Procesory TC-Helicon są używane na całym świecie przez wokalistów oraz przez śpiewających instrumentalistów. Oferta produktów tej firmy jest dość obszerna, znajdziemy w niej zarówno proste, podłogowe efekty, jak i skomplikowane, wielofunkcyjne urządzenia. Różnorodność produktów TC-Helicon ułatwia konsumentom wybór urządzenia najbardziej odpowiadającego zapotrzebowaniom każdego z przyszłych nabywców. Bardziej skomplikowane w budowie i obsłudze urządzenia (takie jak VoiceLive 2 czy VoiceLive Rack) pozwalają uzyskiwać większą ilość efektów oraz bardziej precyzyjnie edytować ich parametry. Prostsze urządzenia, mimo że pozwalają pracować z jednym, bądź kilkoma efektami jednoczesne, są łatwiejsze w obsłudze podczas koncertu. Ideą, która przyczyniła się do powstania procesorów serii VoiceLive Play była chęć połączenia wielofunkcyjności procesorów z maksymalną prostotą obsługi. Czy to się udało, czy taki kompromis w ogóle jest możliwy? Na te i kilka innych pytań postaram się odpowiedzieć w niniejszym teście…
VOICELIVE PLAY
To procesor zbudowany z myślą o wokalistach solowych. Takie stwierdzenie absolutnie nie wyklucza możliwości używania tego procesora przez śpiewających instrumentalistów, a jedynie wskazuje na rodzaj efektów, w które dane urządzenie zostało wyposażone. Tak jak VoiceLive Play GTX jest dekowany śpiewającym gitarzystom i wyposażono go w efekty gitarowe i wokalne, tak też VoiceLive Play, dedykowany wokalistom, wyposażono w efekty wokalne i tylko wokalne. Samo urządzenie umieszczono w solidnie wykonanej obudowie, która jak na obudowę efektu podłogowego przystało, powinna wytrzymać różnorakie, wyjątkowe sytuacje, mogące się wydarzyć podczas występu. W jednej z bocznych ścianek obudowy umieszczono potencjometr obrotowy, za pomocą którego użytkownik może dostosować czułość gniazda wejściowego do poziomu sygnału wyjściowego mikrofonu. O poziomie sygnału informuje trójkolorowa dioda. W obydwu bocznych ściankach znajdują się też niewielkie otwory, za którymi umieszczono dwa mikrofony RoomSense zbierające obraz dźwiękowy otoczenia urządzenia. Sygnał wyjściowy z tych mikrofonów może być wykorzystany w urządzeniu na dwa sposoby. Przede wszystkim, do automatycznej analizy przebiegu harmonii utworu wykonywanego przez innych instrumentalistów zespołu. Dane, będące wynikiem tej analizy są wykorzystywane w testowanym urządzeniu w celu trafnego wyboru algorytmów, według których urządzenie modyfikuje sygnał wejściowy (NATURAL PLAY). Inaczej mówiąc, wbudowane mikrofony pozwalają urządzeniu automatycznie „określić” tonację i przebieg harmonii utworu, na podstawie dźwięków wydobywających się ze wzmacniaczy stojących na scenie lub instrumentów akustycznych, a następnie „stworzyć” dodatkowe głosy w tej tonacji. Drugim sposobem wykorzystywania sygnałów wychodzących w tych dwóch mikrofonów jest polepszenie komfortu użytkownika, poprzez dodawanie sygnału dźwiękowego pochodzącego z otoczenia do sygnału z procesora wysyłanego na gniazdo słuchawkowe. W domowych warunkach wbudowane mikrofony mogą służyć jako główne źródło sygnału wejściowego, co pozwala używać VoiceLive bez mikrofonu wokalnego.
Urządzenie może pracować w trybach MONO, STEREO oraz DUAL MONO, oprócz tego istnieje możliwość wyłączenia sygnału DRY z sumy sygnałów opuszczających urządzenie. Do aktywacji, dezaktywacji, oraz edycji podstawowych parametrów pracy urządzenia służą trzy solidne przełączniki nożne umieszczone w górnej części obudowy. Chcąc zachować ilość dostępnych do edycji parametrów a przy tym maksymalnie uprościć obsługę urządzenia, konstruktorzy nie mieli raczej innego wyjścia jak zastosować przełączniki wielofunkcyjne. To oznacza, że mimo podanych na obudowie graficznych symboli i opisów przełączników, ich funkcje mogą się zmieniać w zależności od wybranej konfiguracji oraz sposobu naciskania (przytrzymywania). Obok każdego z trzech głównych przełączników umieszczono diody, ułatwiające komunikację urządzenia z użytkownikiem. Oprócz tego w górnej części obudowy VoiceLive Play znajdziemy przełącznik obrotowy, dwa podświetlane przyciski skokowego wyboru wartości oraz podświetlane przyciski BACK i STORE, służące do edycji i zapisywania wybranych ustawień w programach urządzenia, zmiany nazwy oraz lokalizacji programów. Do edycji parametrów pracy urządzenia służy również sześć podświetlanych na błękitne przycisków GENRE, SETUP, EFFECTS, FAVORITE, PRACTICE oraz MIX. W centralnej części górnej ścianki obudowy znajduje się wyświetlacz LCD. W tylnej ściance urządzenia znajdują się wszystkie gniazda, w które zostało wyposażone urządzenie. Do wprowadzenia sygnału z mikrofonu do urządzenia służy gniazdo wejściowe typu XLR. VoiceLive Play umożliwia stosowanie mikrofonów dynamicznych, pojemnościowych albo dedykowanego mikrofonu MP-75, umożliwiającego bezpośrednie sterowanie parametrami urządzenia.
Mikrofon jest produktem nienależącym do kompletu, zatem nie został dostarczony do testów. Warto jednak wspomnieć o tym, że sterowanie za pomocą MP-75, zwiększa komfort korzystania z urządzeń VoiceLive. Do wprowadzenia sygnału np. z zewnętrznego odtwarzacza MP3 służy stereofoniczne gniazdo wejściowe typu jack 1/8”, oznaczone jako AUX IN. VoiceLive Play umożliwia wyciszenie ścieżki wokalnej w pliku dźwiękowym, co pozwala użytkownikowi śpiewać utwór wykorzystując oryginalne nagranie. Oprócz tego VoiceLive Play automatycznie odczyta tonację odtwarzanego utworu i wybierze skalę, w której będą tworzone dodatkowe głosy. Dodatkowo AUX IN może być użyte jako gniazdo do wprowadzenia sygnału z DAW w celu jego obróbki w procesorze. Ułatwia to wykorzystywanie VoiceLive jako interfejsu do laptopa z zainstalowanym sekwencerem audio. Testowane urządzenie wyposażono w LOOPER, którego obsługa jest rzeczywiście prosta ponieważ odbywa się za pomocą trzech głównych przycisków umieszczonych na obudowie. Jest również możliwość sterowanie jego pracą za pomocą dedykowanego sterownika nożnego S3, podłączanego do gniazda PEDAL. Stereofoniczny sygnał do urządzeń zewnętrznych jest wysyłany poprzez dwa gniazda wyjściowe typu XLR. Oprócz tego ten sygnał może być wysyłany poprzez wyjście słuchawkowe (stereofoniczne typu jack 1/8”). VoiceLive Play umożliwia komunikację (AUDIO STREAMING oraz wymiana danych) z komputerem. W tym celu urządzenie wyposażono w port USB [mini-B].
Nadszedł czas na opis efektów, w które wyposażono testowane urządzenie. Zacznę od tego, że wszystkie efekty pogrupowano w w presety – fabrycznie przygotowane i wgrane w urządzenie konfiguracje wybranych algorytmów. Każdy z fabrycznie przygotowanych presetów można edytować i zapisać jako nowy, własny. Urządzenie umożliwia przechowywanie pięciuset presetów. Dzięki aplikacji VoiceSupport, która jest dostępna na stronie producenta, użytkownik może aktualizować oprogramowanie urządzenia oraz wymieniać swoje presety z innymi użytkownikami w sieci. Odbywa się to pod kontrolą producenta: najlepsze presety użytkowników trafiają do biblioteki presetów i mogą być z niej bezpłatnie pobierane instalowane na urządzeniach VoiceLive. Oprócz tego oprogramowanie umożliwia stworzenie swojego konta na serwerze dedykowanym użytkownikom produktów TC-Helicon, a to z kolei ułatwia dzielenie się informacjami z innymi użytkownikami na forum oraz zadawanie pytań w tematach wsparcia technicznego. Poruszanie się w tak dużej ilości presetów nie jest sprawą prostą, szczególnie podczas występu.
Aby ułatwić wybór presetów konstruktorzy umożliwili grupowanie ich według przydatności do używania w określonych stylach muzycznych. Są to grupy: DANCE, HIP HOP/RAP, COUNTRY, ALTERNATIVE, ROCK, POP, a oprócz tego użytkownik ma do dyspozycji grupy: CHARACTER (kryterium wyboru stanowi sposób odstrajania i obróbki odstrojonych głosów, powodujący wrażenie zmiany płci wirtualnych „chórków”), EXTREME (zawiera presety, w których bez dodatkowych zmian w poziomach głośności, głos wokalisty będzie „wybijał” się ponad ogólny obraz dźwiękowy), MEGAPHONE (presety imitujące brzmienie głosu poprzez megafon, telefon, odbiornik radiowy, wzmacniacze przesterowujące sygnał), HARDTUNE (zawiera presety wykorzystujące efekty dostrajające głos w czasie rzeczywistym), HARMONY (grupa preserów tworzących jeden lub dwa dodatkowe głosy harmoniczne), REVERB (presety zawierające symulacje brzmienia pomieszczeń i innego typu pogłosów), DOUBLING (grupa presetów zawierających efekt zwielokrotniania głosu głównego w celu uzyskania studyjnego brzmienia podczas występu), ECHO (presety zawierające efekt typu DELAY), SONGS & ARTISTS (zawiera presety wykorzystujące efekty wokalne z wybranych utworów wybranych wykonawców) oraz SHOWCASE (najbardziej oryginalne presety, ukazujące możliwości urządzenia). Jeden preset może być przypisany do kilku grup. Po wyborze jednej z grup będą wyświetlane tylko presety tej grupy. Oprócz tego konstruktorzy stworzyli grupę FAVORITE, do której można przypisać presety według własnych upodobań – na przykład zapisać w presetach cały program występu tak by każdy kolejny preset odpowiadał temu, którego użytkownik ma zamiar użyć w danej chwili.
Testowane urządzenie oferuje kilka generalnych ustawień pracy efektów typu bramka szumów, kompresor i korektor. Są to ustawienia: OFF (bramka szumów, kompresor i EQ są w trybie BYPASS), NORMAL (bramka szumów, kompresor i EQ są aktywne, lecz ich ustawienia ingerują w sygnał w niewielkim stopniu), LESS BRIGHT (tak jak w ustawieniu NORMAL, tylko ze słyszalną redukcją tonów wysokich – tzw. „powietrza” w brzmieniu), NORM+WARMTH (tak jak w ustawieniu NORMAL, tylko z delikatnym wzmocnieniem środkowych tonów, powodującym „ocieplenie”, „zaokrąglenie” brzmienia), MORE COMP (bramka szumów i EQ są ustawione tak jak w NORMAL, lecz ustawienia kompresora są bardziej radykalne), NORM NO GATE (tak jak NORMAL, tylko bramka szumów w trybie BYPASS), LESS BRIGHT NG (tak jak LESS BRIGHT, tylko bramka szumów w trybie BYPASS), WARMTH NG (tak jak NORM+WARMTH, tylko bramka szumów w trybie BYPASS) oraz MORE COMP NG (tak jak MORE COMP, tylko bramka szumów w trybie BYPASS). Urządzenie umożliwia również globalne i lokalne ustawienia tempo (włącznie z funkcja TAP TEMPO) oraz tonacji/skali w efektach typu PITCH SHIFTER. Istnieje również możliwość odstrojenia urządzenia w zakresie A=440 Hz (±5 Hz). Jak wiadomo przy dużej ilości efektów uaktywnionych w tym samym czasie, w każdym urządzeniu powstaje delikatne opóźnienie sygnału wyjściowego WET. VoiceLive Play wyposażono w trzy typy ustawień kompensacji latencji: włączona na stałe i działająca z maksymalna wartością, wyłączona lub automatycznie wykrywająca latencję i dostosowująca opóźnienie sygnału DRY do opóźnienia sygnału WET.
Teraz kilka słów o samych efektach VoiceLive. Efekty podzielono na bloki, w każdym presecie istnieje możliwość uruchomienia dodatkowego bloku na pomocą przełącznika HIT (każdy z bloków może zostać do niego „przypisany” w ramach danego presetu). Jako pierwszy opiszę blok efektów modulacyjnych nazwany MICRO MOD. W efektach tego bloku użytkownik może edytować dwa parametry: poziom sygnału opuszczającego blok efektów oraz rodzaj efektu. Dostępne są dwadzieścia cztery rodzaje oparte na efektach typu CHORUS, PANNER, FLANGER, PHASER, ROTARY itp. Kolejnym blokiem jest blok efektów typu DELAY. W tym bloku oprócz poziomu sygnału wyjściowego możemy edytować dwa parametry: FEEDBACK – inaczej mówiąc ilość powtórzeń oraz styl efektu. Stylem w testowanym urządzeniu nazwano wartość opóźnienia w stosunku do tempo, na przykład ćwierćnuta, ósemka z kropką, itd. oraz sposób opóźnienia: MULTITAP, PING PONG, itp… Oprócz tego w efektach tego bloku możemy edytować barwę sygnałów opóźnionych poprzez nakładanie na nie filtrów z innego bloku efektów. Do dyspozycji mamy 13 rodzajów filtrów zaczynając od prostych, edytujących pojedyncze odcinki pasma częstotliwości, kończąc na bardziej skomplikowanych – imitujących brzmienie telefonu, radioodbiornika i innych urządzeń odtwarzających dźwięki…
W bloku efektów REVERB również możemy edytować trzy parametry: czas wybrzmienia efektu, jego poziom oraz rodzaj. Urządzenie oferuje dwadzieścia osiem rodzajów pogłosów, opartych na algorytmach symulacji pomieszczeń oraz płyt rezonansowych. Następnym blokiem efektów jest blok o nazwie HARMONY. W nim oprócz poziomu efektu możemy edytować tonację – można ją przypisać na stałe albo użyć trybu automatycznego rozpoznawania tonacji na podstawie sygnałów otrzymywanych z wbudowanych mikrofonów RoomSense. W tonacjach przypisywanych presetowi na stałe istnieje możliwość wyboru jednej z sześciu skal, według których procesor będzie wytwarzał głosy dodatkowe. Oprócz tego można wybrać jeden z 28 stylów harmonizacji wokalu głównego. Style wyróżnia ilość dodatkowych głosów oraz interwał, który one tworzą z głosem głównym. Kolejnym blokiem efektów jest DOUBLE. W nim oprócz poziomu efektów można regulować ich styl, co w przypadku testowanego urządzenia oznacza ilość oraz sposób modyfikacji głosów powielających głos główny. Dostępnych jest dziesięć ustawień. W bloku HARDTUNE zebrano efekty zmieniające wysokość (w zakresie od oktawy niżej do oktawy wyżej niż głos oryginalny) oraz barwę (od delikatnych zmian wywołujących wrażenie zmiany płci po drastyczne zmiany wywołujący nienaturalne efekty, takie jak na przykład głos robota) głosu głównego w czasie rzeczywistym. Możemy wybrać jeden spośród siedmiu stylów pracy efektów w tym bloku. Ostatnim z bloków jest TRANSDUCER. W zebranych w nim efektach możemy regulować stopień przesterowania sygnału, jego barwę oraz sposób modyfikacji w zależności od wybranego stylu (dostępnych jest osiem). Oprócz tego w tych efektach można regulować ich próg zadziałania, ścieżkę na którą zostaną nałożone (sygnał główny lub sygnał opóźniony efektem DELAY).
VoiceLive Play umożliwia ćwiczenie ulubionych utworów przy wykorzystaniu oryginalnego nagrania, jak już wspomniałem wyżej urządzenie może wyciszyć wokal w oryginalnym nagraniu, które może być odtwarzane poprzez player MP3 albo komputer (AUDIO STREAMING poprzez USB). W tym trybie pracy VoiceLive Play oferuje wyświetlanie bardzo przydatnych (i w pewnym sensie stanowiących sedno „lekcji pokory”) dla wokalisty informacji. Są to takie dane jak: najwyższy i najniższy dźwięk zaśpiewany przez wokalistę w trakcie wykonywania ćwiczeń, czas trwania najdłużej brzmiącego dźwięku, dokładność trafiania w pożądaną wysokość dźwięku mierzoną w centach w czasie rzeczywistym, dokładność trafiania w pożądaną wysokość dźwięku mierzoną w procentach w skali całego utworu, najbardziej „problematyczne” dźwięki – te dźwięki są ukazywane w dwóch kategoriach: te które najczęściej „trafiało się za wysoko” i te które najczęściej „trafiało się za nisko.”
VOICELIVE PLAY GTX
To urządzenie w wielu aspektach jest identyczne z VoiceLive Play, w związku z czym przy opisywaniu skupię się na tym, co odróżnia je od poprzednio opisywanego procesora. Przede wszystkim VoiceLive Play GTX jest przeznaczony dla śpiewających gitarzystów (ściślej mówiąc instrumentalistów). W obudowie tego urządzenia znajdziemy dodatkowo gniazdo wejściowe typu jack 1/4” służące do wprowadzenia sygnału z gitary lub instrumentu klawiszowego. Sygnał wejściowy zostanie potraktowany jako sygnał na podstawie którego urządzenie określi tonację i skalę. Tuż obok znajduje się gniazdo wyjściowe typu jack 1/4”, za pomocą którego wysyłamy sygnał z instrumentu do zewnętrznego urządzenia (np. do wzmacniacza gitarowego). Oprócz tego na tylnym panelu urządzenia znajdziemy gniazdo wejściowe MIDI.
W ustawieniach sygnału wyjściowego znajdziemy kolejne różnice: w trybie DUAL MONO suma wszystkich sygnałów wokalnych jest kierowana do lewego gniazda XLR, a suma wszystkich sygnałów instrumentalnych do prawego. Testowane urządzenia wyposażono w efekty gitarowe, które mogą zachowywać swe ustawienia we wszystkich presetach, albo być zapisywane dla każdego z presetów osobno. Gitarowy tor sygnałowy wyposażono w osobną bramkę szumów. Kolejną ciekawostką w testowanym urządzeniu jest możliwość wyboru źródła sygnału zapisywanego w looperze. Może to być sygnał pochodzący z gniazda mikrofonowego, wejścia instrumentalnego albo ich suma. Urządzenie przyjmuje komunikaty MIDI. Są to komunikaty typu CONTROL CHANGE, za pomocą których można ustawić w urządzeniu pożądaną tonację, wybrać skalę oraz sterować przyciskiem HIT. Oprócz tego urządzenie może przyjmować komunikaty z wybranego obszaru (górnego lub dolnego) klawiatury instrumentu klawiszowego oraz w razie potrzeby ignorować komunikaty użytkownika typu PROGRAM CHANGE oraz (lub) SysEx. Testowane urządzenie może transponować komunikaty w zakresie czterech oktaw.
Efekty gitarowe w testowanym urządzeniu umieszczono w takich samych blokach jak efekty wokalne. Różnica jest jedynie w tym, że nie można nadpisać ustawień fabrycznych, ale zawsze można zapisać zmiany jako nowy preset. W gitarowych efektach można edytować cztery parametry: typ symulowanego wzmacniacza (do wyboru 11), stopień przesterowania sygnału, poziom głośności oraz styl. Określeniem styl konstruktorzy nazwali sumę ostawień wszystkich efektów w danym presecie według zgodności z wzorcowym brzmieniem pochodzącym z określonego stylu muzycznego, wykonawcy lub utworu. Do dyspozycji mamy czterdzieści jeden stylów.
WRAŻENIA
Możliwości opisywanych urządzeń są imponujące. Co do jakości brzmienia efektów, śmiało można stwierdzić, że należą one do czołówki światowych urządzeń tego typu. Mimo że „na pierwszy rzut oka” obsługa testowanych urządzeń nie wydaje się być intuicyjna, jest jednak prosta. Jak na tak dużą ilość możliwości jest ona wręcz genialnie prosta – bo de facto sprowadza się do operowania trzema przyciskami w czasie koncertu. Stworzenie wsparcia technicznego w postaci dedykowanego oprogramowania, mimo że nie jest już nowością samą w sobie, jest jednak bardzo pomysłowym rozwiązaniem. Szkoda tylko, że VoiceSupport nie oferuje możliwości tworzenia presetów i edycji poszczególnych parametrów efektów… Wtedy testowane urządzenia mogłyby być jeszcze prostsze, a ilość możliwości byłaby jeszcze większa. Z drugiej strony to jedynie przypuszczenia, a fakty jednak są takie, że oba testowane urządzenia są bardzo pomocnym narzędziem na scenie. Nieco trudniej jest używać ich podczas jam session, gdy może okazać się potrzebna bardziej szczegółowa edycja parametrów, ale z drugiej strony wykonawca i tak ma dużo ułatwień w postaci automatycznego wykrywania tonacji, funkcji TAP TEMPO, loopera oraz wielofunkcyjnego przełącznika HIT. Co do brzmień gitarowych, są one dobre. Jak na symulacje, są naprawdę bardzo przyzwoite. Biorąc pod uwagę fakt, że są one raczej elementem dodatkowym należy powiedzieć, że jest ich rzeczywiście dużo i nie są one aż tak „ plastikowe” jak większość symulacji dostępnych w tej cenie.
PODSUMOWANIE
Testowane urządzenia to uniwersalne procesory, które można z powodzeniem stosować na „profesjonalnej” scenie oraz w domowych (i nie tylko domowym) studiu nagrań. Najbardziej zaskoczyła mnie cena tych urządzeń, ponieważ jest ona rzeczywiście niezbyt wysoka jak na tak dużą ilość możliwości i wyjątkowe walory brzmieniowe. Na szczególną uwagę zasługuje dobór presetów, z których większość bazuje na znanych na całym świecie przebojach oraz na brzmieniach najbardziej rozpoznawalnych wokalistów.
Tekst: Konstantin „Kostek” Andriejew
Ceny: 1070 PLN (VoiceLive Play), 1490 PLN (VoiceLive Play GTX)
Do testu dostarczył:
Audiostacja
ul. Główna 20A
03-113 Warszawa
tel. (022) 6161398
Internet: www.audiostacja.pl, www.tc-helicon.com
Test ukazał się w numerze 6/2012 miesięcznika Muzyk.
