XLN Audio Addictive Drums – test wirtualnej perkusji

Popularność instrumentów wirtualnych sprawia, że konkurencja na tym rynku jest bardzo duża. Żeby wybić się z masy pojawiających się jak grzyby po deszczu wtyczek, a tym samym zdobyć jak największą rzeszę użytkowników (po części odbierając ich konkurencji), trzeba zaoferować coś przemyślanego, ambitnego, wyróżniającego się na tle innych produktów. Na rynku instrumentów programowych jest bowiem wielu „graczy” o ugruntowanej pozycji, których produkty cieszą się sporym uznaniem wśród użytkowników (co nie znaczy że i plug-iny autorstwa mniejszych firm nie znajdują uznania w ich oczach). W każdej grupie instrumentów znaleźć możemy przynajmniej kilku faworytów. Przebić się do tego grona nie jest prostym zadaniem lecz mimo tego nie brakuje śmiałków, którzy próbują nie tylko zaistnieć na tym rynku, ale też zyskać na nim odpowiednią pozycję.

Przykładem takiego debiutanta jest szwedzka firma XLN Audio założona w roku 2005. Ich pierwszym i jak na razie jedynym produktem jest Addictive Drums. Program ten to nie tylko moduł perkusyjny, ale wręcz całe „studio” umożliwiające produkcję ścieżek perkusyjnych. Zamierzeniem twórców Addictive Drums było bowiem stworzenie środowiska, w którym opierając się na próbkach zawartych w wewnętrznej bibliotece, można zmiksować partię perkusji i wzbogacić ją efektami bez potrzeby sięgania po dodatkowe wtyczki.

Program jest dostarczany na płycie DVD, na której znalazły się zarówno wszystkie dane i próbki jak również instalki dla komputerów PC i Mac. Addictive Drums, który pracuje jako wtyczka VST/AU/RTAS wymaga co najmniej systemu Windows XP lub MacOS X 10.4 oraz 1 GB pamięci RAM. Pamiętać też musimy aby przygotować na dysku wolne miejsce, a potrzebne będą aż 3 GB. Po instalacji wymagana jest autoryzacja poprzez Internet. Choć lista programów-hostów oficjalnie obsługujących Addictive Drums obejmuje głównie takie „kombajny” jak Logic, ProTools, Cubase SX/4, Nuendo czy SONAR to okazuje się że jeśli nie potrzebujemy akurat sekwencera a chcielibyśmy jedynie pograć na wirtualnej perkusji spokojnie poradzi sobie z nim np. darmowy MiniHost.

Interfejs graficzny Addictive Drums jest przemyślany i bardzo przejrzysty. Do pewnego stopnia przypomina też inne tego typu aplikacje. Do dyspozycji mamy cztery widoki głównego okna: Kit, Edit, FX i Beats, a dolną część wirtualnego panelu zajmuje – niezależnie od wyboru któregoś z nich – mikser. Praca z programem jest intuicyjna, a dzięki przejrzystemu interfejsowi możemy obyć się bez instrukcji obsługi. Warto ją jednak przejrzeć, gdyż znajdziemy w niej także kilka przydatnych szczegółów, takich jak chociażby sposób na dokładną a nie tylko zgrubną zmianę wartości poszczególnych parametrów. Jeśli mamy myszkę z kółkiem, możemy wykorzystać je do poruszania wirtualnymi potencjometrami. Nie trzeba nawet klikać na dane pokrętło a jedynie najechać na nie wskaźnikiem. Choć interfejs graficzny pozwala na wyzwalanie próbek przy pomocy myszki, to o wiele wygodniej będzie oczywiście skorzystać z dowolnej klawiatury sterującej czy sterownika MIDI zaopatrzonego w pady. Dlaczego mimo niewygody „klikania” warto wspomnieć o tej możliwości? Otóż „pad” dostępny dla każdego instrumentu w oknie Kit reaguje na dynamikę. Im wyżej w obrębie tego pola klikniemy tym głośniejszy dźwięk otrzymamy. Wirtualne panele w każdym z okien są logicznie podzielone na poszczególne sekcje, a informacje dostępne w konkretnych blokach są czytelne dzięki czemu praca z programem należy do przyjemnych. Dla części funkcji zmiana wartości parametrów możliwa jest nie tylko w postaci liczbowej ale także graficznej, ciekawszej dla oka.

Program wykorzystuje próbki zarejestrowane w trybie 24-bit/96 kHz, a następnie przekonwertowane do częstotliwości próbkowania 44.1 kHz (rozdzielczość zróżnicowana w zależności od próbek). Do stworzenia biblioteki zaimplementowanej w Addictive Drums wykorzystano instrumenty firm Tama, Sonor, DW, Pearl, Latin Percussion, Sabian i Paiste. Spróbkowano trzy całe zestawy oraz dodatkowe bębny i talerze. Na ich podstawie stworzono presety fabryczne. Także w oparciu o nie możemy tworzyć własne zestawy i zapisywać je w pamięci komputera. Do dyspozycji mamy cztery bębny basowe, sześć werbli, 13 tomów (wiszących i stojących), 3 hi-haty, 2 cowbelle oraz 18 talerzy (9 typu crash, 3 splash, 2 china, 4 ride). Próbki są zróżnicowane pod względem dynamiki co wpływa pozytywnie na odtworzenie realizmu gry. Rejestrowano je z wykorzystaniem wielu mikrofonów, na kilkunastu różnych poziomach Velocity. Co więcej na każdym poziomie dynamiki dostępne są różne próbki, co sprawia wrażenie „żywej” gry. Chociaż w skład zestawów perkusyjnych dostępnych w Addictive Drums wchodzi 12 instrumentów to liczba dźwięków dostępnych dla każdego z setów jest o wiele większa. Poszczególne próbki rozłożone są na czterech oktawach, a w rozeznaniu się w ich położeniu pomocna jest „mapka”, którą możemy sobie wydrukować. Przykładowo, osiem różnych próbek przypisanych jest do werbla, a jeszcze więcej bo 12 do hi-hatu. W przypadku talerzy, oprócz samego uderzenia mamy do dyspozycji także efekt tłumienia wybrzmiewania (Choke). Nie zapomniano nawet o pałkach, dzięki którym możemy nabijać rytm.

PRESETY

O tym co daje możliwość edycji próbek i wzbogacenie ich o wbudowane efekty przekonać się można przesłuchując fabryczne presety, których jest tu ponad 120. Programy zostały podzielona na kilkanaście kategorii: Clean, Distorted, Electronics, LoFi, PopRock (Big, Dry i Medium), Retro, Rock, Soft oraz Xperimental. Znajdziemy tu zróżnicowaną paletę instrumentów nadających się do zastosowania w różnych gatunkach i stylach muzycznych, a także w różnych sytuacjach. W zależności od tego czy potrzebujemy naturalnie brzmiącej perkusji czy mocno przekształconej przy pomocy efektów, nie powinniśmy mieć większego problemu z wybraniem takiej, która będzie najlepiej pasować do naszego projektu. Są tu także presety pozwalające naśladować instrumenty elektroniczne czy potężne zestawy koncertowe wzbogacone pogłosami. Połączenie zawartych w bibliotece próbek z efektami, a także wykorzystanie sekcji Sampler daje naprawdę duże możliwości. Mimo niedużej liczby algorytmów i elementów wpływających na charakter dźwięku osiągnąć możemy bardzo ciekawe efekty. Niezależnie od tego czy tworzymy klasyczne popowe lub rockowe kawałki, czy ciągnie nas bardziej w stronę elektroniki, znajdziemy preset odpowiadający naszym wymaganiom. Co prawda większą część programów stanowią presety wręcz naszpikowane efektami (czasami nawet bardzo „odjechane”, które zadowolą tych, którzy lubią muzyczne eksperymenty), ale nie zawiodą się też ci szukający „zwykłej akustycznej perkusji”. Zresztą zawsze można przygotować własny preset w oparciu o któryś z podstawowych „czystych” zestawów. Bębny i talerze brzmią bardzo dynamicznie, a ich połączenie z efektami jest w wielu przypadkach bardzo interesujące, ba czasem wręcz inspirujące. Różnorodność presetów oraz ich jakość sprawia, że Addictive Drums jawi się jako instrument uniwersalny, który sprawdzi się w różnych konwencjach muzycznych. Warto też zauważyć, że presety ładują się dość szybko.

EDYCJA

Addictive Drums nie ogranicza się tylko do odgrywania próbek zawartych z bibliotece. Dostępny dla każdego instrumentu blok Sampler pozwala bowiem na ich edycję. Do dyspozycji mamy dwa generatory obwiedni – Pitch i bardziej rozbudowany Volume oraz połączony filtr górno-/dolnoprzepustowy. Możemy także stroić każdy instrument w zakresie ±12 półtonów. Sekcja filtracji pozwala ustalić odcinek pasma dla konkretnego instrumentu poprzez obcięcie „góry” i „dołu”. W tym bloku ustalamy także indywidualnie dla każdego instrumentu położenie w panoramie oraz poziom dla mikrofonów Overhead i Room. Wszystkie instrumenty zarejestrowano z wykorzystaniem par mikrofonów Overhead i Room. Ponadto bęben basowy, werbel, hi-hat, cowbell i tomy nagrano z bliska przy użyciu dedykowanych mikrofonów. W przypadku bębna basowego i werbla użyto dwóch mikrofonów, a balans między nimi możemy ustawić w oknie edycji. Nie zapomniano też o odgłosie wydawanym przez sprężyny werbla, którego intensywność także możemy regulować wedle własnego uznania. W przypadku mikrofonów Room mamy do dyspozycji regulację odległości, a przez to również opóźnienia (maks. 50 ms). Jeśli chcielibyśmy zastosować takie same ustawienia „samplera” dla każdego z instrumentów wchodzącego z skład naszego zestawu nie stanowi to żadnego problemu. Wystarczy skopiować je i wkleić do pozostałych.

MIKSER

Pokładowy mikser udostępnia 12 kanałów (8 mono + 4 stereo). Pierwszych osiem jest przyporządkowanych do poszczególnych instrumentów (bęben basowy, werbel, hi-hat, cowbell, 4 tom tomy). Jako że talerze crash i ride nie były nagrywane z użyciem dedykowanych mikrofonów nie przygotowano dla nich oddzielnych kanałów miksera. Kolejne dwa tory to Overhead i Room i to w nich (oczywiście razem z innymi instrumentami, których sygnał zbierały mikrofony wykorzystane przy rejestracji próbek) znajdziemy brakujące talerze. Ponadto mikser udostępnia szyny Bus i Master. Wszystkie kanały wyposażono w suwaki regulujące poziom sygnału na danym torze, a także przełączniki aktywujące bloki efektowe Insert i FX, przyciski Mute i Solo (tego ostatniego nie ma w kanale Master) oraz odwracacz fazy. Możemy także zmieniać położenie w panoramie (w przypadku torów stereo także regulować szerokość obrazu). Ponadto każdy z kanałów monofonicznych oraz stereofoniczne tory Overhead, Room i Bus zaopatrzono w przełącznik pozwalający zdecydować czy sygnał z nich ma być wysyłany do szyny Master, czy też na oddzielne wyjście. Tym samym Addictive Drums umożliwia wysyłanie sygnałów do 16 wyjść (8 indywidualnych monofonicznych i 4 stereofonicznych), przy czym instrument, który skierujemy na osobne wyjście nie pojawi się już w torze Master. O tym jaki jest udział poszczególnych kanałów w sygnale wychodzącym przez stereofoniczny tor Bus decydujemy sami regulując oddzielnie poziom wysyłek w każdym z kanałów. Obecność tej szyny pozwala stworzyć submiks na którym możemy np. zastosować kompresję na wybrane kanały/instrumenty.

EFEKTY

Dla każdego z kanałów mamy do dyspozycji blok efektów insertowych. W jego skład wchodzą cztery procesory, które możemy indywidualnie załączać, ale których kolejność jest niezmienna. Do dyspozycji mamy kompresor, efekt Distortion z czterema algorytmami (Crunch, Heavy, Zap, BitCrush), 3-pasmowy korektor parametryczny oraz Saturator/Limiter. Podobnie jak w przypadku okna Edit, także tu mamy możliwość skopiowania ustawień z jednego kanału do innego. Stereofoniczne tory Bus i Master zaopatrzono dodatkowo w efekt Tape oraz filtr górno-/dolnoprzepustowy. Ponadto każdy kanał udostępnia niezależną regulację poziomu dwóch wysyłek (Send FX). Sygnał z każdego z torów przesłany może być bowiem do dwóch bloków o identycznej architekturze. Każdy z nich składa się z efektu typu Reverb (4 algorytmy) oraz 2-pasmowego korektora parametrycznego. Ponadto ustalić możemy czy sygnał z każdego z pogłosów ma zostać skierowany przed czy za (Pre/Post) efekty insertowe toru Master. Korektory – zarówno te w sekcji Channel Insert jak i w bloku Send FX – umożliwiają regulację (dla każdego z pasm) częstotliwości granicznej do 20 Hz do 20 kHz, podbicia/obniżenia sygnału w zakresie ±24 dB oraz dobroci (Q). Obie sekcje Reverb pozwalają wybierać między czterema algorytmami (Ambience, Room, Hall, Plate), a ich ustawienia są wspólne dla wszystkich kanałów (różna może być tylko intensywność efektu). W przypadku korektorów i pogłosów mamy do dyspozycji graficzną wizualizację w postaci „wykresów”. Z efektami dostępnymi w Addictive Drums związana jest też jedna ciekawostka – ich autorem jest nasza rodzima firma PSP Audioware.

BIBLIOTEKA MIDI

W komplecie z programem znajduje się także bogata biblioteka patternów perkusyjnych w formie plików MIDI. Do dyspozycji mamy ponad 3,600 mniej lub bardziej rozbudowanych zagrywek perkusyjnych oraz wstawek, tzw. przejść. Bibliotekę wyposażono w wygodną przeglądarkę oraz wewnętrzny odtwarzacz. Oprócz fabrycznej kolekcji możliwa jest instalacja dodatkowych bibliotek (jak na razie pojawiły się cztery autorstwa firmy Groove Monkee). Poszczególne patterny różnią się m.in. metrum, tempem i długością. Oprócz dwutaktowych Beatów i jednotaktowych Fills skorzystać możemy z czterotaktowych zestawów Bundle oraz 16-taktowych utworów (Song), które składają się z czterotaktowych partii Bridge, Chorus, Middle i Verse. Rytmy oparte są też na różnych wartościach rytmicznych. Pliki przeglądać możemy także pod względem gatunków muzycznych. Tempo patternów możemy zsynchronizować z tempem naszego projektu. Co ciekawe, patterny w formacie .MID możemy przeciągać bezpośrednio do sekwencera. Jeżeli jednak używany przez nas program-host nie obsługuje tej funkcji (a jest tak np. w przypadku Cubase LE), zawsze możemy zaimportować plik korzystając z menu sekwencera. Możemy także wykorzystywać stworzone przez siebie pliki MIDI, pamiętać tylko musimy o zachowaniu przyjętej przez producenta nomenklatury.

PODSUMOWANIE

Praca z Addictive Drums nie przysparza żadnych problemów, a dzięki przejrzystemu interfejsowi graficznemu obsługa poszczególnych jego elementów jest wręcz prosta. Możliwość indywidualnego załączania poszczególnych efektów czy sekcji bloku Sampler daje naprawdę wiele możliwości wpływania na charakter brzmienia. Warto też zauważyć że łącznie mamy do dyspozycji aż 52 efekty insertowe oraz dwa bloki Reverb/EQ. W czasie testów program zachowywał się stabilnie i nie wykazywał żadnych niepokojących objawów. Zawarte w fabrycznej bibliotece próbki przygotowano tak, aby oddawały wszelkie niuanse gry na instrumentach perkusyjnych. Na korzyść programu przemawia też ilość i zróżnicowanie presetów oraz bogata biblioteka patternów w formacie MIDI to wszystko. Nie można też zapomnieć o wbudowanym mikserze i możliwości wysyłania sygnałów na oddzielne wyjścia. Umieszczenie „pod jednym dachem” biblioteki próbek, pakietu przydatnych efektów oraz kolekcji podkładów rytmicznych okazało się przemyślanym posunięciem. To wszystko jak również łatwość obsługi i wysoką jakość dźwięku sprawiają, że program prezentuje się jako ciekawa pozycja wśród perkusyjnych instrumentów programowych. Czy Addictive Drums ma szansę wybić się z grona podobnych wtyczek programowych? Na pewno ma ku temu wszelkie predyspozycje…

Tekst: Grzegorz Bartczak

DANE TECHNICZNE
Wymagania: Windows XP (PC), MacOS X 10.4 (Mac); 1 GB RAM
Format: VST, AU, RTAS

Cena: 922.25 PLN

Do testu dostarczył:
Sound Service European Distribution
Am Spitzberg 3
15834 Rangsdorf, Niemcy
Internet: www.sound-service.eu, www.xlnaudio.com

Test ukazał się w numerze 8/2007 miesięcznika Muzyk.