Sontronics Helios – test mikrofonu lampowego

Sontronics Professional Audio stanowi część grupy Omnisonic International Distribution z siedzibą w Wielkiej Brytanii, zajmującą się sprzedażą wysokiej jakości produktów audio. Głównym założeniem firmy Sontronics jest produkcja mikrofonów studyjnych o bezkompromisowej jakości i w przystępnej cenie. Taką informację można przeczytać na stronie internetowej dystrybutora. Otrzymany do testu „flagowy” model mikrofonu, Sontronics Helios, co prawda nie potwierdza tej „przystępnej ceny”, ale to dobrze. Nareszcie na naszym rynku pojawiła się nowa firma, która nie walczy z konkurencją na zasadzie „kto zrobi tańszy działający mikrofon”, tylko produkuje porządny sprzęt za tyle, ile kosztować powinien. Wprawdzie wielu z nas na tego typu mikrofony po prostu nie będzie stać, ale warto wiedzieć, czym różnią one się od konkurencji.

Według producenta mikrofon Helios stanowi triumf estetyki mikrofonów w połączeniu z wybitnym brzmieniem. Wygląd rzeczywiście ma „zabójczy” – a zdjęcia nie oddają być może całego efektu, bo Helios oprócz niecodziennego wyglądu jest też po prostu dość duży (o brzmieniu czytajmy w dalszej części artykułu). Konstrukcyjnie jest to studyjny, lampowy, wielkomembranowy mikrofon pojemnościowy z dwumembranową wkładką o nieco większej niż standardowa średnicy 1.07 cala. Ponieważ jest to mikrofon lampowy, wyposażony jest w zasilacz, który oprócz zasilania układów elektronicznych mikrofonu posiada regulatory pozwalające wpływać na charakterystykę mikrofonu, a ponieważ wkładka jest dwumembranowa, wpływ ten dotyczy również charakterystyki kierunkowej. Oczywiście, oprócz mikrofonu i zasilacza w zestawie jest też kabel łączący te dwa elementy oraz kabel sieciowy. Konstrukcja mikrofonu powoduje, że nie jest potrzebny uchwyt elastyczny, do zestawu dołączono krótką „przelotkę” pozwalającą na ustawienia mikrofonu pod dowolnym kątem, choć bez tej przelotki również bez problemu można go na statywie zamocować. Zastosowana niecodzienna, wręcz „zabytkowa” forma obudowy ma głęboki sens w przypadku tego typu konstrukcji, choć przynajmniej z powodu wielkości mikrofon jest trochę nieporęczny.

Mocowanie mikrofonu na statywie nie sprawia kłopotu. Ponieważ najczęściej będzie on wykorzystywany do nagrań wokalnych, przelotka nie jest niezbędna. Niestety, wychodzący z tyłu obudowy pod kątem prostym kabel z „militarną” wtyczką ogranicza możliwość wychylenia mikrofonu – przed podłączeniem tego kabla trzeba się więc zdecydować, jak chcemy umieścić mikrofon ze statywem i odpowiednio poprowadzić kabel nad lub pod pałąkiem przytrzymującym korpus mikrofonu. Drugi koniec kabla przykręcamy do zasilacza, który ma też inne funkcje – jest jakby panelem sterującym parametrami mikrofonu. Możemy włączyć tłumik 10 dB, filtr dolnozaporowy oraz płynnie regulować charakterystykę kierunkową od dookólnej przez nerkową do ósemkowej. Ponieważ regulacji charakterystyki kierunkowej dokonujemy zdalnie, możemy w trakcie nagrań zdecydować, czy wolimy bardziej wyrównaną charakterystykę częstotliwościową właściwą dla dookólnej charakterystyki kierunkowej, czy raczej chcemy kosztem niewielkiej nierównomierności charakterystyki uzyskać lepszą separację od zakłóceń. Płynna regulacja charakterystyk pozwala łatwo znaleźć kompromis między tymi dwoma często wykluczającymi się „priorytetami”. Konstrukcja mikrofonu, przypominająca przedwojenne „wynalazki”, nie jest bezsensowna i ma swoje zalety. Po pierwsze mikrofony lampowe są dość ciężkie, a co za tym idzie, uchwyty elastyczne do nich mają trudne zadanie. W Heliosie zastosowano inny sposób – elastycznie zamocowana jest sama wkładka mikrofonowa. Dzięki niskiej wadze wkładki, mocowanie może być delikatniejsze i jednocześnie skuteczniej separować od wstrząsów. Drugą cechą takich konstrukcji jest umieszczenie wkładki w pewnej odległości od obudowy, co pozwala na ograniczenie wpływu akustycznego dużej obudowy – wkładka jest umieszczona niemal „w powietrzu”. Trzecim atutem takiej konstrukcji jest odseparowanie wkładki od rezonansów wewnątrz obudowy mikrofonu – taka klasyczna „rura” często powoduje problemy akustyczne, o czym wiedzą być może posiadacze starszych modeli mikrofonów Oktava. Na koniec – nie bez znaczenia jest też to, że grzejąca się lampa została odseparowana od delikatnej wkładki mikrofonowej. Jak widzimy, taka obudowa ma wiele zalet, a wadą jest jedynie wielkość i niestety, nieco wyższa cena całości. Trzeba też dodać, że odkręcana z obu stron obudowa zapewnia dobry dostęp do elektroniki bez potrzeby demontażu całej obudowy.

Każdy mikrofon lampowy musi się rozgrzać. Różne źródła podają różne czasy, od paru minut do godziny, na szczęście Sontronics Helios uwalnia nas od zgadywanki, ponieważ posiada diodę świecącą (niebieską) opisaną jako TUBE READY i informującą o gotowości mikrofonu do pracy. Mikrofon według tej kontrolki nagrzewa się bardzo szybko, parę minut, ale na wszelki wypadek pokrzątałem się trochę po studiu przed próbnymi nagraniami. Jako porównania użyłem oczywiście mojego starego, wiernego Neumanna TLM103, jako przedwzmacniacza – czterokanałowego TLAudio 5001. Czułość testowanego Heliosa, wynosząca 20 mV/Pa, jest porównywalna z czułością TLM 103, od razu więc można powiedzieć, że tłumik 10 dB z pewnością przyda się w wielu sytuacjach, bo jest to spora wartość. Najczęściej używana będzie kardioidalna charakterystyka kierunkowa i dla niej producent przedstawił charakterystykę częstotliwościową. Wrażenia odsłuchowe potwierdzają podbicie zarówno „góry” jak i lekkie „dołu”, co widzimy na charakterystyce przenoszenia. To podbicie najniższego pasma prawdopodobnie powoduje, że użycie filtra dolnozaporowego jest słyszalne – niestety, producent nie podaje ani nachylenia ani częstotliwości granicznej.

Oczywiście, filtr dolnozaporowy jest użyteczny i nie wyklucza to jego użycia. Brzmienie testowanego mikrofonu jest bardzo dobre – zarówno w górze, jak i w dole i w „środku”. Mikrofon Sontronics Helios jest bardzo podobny brzmieniowo (i cenowo też) do TLM103 – ma czystą, pełną, ale nie przesadzoną i bez skłonności do przesterowania „górę”, obecny „środek” i pełny „dół”. Bardzo dobrze przenosi impulsy, na przykład instrumenty perkusyjne takie jak triangiel – bez niepotrzebnej „ostrości”, ale wystarczająco jasno. Największa wada tanich mikrofonów dalekowschodnich, czyli zniekształcona i niekonkretna „góra” tu nie występuje, ale jednocześnie jest to mikrofon jasny i „detaliczny”.

PODSUMOWANIE

Ogólnie rzecz ujmując mikrofon brzmi niezwykle „szlachetnie”, mimo jasności i czytelności również odpowiednim słowem jest „aksamitnie”. Helios to po prostu mikrofon najwyższej klasy, nie ustępujący niczym najlepszym produktom renomowanych firm – na tym poziomie jakościowym dopuszczalne są dyskusje o przydatności konkretnych modeli do niektórych zastosowań, ale jakość jest warunkiem koniecznym. Sontronics to firma, która zdecydowała się od razu na „wyższą półkę” – to trudne zadanie, bo choć tłok tam jakby mniejszy, to wymagania znacznie większe. Cena może trochę odstraszać, ale pamiętajmy, że mówimy o mikrofonie lampowym najwyższej klasy – być może korzystającym z dalekowschodnich komponentów, ale zbudowanym z zachowaniem europejskich norm i standardów. Warto przyjrzeć się temu mikrofonowi – ale też przy okazji i innym produktom firmy Sontronics – miejmy nadzieję, że będzie to miało miejsce na łamach naszego miesięcznika.

Tekst: Przemysław Ślużyński

DANE TECHNICZNE
Pasmo przenoszenia: 20 Hz-20 kHz
Czułość: 20 mV/Pa (–34 dB)
Charakterystyka kierunkowa: płynnie przestrajalna; dookólna, kardioidalna i ósemkowa
Impedancja: 200 Ohm
Poziom szumów: 18 dB (A-ważone)
Maksymalny SPL dla 0.5% THD przy 1 kHz: 125 dB

Cena: 3484 PLN

Do testu dostarczył:
Konsbud Audio
ul. Gajdy 24
02-878 Warszawa
tel. (022) 6443038
Internet: www.konsbud-audio.pl, www.sontronics.com

Test ukazał się w numerze 3/2007 miesięcznika Muzyk.