Studiologic Acuna 88 – test klawiatury sterującej

Po wprowadzeniu do oferty w ostatnich latach rodziny instrumentów Numa obejmujących zarówno klawiatury sterujące jak również pianino cyfrowe i organy, firma Studiologic postanowiła rozszerzyć gamę wytwarzanych modeli o nowy produkt. Jest nim Acuna 88 – klawiatura sterująca mogąca współpracować nie tylko ze sprzętowymi instrumentami MIDI czy wirtualnymi zainstalowanymi na komputerze, ale także aplikacjami dla tabletów Apple. Przyjrzyjmy się co dokładnie oferuje Acuna…

OPIS

Podobnie jak modele z rodziny Nano także testowana klawiatura charakteryzuje się niemal ascetycznym jak na tego typu instrumenty wyglądem. Ilość elementów kontroli dostępnych na panelu jest bardzo skromna. Także sama bryła instrumentu jest można rzec, klasyczna. Obudowa jest metalowa, jedynie boki wykonano z tworzywa sztucznego. Oszczędność w kwestii rozmieszczanie kontrolerów na panelu, znajdujący się w komplecie pulpit do nut oraz zastosowana klawiatura pozwalają przypuszczać, że Acuna 88 skierowana jest raczej do osób o bardziej pianistycznym zacięciu, chociaż naturalnie firma nie ogranicza w żaden sposób grona ewentualnych użytkowników. Testowany instrument został wyposażony w doważoną, dynamiczną klawiaturę Fatar z mechanizmem młoteczkowym, pochodzącą z serii Grand Touch – TP/100LR (taką jak testowany na naszych łamach model Numa Nano). Naturalnie mechanizm w niej zastosowany jest wynikiem pewnych kompromisów pozwalających obniżyć ciężar, co z kolei sprawia, że jest ona specyficzna i nie każdemu będzie w równym stopniu odpowiadać. Klawiatura realizująca funkcję Aftertouch oferuje do wyboru trzy fabryczne ustawienia reakcji na dynamikę gry (HARD, MEDIUM, SOFT). Do dyspozycji mamy ponadto tryb charakteryzujący się stałą wartością VELOCITY (64) – niezmienną bez względu z jaką siła uderzymy w klawisz. O opinię na temat klawiatury zamontowanej w testowanym instrumencie (jak również odczucia co do samego nowego modelu marki Studiologic) poprosiłem redakcyjnego kolegę – Piotra Kałużnego. Oto jego wypowiedź: „Klawiatura sterująca Acuna 88 wzbudziła we mnie uczucia pozytywnie jeszcze przed podjęciem próby użycia. Jej wierzchnia pokrywa z niewielką ilością pokręteł, wyświetlacz oraz dwa kółka (modulatora wysokości dźwięku i wibratora z możliwością zmiany funkcyjności) uspokoiły mnie. Ucieszyłem się, że nie muszę już na wstępie studiować kilkusetstronicowej instrukcji, aby połapać się w gąszczu umieszczanych zwyczajowo gałek, przycisków i suwaków. Moje przychylne nastawienie uzyskało potwierdzenie trafności oceny z chwilą, gdy dotknąłem klawiszy. Nie musiałem się przyzwyczajać do ich technologicznych rozwiązań. Znałem je bowiem już wcześniej z wielu profesjonalnych instrumentów elektronicznych posiadających klawiatury firmy Fatar. Tym bardziej, że propozycje tej włoskiej fabryki spełniają istotne wymagania pianistów związane z uzyskiwaniem potrzebnych niuansów artykulacyjnych i dynamicznych. Jeśli zaś weźmiemy pod rozwagę siłę nacisku klawiszy, to możliwość jej regulacji pozwala na wyregulowanie ich oporu zgodnego z indywidualnymi preferencjami. Mnie najbardziej odpowiadała największa ich czułość. Chciałbym jedynie, aby zapadały się o milimetr głębiej. Ale chyba na siłę próbuję marudzić…”.

Wróćmy do panelu testowanego instrumentu – centralne miejsce na nim zajmuje dwuwierszowy wyświetlacz LCD wraz z umieszczonymi poniżej czterema programowalnymi enkoderami/przyciskami. Całości dopełnia pokrętło DATA ENTRY (także dwufunkcyjne) oraz przyciski +/-. Klawiaturę wyposażono ponadto w kółka PITCH BEND i MODULATION umieszczone na tej samej wysokości co centralny panel. Oba kontrolery umieszczono lekko „skośnie”, co jest wygodniejsze dla grającego przy ulokowaniu ich w takim miejscu. Same kółka mogłyby być może nieco szersze ale cóż… ważne, że pracują bez zarzutu. Ich powierzchnia jest gładka, ale wystający „dzióbek” sprawia, że nie powinno być problemów z panowaniem nad ich działaniem. Wszystkie złącza znajdziemy na płycie tylnej. Umieszczono tam port USB pozwalający na komunikację z komputerem (ten kanał transmisji służy zarówno do przesyłania komunikatów MIDI jak i zasilania klawiatury) lub tabletem firmy Apple, jedno wejście i dwa wyjścia MIDI, dwa wejścia służące do podłączenia kontrolerów nożnych, wejście umożliwiające podłączenie kontrolera BREATH oraz gniazdo dla znajdującego się w komplecie zewnętrznego zasilacza 9V.

MOŻLIWOŚCI

Acuna 88 pozwala podzielić klawiaturę na maksymalnie cztery strefy o ustalanym przez użytkownika zakresie. Dzięki temu możemy nie tylko rozkładać barwy z podłączonych instrumentów na poszczególne odcinki klawiatury, ale także nakładać je na siebie jeśli wybrane strefy będą miały ten sam zakres. Co więcej, testowana klawiatura charakteryzuje się całkiem sporymi możliwościami konfiguracji poszczególnych stref, także w kwestii współpracy z urządzeniami zewnętrznymi. Oprócz wspomnianego już zakresu oraz statusu, dla każdej strefy określić możemy kanał MIDI, wyjście przez które wysyłane będą komunikaty (do wyboru dwa wyjścia MIDI oraz port USB), transpozycję oktawową (±4), głośność, a nawet zakres VELOCITY. Co więcej, możemy także przypisać do strefy barwę (korzystając z komunikatów PROGRAM CHANGE lub BANK MSB/LSB), jak również aktywować bądź dezaktywować dla danej strefy funkcję Aftertouch oraz poszczególne kontrolery (kółka PITCH BEND i MODULATION oraz zewnętrzne). Do części kontrolerów, a dokładniej tych podłączonych do gniazd JACK1-2 i BREATH oraz kółka MODULATION możemy wedle potrzeb i uznania przypisać określone komunikaty CONTROL CHANGE. Po zaprogramowaniu wszystkich stref możemy je w łatwy sposób włączać i wyłączać w dowolnej konfiguracji przy pomocy enkoderów/przycisków pod wyświetlaczem. Dostępność tylu stref oznacza, że możemy korzystać jednocześnie z maks. czterech barw, a dzięki rozbudowanym możliwościom przekierowywania sygnałów sterować możemy trzema różnymi instrumentami (sprzętowymi i wirtualnymi). Wspomniane już enkodery umieszczone pod wyświetlaczem służą nie tylko do obsługi menu czy włączania stref, ale to również pełnoprawne programowalne pokrętła. Do każdego z nich przypisać możemy komunikat CONTROL CHANGE z zakresu 0 – 127, a także strefę, z którą ma on być powiązany. Ustawienia stref i poszczególnych kontrolerów możemy zapisać w jednym z 50 presetów. Nie możemy też zapomnieć o wejściu MIDI, do którego podłączyć można drugą klawiaturę sterującą. Acuna 88 pozwala „przepuszczać” wysyłane przez nią komunikaty do dowolnego wyjścia (MIDI lub USB), a tym samym podłączonego do niego instrumentu. Możliwość skorzystania z dodatkowego sterownika jeszcze bardziej zwiększa sposoby konfiguracji sprzętu komunikującego się z testowaną klawiaturą. Stworzyć możemy bowiem naprawdę rozbudowane środowisko pracy, w którego centrum znajduje się Acuna 88, a wokół niej aż cztery różne instrumenty i urządzenia.

Chociaż sama klawiatura została wyposażona tylko w kilka programowalnych kontrolerów, istnieje jednak możliwość sterowania większą liczbą parametrów. Firma Studiologic wpadła bowiem na interesujący sposób wymagający… tabletu firmy Apple. Do podłączenia iPada potrzebny jest kabel USB oraz przejściówka Camera Connection Kit. Jako że minusem tego rozwiązania jest niemożność ładowania tabletu, podczas pracy jesteśmy ograniczeni stanem baterii. Trochę szkoda, że firma nie postanowiła wyposażyć klawiatury w specjalne gniazdo, w którym mocowany byłby iPad (i zasilany), ale cóż… Gdy już podłączymy tablet (wykorzystując załączony specjalny pulpit), sięgnąć możemy po darmową aplikację Acuna!Panel dającą dostęp – i to niezależnie dla każdej z czterech stref – do dziesięciu wirtualnych suwaków, 10 padów oraz ośmiu przycisków, a także 10 presetów. Do każdego z ekranowych kontrolerów możemy przypisać dowolny komunikat CONTROL CHANGE (przyciski i pady wysyłać mogą także komunikaty NOTE ON/OFF). Mamy także możliwość zaprogramowania wyboru barw komunikatami PROGRAM CHANGE. Trzeba przyznać, że taka kontrola to nowatorskie rozwiązanie, ale… to działa. Naturalnie dotykowy ekran nie daje takiego „czucia” jak fizyczne potencjometry czy przyciski, ale tym sposobem naprawdę możemy – i to całkiem wygodnie – kontrolować parametry zewnętrznych instrumentów podłączonych do wyjść MIDI. Oczywiście, skoro już mamy podłączony tablet do klawiatury, możemy również sterować przy jej pomocy instrumentami i innymi muzycznymi aplikacjami dla iPada (a przynajmniej większością z nich). Port USB wykorzystać możemy oczywiście nie tylko do przyłączenia tabletu, ale również do komunikacji z komputerem. Po podłączeniu klawiatury jest ona automatycznie rozpoznawana i instalowana, po czym jest widziana w systemie jako jedno wejście MIDI i jedno wyjście MIDI. Jeżeli jednak port USB mamy już zajęty przez iPada, klawiaturę możemy połączyć z komputerem wykorzystując dodatkowy interfejs MIDI. W tej konfiguracji zyskujemy dodatkowo możliwość sterowania wtyczkami VST i instrumentami standalone w komputerze z poziomu tabletu (tak, w tym układzie to też działa), jak również będziemy mogli przesyłać komunikaty MIDI z komputera do zewnętrznego modułu (przy połączeniu przez USB nie mamy tej możliwości).

PODSUMOWANIE

Nowa klawiatura sterująca z logo Studiologic jest ciekawą odpowiedzią firmy na najnowsze trendy, oferującą jednocześnie podstawowe funkcje kontroli typowe dla instrumentów tego typu. Do najmocniejszych cech modelu Acuna 88 z pewnością należą rozbudowane możliwości konfiguracji czterech stref z wykorzystaniem różnych wyjść, kanałów MIDI i innych ustawień, pozwalające przystosować klawiaturę do różnych scenariuszy. Bardzo interesującym, a co najważniejsze funkcjonalnym uzupełnieniem możliwości klawiatury, jest współpraca z tabletem i dedykowaną aplikacją z wirtualnymi kontrolerami. Dzięki nim znacznie i wyraźnie zwiększa się potencjał instrumentu. Można wręcz powiedzieć, że zyskuje on drugie oblicze. Możliwość sterowania z poziomu ekranu iPada parametrami sprzętowych i wirtualnych instrumentów to naprawdę ciekawe rozwiązanie. Gdyby jeszcze można było ładować baterię tabletu… Współpraca testowanej klawiatury z instrumentami sprzętowymi, komputerem i tabletem przebiegała bezproblemowo, niezależnie od schematu połączeń. Wymieniając cechy modelu Acuna 88 nie można też zapominać – szczególnie w kontekście transportu – o niedużym ciężarze jak na instrument z doważoną klawiaturą o 88 klawiszach.

Tekst: Grzegorz Bartczak

DANE TECHNICZNE
Klawiatura: dynamiczna, doważona z mechanizmem młoteczkowym (Fatar TP/100LR), 88 klawiszy
Funkcje klawiatury: 4 strefy/warstwy, Aftertouch
Pamięć: 50 presetów
Manipulatory: PITCH BEND, WHEEL, 4 enkodery
Wyświetlacz: LCD (2 × 16 znaków)
Złącza: MIDI (IN, OUT × 2), BREATH, JACK × 2, USB
Zasilanie: USB lub zewnętrzny zasilacz 9V
Wymiary: 1280 × 350 × 115 mm
Ciężar: 14.6 kg

Cena: 1990 PLN

Do testu dostarczył:
AudioTech
ul. Łagiewnicka 20
02-860 Warszawa
tel. (22) 6482935
Internet: www.audiotechpro.pl, www.studiologic-music.com

Test ukazał się w numerze 4/2012 miesięcznika Muzyk.