Kiedy pod koniec sierpnia 2005 roku huragan Katrina rujnował całkowicie Nowy Orlean, kolebkę dixielandu i muzyki amerykańskiej, swój dobytek życia straciło wielu muzyków. Huragan, wraz z jego tragicznymi skutkami, ocenia się jako jedną z największych katastrof naturalnych w historii Stanów Zjednoczonych. Atakując Nowy Orlean z siłą 3 w skali Saffira-Simpsona Katrina wtargnęła na ląd, powodując zalanie ponad 80% obszaru miasta. Ostatecznie liczba śmiertelnych ofiar Katriny wyniosła aż 1833. Miasto ogarnął wówczas chaos, trwały desperackie próby odnalezienia członków rodzin czy sąsiadów.
„RIP Fats Domino. You will be missed”
Jednym z muzyków, którzy ucierpieli najmocniej z powodu huraganu, był legendarny pianista Fats Domino, który za sprawą swoich porywających riffów roztańczył nie tylko Nowy Orlean, ale i resztę świata na przełomie lat 50. i 60. Przez długi czas, mimo ogromnych wysiłków i starań, nie udawało się ustalić miejsca pobytu 77-letniego wówczas muzyka. Zanim 1 września legenda boogie-woogie została rozpoznana przez córkę na zdjęciu wśród tysięcy ratowanych uchodźców, zdążyły pojawić się oficjalne informacje, że legendarny pianista przegrał z historyczną burzą. Na balkonie jego domu pojawił się nawet napis: „RIP Fats Domino. You will be missed”. Wcześniej pełniący rolę emblematu przyjemności Fats Domino, pół wieku później stał się symbolem wytrwałości i odporności. Udowodnił to choćby poprzez wydanie w 2006 roku albumu „Alive and Kicking” za pośrednictwem fundacji Tipitina. „W całym kraju ludzie chcą wiedzieć / Co się stało z Fatsem Domino” – śpiewał – „Żyję i kopię i jestem tam, gdzie chcę być”.
Wioska Muzyków na zgliszczach Nowego Orleanu
Historia Fatsa to zaledwie jedna z tysięcy katastrofalnych historii, jakie przydarzyły się wówczas. Na pełen niszczycielskiej potęgi głos huraganu, bardzo szybko jednak odpowiedziało, jeszcze silniejszym głosem, środowisko muzyków. Z inicjatywy dwóch rodowitych mieszkańców Nowego Orleanu, Harry’ego Connicka, Jr. i Branforda Marsalisa (brata Wyntona Marsalisa), w odpowiedzi na zniszczenia w Nowym Orleanie, została zaprojektowana Wioska Muzyków w celu odbudowania społeczności i zachowania kultury.
Musicians’ Village to dzielnica położona w Upper Ninth Ward w Nowym Orleanie w stanie Luizjana. Harry Connick, Jr. i Branford Marsalis połączyli siły z Habitat for Humanity International i New Orleans Area Habitat for Humanity, aby stworzyć wioskę dla nowoorleańskich muzyków, którzy stracili swoje domy w wyniku huraganu Katrina.
Według danych z lutego 2007 roku, Wioska Muzyków jest „największym, najbardziej spektakularnym i o największym budżecie projektem odbudowy, który rozpoczął się w Nowym Orleanie po Katrinie”.
Pomysł przywrócenia muzyki do Nowego Orleanu wzbudził spore zainteresowanie i do września 2006 roku cały obszar, w tym projekt Baptist Crossroads, był znany i określany jako Musicians’ Village.
Głównym założeniem Musicians’ Village jest stworzenie społeczności dla kilku pokoleń muzyków i innych rodzin, z których wiele żyło w nieodpowiednich warunkach mieszkaniowych przed katastrofą i zostało przesiedlonych w jej następstwie. Musicians’ Village znajduje się w Upper Ninth Ward na ośmioakrowej działce i składa się z 72 domów jednorodzinnych, 5 przyjaznych seniorom duplexów dla starszych członków społeczności oraz parku dla maluchów, a wszystko to zostało zbudowane przez około 70 000 wolontariuszy, darczyńców, sponsorów i rodzin o niskich dochodach.
Budowa Musicians’ Village rozpoczęła się w marcu 2006 roku z pomocą tysięcy wolontariuszy kopiących fundamenty i układających bloki. Do 1 czerwca 2006 roku pierwsze trzy domy zostały ukończone i rodziny partnerskie otrzymały klucze do swoich nowych domów.
George W. Bush z młotkiem w ręku
Do akcji szybko włączyli się również politycy. George W. Bush, Kathleen Blanco, Ray Nagin i Bill Jefferson pojawili się w roli wolontariuszy w Wiosce Muzyków 27 kwietnia 2006 roku. Założyli pasy z narzędziami i podnieśli trójkątne sekcje belek dachowych do robotników szamoczących się po drewnianych szkieletach nowych domów. Następnie weszli do środka szkieletu, rozmawiali z poszczególnymi wolontariuszami, po czym Nagin i Bush wspięli się na górę i zaczęli wbijać gwoździe podawane im przez Blanco i Jeffersona.
Hootie & The Blowfish sprowadzili do Nowego Orleanu swój zespół i ekipę na pięć dni budowania domów, w dniach 16-20 października 2006 r. Były prezydent Jimmy Carter pracował w grudniu 2006 r. Barack Obama wziął udział w malowaniu domu, prowadził rozmowy, został oprowadzony po okolicy i był zabawiany muzyką J.D. Hilla. Karekin II, przywódca Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, pomagał w budowie domu 17 października 2007 r., a senator John Edwards pomagał 30 stycznia 2008 r.
Ellis Marsalis Center
Jedną z najważniejszych cech Musicians’ Village jest włączenie Ellis Marsalis Center for Music („Center”), nazwanego na cześć pochodzącego z Nowego Orleanu i legendarnego pianisty jazzowego, pedagoga i patriarchy klanu Marsalisów. Dwupiętrowe centrum o powierzchni 17,000 stóp kwadratowych zawiera salę widowiskową na 170 miejsc z ruchomymi siedzeniami, najnowocześniejszym oświetleniem i dźwiękiem, zaplecze nagraniowe, centrum komputerowe i bibliotekę do odsłuchu, studio taneczne, sale lekcyjne i obiekty dydaktyczne do nauczania indywidualnego i grupowego oraz służy jako miejsce spotkań dla społeczności. Dziedziniec z rozsuwanym dachem znajduje się pomiędzy tym centrum a mniejszym centrum społecznościowym, w którym położone są sale konferencyjne, biura, sale lekcyjne i społecznościowy pokój internetowy. Harry Connick Jr. i Branford Marsalis byli mocno zaangażowani w proces projektowania. W kwietniu 2007 roku plany budynku zostały zatwierdzone przez Miejską Komisję Planowania. Inżynierowie rozpoczęli prace ziemne w maju 2007 roku. Uroczystość rozpoczęcia budowy rozpoczęła się 13 września 2007 roku, podczas której wystąpili Bob French i Original Tuxedo Band oraz Shamarr Allen Combo, a gościnnie Harry Connick Jr. i Branford Marsalis. Ellis Marsalis Center for Music zostało otwarte pod koniec sierpnia 2011 roku w nowoorleańskim Upper 9th Ward.
Wydarzenia fundraisingowe, albumy i inne formy wsparcia
Wokół Wioski Muzyków zebrało się spore grono fundacji oraz darczyńców. Odbyło się mnóstwo imprez fundraisingowych oraz powstało wiele albumów, z których sprzedaży fundusze wsparły budowę osiedla. Pośród nich warto wymienić choćby:
– Nowoorleański artysta Fredrick Guess Studio i Café Amelie – specjalne otwarcie galerii i benefis. Niedziela, 9 kwietnia 2006
– German Seaside Jazzmen – dixielandowy zespół z Norden – koncert benefisowy. Marzec 2006
– Ellis Marsalis – fundraiser „Musicians Village” w Calgary, 24 marca 2006 r.
– Środowisko muzyczne Waszyngtonu – koncert From the Beltway to the Bayou z udziałem Erica Hiltona z Thievery Corporation, KidGusto oraz Dj’ów i muzyków z obszaru DC, 27 marca 2006.
– Funk jam band Electronik Church ogłosił 27 lutego 2006 roku, ogólnokrajową trasę muzyczną dla nowoorleańskiej wioski muzyków Habitat for Humanity.
KFOG – (San Francisco / San Jose) ogłosił promocję na rzecz New Orleans Habitat podczas weekendu Mardi Gras 2006.
– Gregg Stafford (trębacz), dołącza do Heritage Hall Jazz Band i Jewel Brown (była wokalistka Louis Armstrong) na zbiórkę pieniędzy 18 lutego 2006 w San Diego.
Prezes NBC Universal, Bob Wright dokonał dużego wkładu osobistego, wystarczającego na wybudowanie całego domu.
– The Click Five – wpływy ze sprzedaży limitowanej edycji, błyszczących zdjęć podczas trasy koncertowej w ciągu sześciu miesięcy oraz wpływy z koncertu przed Mardi Gras sponsorowanego przez lokalną stację radiową B97, 27 lutego 2006 r.
– The Pajama Game, w roli głównej Harry Connick Jr z Kelli O’Harą & Michaelem McKeanem – 5 spektakli benefisowych. (Wpływy zostaną przekazane na rzecz Actors’ Fund of America, New Orleans Habitat Musician’s Village oraz Roundabout’s Education Program i Musical Theatre Fund). 13-17 czerwca 2006 r.
– Ivan Neville i jego grupa Dumpstaphunk – benefit w Auburn, Alabama, 19 kwietnia 2006 r.
– Dave Matthews Band – 1,5 mln dolarów challenge grant. Wkłady będą dopasowane dolar za dolara poprzez grant, podnosząc całkowitą możliwość darowizny do 3 milionów dolarów. 26 kwietnia 2006 r.
– Fundusze zebrane dzięki nagraniom takim jak Hurricane Relief: Come Together Now, oraz Our New Orleans: A Benefit for the Gulf Coast, przynoszą korzyści projektowi.
– Alex Pangman & Colonel Tom Parker of the Backstabbers – wpływy z nagrania 78 rpm, oraz wpływy z Record Release Party, w Toronto w Kanadzie
– Część tantiem z albumów Harry’ego Connicka Jr „Oh, My NOLA” i „Chanson du Vieux Carre” zostanie przekazana Musicians’ Village, w tym wszystkie tantiemy z singla CD „All These People”.
– Niezależna wytwórnia muzyczna Sugarfoot Music wydała dwupłytowy album zatytułowany For New Orleans (pełna nazwa: For New Orleans: A Benefit For The Musicians’ Village Habitat For Humanity). Artyści przekazują 100% zysków na rzecz Musicians’ Village. Trzynaście z 30 utworów jest wcześniej niepublikowanych. Album zawiera niewydane nagranie Jeffa Buckleya „I Shall Be Released” (śpiewane przez telefon w radiu na żywo).
– Wszystkie wpływy ze sprzedaży The Marsalis Family’s Music Redeems idą bezpośrednio na programowanie edukacyjne w Ellis Marsalis Center for Music.
Musicians’ Village okazało się jednak być wiodącym przykładem tego, jak znacząca wizja i skoncentrowane wysiłki mogą zapewnić natychmiastową pomoc, jak również długoterminową nadzieję na przetrwanie wspaniałego miasta i wielu jego najważniejszych obywateli. W 2010 roku założyciele Village otrzymali Honor Award od National Building Museum za swoją pracę w zakresie innowacji obywatelskich i rozwoju społeczności.
W 2012 roku Connick i Marsalis otrzymali S. Roger Horchow Award for Greatest Public Service by a Private Citizen, nagrodę przyznawaną corocznie przez Jefferson Awards.
Domino nigdy nie powrócił…
Choć dzięki Fundacji Tipitina oraz innych organizacji charytatywnych odrestaurowany został także dom Fatsa Domina, pianista, jak wielu innych, nigdy już jednak nie powrócił do samego Nowego Orleanu. Okolica, którą kiedyś nazywał domem, zniknęła. Nawet gdy domy zostały odbudowane, to nie było już to samo.
„Większość ludzi albo wyjechała, umarła, albo nigdy nie wróciła” – powiedział Rolling Stone w 2016 roku Joe Lauro, który wyreżyserował telewizyjny dokument o Domino. Dodał: „Wszyscy odeszli. Cały jego sposób życia się skończył. To przemieszczenie, o którym nie słyszy się zbyt wiele w wyniku tej burzy. Słyszysz o ludziach, którzy tracą swoje domy, umierają lub cokolwiek innego, ale dostajesz starą osobę przyzwyczajoną do posiadania wszystkich wokół przez całe życie, cóż, to zniknęło.”
Źródła:
https://www.allaboutjazz.com/post-katrina-jazz-in-new-orleans-by-glenn-astarita
https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2017/10/26/some-declared-fats-domino-dead-during-katrina-he-lived-to-laugh-about-it/
https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/27/AR2006042702059.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Musicians%27_Village
https://www.ellismarsaliscenter.org/
![Novation Launch Control XL [MK3] (fot. Novation)](https://muzyk.net/wp-content/uploads/2025/05/launchcontrolxl25-330x220.jpg)