blaszanych, mamy tutaj do wykorzystania całą gamę efektów fletowych, klarnetowych, fagotu i innych instrumentów drewnianych. Poszczególne efekty przypisane są do odpowiedniego klawisza na klawiaturze.
8. Woodwind Ensemble Effects – to samo co w punkcie 7 ale z SPPED CONTROL, czyli regulacją ataku i długości wybrzmienia danego efektu.
Percussion
Nie będę zagłębiał się w opisywaniu poszczególnych instrumentów perkusyjnych, ponieważ jest ich całe multum. Plug-in zawiera wszystkie instrumenty perkusyjne jakie używane są w orkiestrach symfonicznych. Wszystkie są bardzo dobrze nagrane i ich brzmienie oddaje w pełni ich naturalność. Fantastyczne brzmienie kotłów, zastosowanych jako pojedyncze uderzenia jak i tremola z crescendo, wszystkie blachy orkiestrowe, timbalesy, świetny wibrafon, dzwoneczki itp.
Keyboards & Harp
Moim zdaniem jest to najsłabszy punkt tego co możemy znaleźć w Orchestral Essentials 2. Znajdziemy tutaj Piano, które brzmi bardzo przeciętnie, a porównując go do najlepszych barw fortepianowych jaką daje chociażby program Ivory, wypada bardzo blado.
Choir
1. Full Choir Long Ooh – naturalny i dobrze brzmiący chór, można go używać zarówno samodzielnie, lub jako background do jakichkolwiek nagrań. Brzmi ciepło zarówno w żeńskich jak i w męskich skalach. Dodając do tego odpowiednią długość pogłosu poczujemy kościelny, naturalny klimat. Jest to próbka godna uwagi.
2. Full Choir Swells Mmm – bardzo mi odpowiada ten chór, cresc. i płynne wycofanie dim. daje niesamowite wrażenie naturalności, ciepła, prostoty i czegoś, czego nie da się opisać słowami. Mam poczucie jakbym znajdował się wewnątrz chóru, słuchając stereo, z zamkniętymi oczyma, odczuwa się wrażenie błogości, spokoju…
3. Full Choir Textures – mamy tutaj do dyspozycji gotowe, ładnie brzmiące akordy przypisane do poszczególnych klawiszy na klawiaturze. Można z nich w pełni skorzystać, jednak ja wolę układać własne akordy, które będą mi potrzebne do zastosowania we własnych utworach.
Sound Design
W tej zakładce mamy do wykorzystania setki różnego rodzaju przetworzonych elektronicznie dźwięków, do wykorzystania w produkcjach filmowych czy teatralnych. Mają one niewiele wspólnego z brzmieniem instrumentów orkiestrowych. Są jednak warte uwagi i na pewno mogą się przydać w różnego rodzaju produkcjach dźwiękowych, niekoniecznie muzycznych.
Bonus
Jest to ostatnia zakładka w przedziale INSTRUMENTS, która prezentuje nam naturalny efekt strojącej się orkiestry przed wykonaniem jakiegoś dzieła, w sali koncertowej, czy filharmonicznej.
MULTIS
W tym przedziale mamy niezmiernie bogatą w różnego rodzaju kombinacje brzmień poszczególnych sekcji instrumentalnych. Mamy możliwość ingerowania w poziomy pomiędzy poszczególnymi sekcjami instrumentalnymi, wyłączenie poszczególnych sekcji instrumentów czy zastosowanie jednej sekcji jako solo, czy umieszczanie poszczególnych sekcji w panoramie. Nie mamy natomiast możliwości wewnętrznej obróbki edycyjnej poszczególnej sekcji instrumentów. Jednak są one tak profesjonalnie zapisane, że moglibyśmy swoją edycją je tylko zepsuć. Edytowane są przez twórców tych programów i należy mieć zaufanie do ich profesjonalnego zastosowania.
EDYCJA
Interfejs graficzny Orchestral Essenials 2 udostępnia dwie zakładki – MAIN i EFFECTS. W pierwszej z nich możemy regulować rozmaite parametry, w tym transpozycję, ATTACK i RELEASE, pogłos i limiter czy SPEED (jeśli oferuje to dany instrument). Druga zakładka daje możliwość regulacji efektów (COMPRESSOR, DELAY, FILTER, STEREO MODELLER). Cała edycja jest bardzo czytelna i łatwa w obsłudze.
PODSUMOWANIE
Tak jak wspomniałem na samym początku, cały program Orchestral Essenials 2 jest uzupełnieniem pierwszej edycji Orchestral Essentials. Mając w swojej bibliotece obydwie edycje zapewniamy sobie możliwość nagrywania swoich utworów z wykorzystaniem całej gamy instrumentów orkiestrowych. Wszystkie, poza pewnymi wyjątkami, są bardzo dobrze nagrane, w pełni oddają naturalność swojego brzmienia, i dają możliwość tworzenia orkiestrowych dzieł w domowym zaciszu. Wystarczy włączyć odrobinę swojej wyobraźni i cieszyć się Orkiestrą którą mamy „pod palcami” swojej klawiatury.
Tekst: Aleksander Maliszewski
DANE/WYMAGANIA
Biblioteka: 9.5 GB na dysku (skompresowana do formatu KONTAKT), 18.1 GB (całkowity rozmiar nagrań); 24-bit/44.1 kHz
Wymagany program: KONTAKT PLAYER 5.4.2 lub KONTAKT 5
Formaty: VST, AAX, AU, stand-alone
Wymagania systemowe: Windows (7/8), MacOS X (10.8 lub nowszy)
Cena: 299 EUR
Producent: ProjectSAM, www.projectsam.com
Test ukazał się w numerze 4/2015 miesięcznika Muzyk.
