Yamaha Motif-Rack XS – test modułu dźwiękowego

W dzisiejszych czasach klawiszowe instrumenty sprzętowe w dużej mierze można zastąpić ich odpowiednikami programowymi. Wszystko zależy od tego w jakiej sytuacji będziemy z nich korzystać. W warunkach np. studyjnych programowe przeważnie sprawdzają się dobrze (nie potrzeba kabli, nie ma dodatkowych zakłóceń itd.), ale na scenie sprzętowe, moim zdaniem, są nie do zastąpienia. Jeszcze nie tak dawno było na rynku muzycznym mnóstwo modułów dźwiękowych, ale to przede wszystkim one zostały wyparte przez ich programowe odpowiedniki. Na szczęście najwięksi producenci – tacy jak Yamaha – produkują nadal moduły. Na co dzień posługuję się zarówno instrumentami sprzętowymi jak i programowymi i potrafię docenić zalety jednych jak i drugich. Ponieważ test dotyczy instrumentu sprzętowego jakim bez wątpienia jest Motif-Rack XS, zacznę od zalet tej grupy. A więc – można używać ich bez pomocy komputera, są bardziej wiarygodne (czytaj niezawodne) w grze na żywo i nie zajmują jak ich programowe odpowiedniki mocy procesora i pamięci komputera. Natomiast z instrumentami programowymi przegrywają ponieważ są z reguły droższe, trudniejsze w aktualizacji, mogą ale nie muszą być trudniejsze we współpracy z komputerem. Motif-Rack XS został zaprojektowany tak, że jest połączeniem tych dwóch światów. Ma moc i niezawodność jak na moduł sprzętowy przystało i oferuje bezproblemową współpracę z komputerem taką jak instrumenty programowe.

OPIS

Motif-Rack XS mieści się w metalowej, głębokiej, solidnej obudowie o standardowej wysokości 1U. Na przednim panelu ma wyświetlacz LCD, przyciski i pokrętła pozwalające na dostęp do barw i edycji parametrów. Jeśli chodzi o edycję parametrów przypuszczam, że większość użytkowników i tak będzie korzystać z oferującego doskonałą współpracę z komputerem edytora Motif-Rack XS Editor zarządzającego wszystkimi funkcjami modułu. Edycja na dużym monitorze jest bardziej komfortowa, ale jakby co dinozaury dadzą radę wszystko zrobić z poziomu panelu przedniego.

Na tylnej ścianie znajdują się złącza: USB (TO HOST), MIDI IN i OUT, wyjście cyfrowe, dwa przydzielane wyjścia audio, wyjścia stereo (L/MONO, R) i złącze do zewnętrznego zasilacza. Jest też miejsce na kartę mLAN16E2 (jako opcja) dającą połączenie FireWire do lepszej komunikacji z komputerem. Warto zaznaczyć, że Yamaha dodaje do Motif-Rack XS program DAW. Co prawda Cubase AI4 to okrojona wersja Cubase, ale jest nieskomplikowany w obsłudze i potrafi całkiem sporo. Dokumentację w języku angielskim w postaci pliku PDF pobrałem ze strony www.yamahasynth.com. Być może jest w języku polskim i papierowej wersji, ale jej nie dostałem.

Proces dostosowania Motif-Rack XS do optymalnej współpracy z komputerem nie zajmuje zbyt wiele czasu. Musiałem zainstalować ze strony www.yamahasynth.com najnowsze sterowniki USB-MIDI, program Motif-Rack XS Extension oraz Studio Manager który działa jako natywny plug-in w Cubase lub samodzielny program dla innych programów DAW. Wreszcie należy zainstalować program Motif-Rack XS Editor który jest w dwóch różnych wersjach: jedna jako instrument VST jeśli w module jest zainstalowana karta mLAN, a druga jeśli łączymy moduł z komputerem przez USB. Proces instalacji sterowników i wszelkiego oprogramowania nie jest skomplikowany. Pomocny jest też czytelny opis wszystkich czynności na stronach www. Motif-Rack XS posiada syntezę i cechy arpeggio identyczne jak jego odpowiedniki z klawiaturami Motif XS, ale jest bez ich funkcji sekwencera i samplera. Ma 1152 programy barw, 65 zestawów perkusyjnych i potężny zestaw 6633 schematów arpeggio. Polifonię ma 128-głosową, a multitimbral 16-częściowy.

BARWY

Motif-Rack XS posiada (tak jak jego odpowiedniki z klawiszami) całą gamę barw fortepianowych od koncertowych po popularne w tancbudach Honky Tonk. Jest też cała gama znakomitych elektrycznych z Fender Rhodes i Wurlitzerem na czele no i oczywiście znakomita barwa Sweetness poświęcona nieodżałowanemu Richardowi Tee. Elektryczne ograny zawierają m.in. barwy Hammonda z charakterystycznym dla nich klikiem i regulowaną prędkością efektu obrotowego głośników po barwy organów rokowych i kościelnych.

Gitary akustyczne i elektryczne naprawdę znakomite chociaż wydaje mi się, że do wykorzystania wyłącznie do budowania schematów arpeggio, bo grając na żywo nie ma możliwości wydobycia niuansów gitarowych przebierając palcami po klawiszach. To samo dotyczy barw gitar basowych – konstruując arpeggio można osiągnąć niesamowite rezultaty. Muszę wspomnieć o instrumentach perkusyjnych w których poza standardowymi zestawami są też jazzowe, elektryczne, ze szczotkami oraz zestawy do zagrania każdej współczesnej odmiany muzyki. Nie jestem w stanie w krótkim teście opisać tak potężnej ilości (ponad tysiąc) barw, ale konfiguracja barwy zawarte w Mofif-Rack XS + arpeggiator powala na kolana.

TRYBY PRACY / PROCESOR EFEKTÓW

Motif-Rack XS pracuje w dwóch trybach: VOICE – do grania jedną barwą oraz MULTI – pozwalający wykorzystać moduł jako 16-częściowe źródło dźwięku. Na pokładzie ma też wysokiej jakości procesor efektów odgrywający niebagatelną rolę w kreacji barw. Szczególnie w trybie MULTI gdzie za pomocą edytora komputerowego dla Motif-Rack XS można edytować np. pojedynczy instrument perkusyjny, filtrować, zmieniać, dodawać lub zmieniać efekty przestrzenne itd. W ten sposób powstały 384 style w oparciu o arpeggia (od muzyki klasycznej, jazzowej po hip-hop) wstępnie zaprogramowane przez producenta. Użytkownik ma oczywiście możliwość tworzenia własnych fraz i ich zapisu. Motif-Rack XS w połączeniu z programem DAW to niekończąca się kopalnia możliwości.

PODSUMOWANIE

Motif-Rack XS jest niezwykle inspirującym modułem dźwiękowym bez względu czy korzysta się bezpośrednio z niego czy z poziomu programu DAW. Oprócz znakomitych barw i efektów posiada również doskonały arpeggiator. Oprogramowanie Motif-Rack XS Editor jest przyjazne w obsłudze i pozwala użytkownikowi na komfortową edycję i zapis ustawień parametrów barw, umiejscowienia w panoramie, przypisania efektów itd. Idealnym rozwiązaniem jest wyposażenie Motif-Rack XS w kartę mLAN16E2 wtedy w dołączonym do Motifa programie Cubase działa jako narzędzie VST. Poza tym można przez kabel FireWire nagrywać audio i to wielokanałowo bezpośrednio do programu DAW (niekoniecznie załączonego Cubase). Kosztuje niemało, ale ma dużo do zaoferowania.

Tekst: Jan Piotrowski

WYBRANE DANE TECHNICZNE
Generator dźwięku: AWM2 z Expanded Articulation
Polifonia: 128-głosowa
Barwy: 1024 + 64 zestawy perkusyjne; GM: 128 + 1 zestaw perkusyjny; Użytkownik: 128 × 3 + 32 zestawy perkusyjne
Efekty: Reverb (9 typów), Chorus (22 typy), Insertion A (53 typy), Insertion B (53 typy), Master Effect (9 typów), Master EQ (5-band), Part EQ (3-band)
Arpeggio: 6633 typy
Wyświetlacz: LCD (160 × 64)
Złącza: USB TO HOST, MIDI (IN, OUT), DIGITAL OUTPUT, ASSIGNABLE OUTPUT (L, R), OUTPUT (L/MONO, R); opcjonalnie: mLAN
Wymiary: 480 × 379.4 × 44 mm
Ciężar: 4.2 kg

Cena: 6805 PLN

Producent: www.yamaha.com

Test ukazał się w numerze 10/2009 miesięcznika Muzyk.