Siadając do Kurzweila Artis 7 pomyślałem, że niedawno (Muzyk 11/2014) w teście innego Kurzweila (Forte) napisałem tyle dobrego, że jeśli teraz przyjdzie mi wyrazić uznanie również dla Artisa 7, mogę być posądzony o stronniczość. W końcu doszedłem do wniosku, że jeśli tak będzie, nic na to nie poradzę skoro Kurzweil produkuje dobre instrumenty. Zresztą, chociaż Artis 7 należy do innej serii instrumentów Kurzweila, z Forte ma wiele cech wspólnych. Jednak najwięcej cech wspólnych ma z 88-klawiszowym Artisem.
Siódemka jest jego lżejszą wersją ze względu na mniejszą ilość klawiszy, w dodatku klawiatura jest półważona. Artis waży 21 kg, a Artis 7 „tylko” 12.6 kg. Dla kręgosłupa noszącego swój sprzęt instrumentalisty to ogromna różnica – no powiedzmy o jakieś dziesięć/piętnaście lat później zaczną boleć plecy noszącego Artisa 7. Ze względu na różne klawiatury różnią się też gabarytami. Zatem, zobaczmy jaki jest ten Artis 7.
Jak wcześniej wspomniałem, Artis 7 posiada wszystkie funkcje większego i starszego Artisa 88-klawiszowego. Panele sterowania obu modeli są niemal identyczne. Różnią się tym, że na panelu Artisa 7 zamontowano kółka PITCH BEND, MODULATION oraz przyciski TRANSPOSE +/- i VARIATION/ROTARY (S/F), a większy Artis ma kółka w otoczeniu tychże przycisków po lewej stronie klawiatury. Zabieg przeniesienia tych kontrolerów na panel Artisa 7 pozwolił skrócić instrument o kolejnych kilkanaście centymetrów. W sumie dzięki mniejszej ilości klawiszy i przeniesieniu kółek i przycisków na panel, Artis 7 jest krótszy o ponad 30 cm od starszego i większego brata. Na czytelnym panelu sterowania panuje porządek a umiejscowione na nim najpotrzebniejsze przyciski, pokrętła i suwaki sensownie podzielono na sekcje, przez co instrument jest łatwy w obsłudze. Modele różnią się kolorami obudowy – Artis jest w kolorze ciemnym z aluminiową listwą nad klawiaturą, a Artis 7 w kolorze srebrnym z czerwonymi bokami. Metalowa obudowa Artisa 7 jest solidna i myślę, że wytrzyma trudy częstych podróży. Modele różnią się też umiejscowieniem gniazda słuchawek: Artis ma pod kółkami PITCH BEND i MODULATION, a Artis 7 na panelu tylnym.
W sekcji REAL TIME CONTROL, która automatycznie dopasowuje funkcje do aktualnie używanej barwy, Artis 7 posiada 9 suwaków, które w trybie organowym symulują drawbary do kontroli głośności tonów harmonicznych. Nad nimi umieszczono cztery przyciski aktywujące strefy i pięć przycisków programowanych. Warto dodać, że wzorem innych modeli Kurzweila, Artis 7 wyposażono w niebieską diodę, która świecąc informuje nas, że instrument pracuje w trybie organowym i wtedy przyciski i suwaki samoczynnie realizują funkcje organowe. To duże ułatwienie w graniu na żywo. Oczywiście, centralne miejsce panelu sterowania zajmuje niebiesko świecący wyświetlacz. Bezpośrednio pod nim znajdują się przyciski kontrolne funkcji wyświetlanych na ekranie. Poniżej umiejscowiono dziesięć przycisków FAVORITES, którym możemy przypisać najczęściej używane barwy z trybów PROGRAM i MULTI aby móc je uruchomić jednym naciśnięciem. Na panelu tylnym instrumentu ulokowano złącza: USB (COMPUTER/TABLET i STORAGE), AUDIO OUT (L/MONO, R), AUDIO IN, PEDALS (SW1, SW2, CC) oraz MIDI (IN, OUT), w jakie wyposażono Artisa/Artisa 7.
Półważona, dynamiczna klawiatura (Fatar TP/8) posiada 76 klawiszy. Wyposażono ją w funkcję Aftertouch. Gra się na niej do tego stopnia dobrze, że grający na co dzień na fortepianach i pianinach akustycznych pianista nie narzekał na wygodę gry. Sam też jestem zdziwiony komfortem pracy klawiatury Artisa 7. Uważam, że Fatar TP/8 jest dobrym, kompromisowym rozwiązaniem pozwalającym grać „z czuciem” na wielu barwach pochodzących w końcu z różnych grup instrumentów.
Artis 7 jak większość produkowanych aktualnie pianin cyfrowych nie posiada wyłącznie barwy fortepianu(ów), ale na pokładzie ma szereg innych niekoniecznie mających związek z fortepianem czy pianinem akustycznym. Współczesna pianina cyfrowe swoimi możliwościami przypominają niekiedy „prawie” stacje robocze. Nie zmienia to faktu, że najistotniejszą dla nich barwą jest fortepian. Niemniej nie tylko jakość, ale i ilość ma znaczenie. Takie czasy. Myślę, że pod tym względem Artis 7 nikogo nie zawiedzie. Jest zbiornicą dużej ilości barw. Jednak… podstawę barwy fortepianu w Artis 7 stanowi teraz German Grand Piano. Nie wiem (i nawet nie chcę wiedzieć) jak twórcom udało się to zrobić, aby „wyczarować” barwę najwyższej jakości z pięknym, długim wybrzmieniem i odgłosami używanych pedałów przy niewielkim zużyciu pamięci. Moja programowa barwa fortepianu Synthogy Ivory II American Concert D podobnej jakości potrzebuje 49 GB wolnej przestrzeni na twardym dysku, a w Artis 7 wszystko razem zajmuje niecałe 130 MB. Toż to prawie cud. Producent na bazie German Grand przygotował do wyboru 32 presety nadające się do wykorzystania w konkretnych gatunkach muzycznych. W trybie PROGRAM barwy Artisa 7 mogą składać się maksymalnie z 32 warstw. Ich wzajemne zazębianie się gwarantuje grającemu szeroki zakres dynamiki co ma szczególnie znaczenie w barwie fortepianu.
Pozostałe barwy zostały sprawdzone już w innych modelach Kurzweila. Oczywiście, jakość pianin elektrycznych typu Rhodes często odwołujących się do nazwisk konkretnych muzyków (np. S. Wonder, G. Duke czy D. Fagen), Wurlitzerów i klawinetów jest tradycyjnie u Kurzweila na najwyższym poziomie. Opisując panel sterowania wspomniałem o organach bo Artisa 7 wyposażono również w tryb organowy. Jego podstawę stanowi sprawdzona w serii PC3 technologia KB3. Technologia ta pozwala nie tylko na znakomitą symulację Hammonda B3, ale również organy Farfisa i Vox. Wyboru szybkości efektu Leslie dokonuje się dedykowanym przyciskiem na panelu sterowania. I to są według mnie najistotniejsze grupy barw Artisa 7. Brzmią profesjonalnie i w związku z tym można z nich korzystać na scenie i w studiu.
Poza tym Artis 7 posiada jeszcze szereg innych barw podzielonych na następujące grupy: Brass/Winds, Strings, Voices, Synths, Pads, Guitar, Bass, Drums, Percussion. Osobiście traktuję je jako dodatek do opisanych powyżej. Z pewnością znajdą zastosowanie szczególnie w trybie MULTI, ponieważ w Artisie 7 barwy podzielono na dwie sekcje: PROGRAM i MULTI. W trybie PROGRAM nie możemy zbyt wiele zdziałać, ale np. zmienić parametry efektu programu barwy i zapisać z naszymi ustawieniami można. Znacznie więcej możemy zdziałać w trybie MULTI. Instrument jest 128-głosowy, więc można Artisa 7 spokojnie podzielić na maksymalnie cztery strefy. Dla każdej ze stref możemy określić zakres klawiatury, dynamiki, umiejscowienie w panoramie stereo, transpozycję i efekt. To całkiem sporo jak na instrument stage piano. Zresztą, jeśli ktoś lubi zaawansowaną edycję może pobrać ze strony producenta oprogramowanie obsługujące systemy operacyjne Windows, MacOS X oraz iOS. Nie będzie zawiedziony, ponieważ edytory te stwarzają ogromne możliwości kreowania barw.
PODSUMOWANIE
Artis 7 to, moim zdaniem, instrument o nieskomplikowanej konstrukcji a tym samym łatwym dostępie do barw. To zaleta, którą doceni każdy muzyk grający na żywo. Prosta, szybka obsługa to jedno, a brzmienie barw to co innego. Myślę, że przyszli użytkownicy Artisa 7 (i dużego Artisa) wybiorą go właśnie ze względu na naprawdę bardzo dobrze brzmiące fortepiany, pianina elektryczne, klawinety, organy. Pozostałe barwy to przeważnie dobrze brzmiące dodatki. W tej chwili wiadomo, że Artis nie jest szczytowym stage piano Kurzweila, ale relacja ceny do jakości którą oferuje, każe przypuszczać, że sukces rynkowy ma zapewniony. To instrument godny polecenia.
Tekst: Wojciech Wichłacz
WYBRANE DANE TECHNICZNE
Klawiatura: dynamiczna, półważona, 76 klawiszy
Polifonia: 128-głosowa
Multitimbral: 16-częściowy
Tryb PROGRAM: 256 programów barw + 256 użytkownika, każda barwa do 32 warstw
Tryb MULTI: 256 programów fabrycznych + 256 użytkownika, każdy program z możliwością podziału do czterech stref
Efekty: ponad 1000 gotowych łańcuchów efektów
Wyświetlacz: 240 × 64 pikseli z regulowanym kontrastem
Wejścia/Wyjścia: AUDIO OUT (L/MONO, R), AUDIO IN [jack 1/8”], słuchawkowe, MIDI (IN, OUT), PEDALS (SW1, SW2, CC), USB (COMPUTER/TABLET, STORAGE)
Wymiary: 1077 × 360 × 124 mm
Ciężar: 12.6 kg
Cena: 5200 PLN
Do testu dostarczył:
Music Info
ul. 28 Lipca 1943 17a
30-233 Kraków
tel. (12) 2672480
Internet: www.musicinfo.pl, www.kurzweil.com
Test ukazał się w numerze 1/2015 miesięcznika Muzyk.