Lang Lang i jego „Wariacje Goldbergowskie”

Słynne „Wariacje Goldbergowskie” Jana Sebastiana Bacha to monumentalne dzieło, które często nazywane „muzycznym Everestem”. Kompozycja doczekała się oczywiście wielu udokumentowanych fonograficznie wykonań (nagrywali ją chociażby Glenn Gould, Keith Jarrett czy Uri Caine), a najnowsze zaprezentował niedawno Lang Lang. Kilka dni temu nakładem Deutsche Grammophon ukazała się płyta „Goldberg Variations”, będąca kulminacją 20-letniej pracy artysty nad utworem i najbardziej osobistym projektem w jego dotychczasowej karierze.

Nagrywając monumentalne dzieło Johanna Sebastiana Bacha, Lang Lang zrealizował marzenie swojego życia. Sam powiedział o tym tak:

Mam teraz 38 lat i chociaż wciąż jestem młody, to myślę, że nadszedł czas na nowy etap w moim rozwoju artystycznym. Przeniosłem się na zupełnie nowy obszar z Wariacjami Goldbergowskimi i naprawdę całkowicie zanurzyłem się w tym projekcie. Moim celem jako artysty jest nieustanne pogłębianie samoświadomości i wiedzy oraz inspirowanie innych. To ciągły proces, ale ten konkretny projekt zaprowadził mnie na tej drodze o wiele dalej.

Długa podróż pianisty do serca jednego z największych arcydzieł światowej kultury rozpoczęła się od lekcji poświęconych muzyce Bacha w rodzinnych Chinach. Miał zaledwie 17 lat, kiedy zagrał z pamięci „Wariacje Goldbergowskie” dla dyrygenta i pianisty Christopha Eschenbacha, co było niezapomnianym przeżyciem dla obu muzyków. Następnie Lang Lang pobierał nauki od czołowych interpretatorów muzyki tego kompozytora, między innymi dyrygenta Nikolausa Harnoncourta oraz klawesynisty i specjalisty w dziedzinie dawnych instrumentach klawiszowych, Andreasa Staiera.

Pozwalając, by jego relacja z dziełem Bacha dojrzewała naturalnie, Lang Lang poczuł w końcu gotowość do nagrania wspaniałej Arii i 30 wariacji. Na początku marca 2020 roku, na krótko przed rozpoczęciem sesji studyjnych, dał przejmujący publiczny występ w Lipsku, gdzie wykonał to dzieło.

Granie w Kościele św. Tomasza, tak blisko miejsca, w którym Bach został pochowany, było dla mnie nieprawdopodobnie emocjonujące. Nigdy nie czułem się tak blisko kompozytora, jak podczas tego recitalu. Wersja nagrana na żywo jest bardzo spontaniczna, podczas gdy w wersji studyjnej mój sposób grania jest inny – bardzo przemyślany i refleksyjny. W sytuacji koncertowej doświadczasz 100-minutowego utworu jako całości. W studiu możesz skupić się na pojedynczych szczegółach i niuansach, co oczywiście może znacząco wpłynąć na wrażenia muzyczne.

Uważa się, że Bach napisał „Wariacje Goldbergowskie” dla swojego ucznia, nastoletniego wirtuoza klawesynu, Johanna Gottlieba Goldberga. Dzieło opublikowane pod koniec 1741 roku wymaga od wykonawcy pełnego skupienia. Utwór składa się z Arii i 30 wariacji, opartych na jej schemacie harmonicznym, wykorzystujących przeróżne formy muzyczne, w tym różne tańce oraz skomplikowane i kunsztowne formy polifoniczne. Cykl kończy Aria da capo w pierwotnej wersji. Lang Lang mówi o nim tak:

To nie tylko najbardziej wyjątkowa i twórcza kompozycja w repertuarze pianistycznym, ale również najbardziej wielowymiarowa. Pozwala nam czerpać ze wszystkiego, co mamy w sobie, ale także uświadamia nam, czego nam brakuje i czego jeszcze musimy się nauczyć.

Album „Goldberg Variations” dostępny jest zarówno w standardowej dwupłytowej wersji (CD lub LP) zawierającej nagrania studyjne, jak również w limitowanej 4-płytowej wersji Deluxe. W tym przypadku, na dwóch dodatkowych płytach znalazło się nagranie „Wariacji Goldbergowskich” dokonane podczas dokonane na żywo w legendarnym Kościele św. Tomasza w Lipsku, gdzie pracował oraz jest pochowany Jan Sebastian Bach. Warto zaznaczyć, że wersja Deluxe jest pierwszym w historii fonografii wydawnictwem łączącym w sobie dwa nagrania tego dzieła – studyjną i koncertową.

Lang Lang to ceniony na całym świecie wirtuoz fortepianu, który sprzedał w swojej karierze miliony albumów oraz sięgnął szczytów klasycznych list przebojów, osiągając równocześnie wielki komercyjny sukces. Jego poprzedni album „Piano Book”, był najlepiej sprzedającym się klasycznym albumem na świecie w 2019 roku. Wspiął się na pierwsze miejsce klasycznych list przebojów w wielu krajach, osiągając zarazem wielki sukces w streamingu, z ponad 170 milionami pobrań. Lang Lang jest jednym z najbardziej wpływowych muzyków klasycznych na świecie, z ponad 20 milionami obserwujących w mediach społecznościowych.

W ciągu ostatniej dekady pianista koncertował dla miłośników muzyki, światowych liderów, monarchów i dygnitarzy. Występował w salach koncertowych na całym świecie z najlepszymi orkiestrami i dyrygentami. Jego występy podczas gali wręczenia nagród Grammy z zespołem Metallica, Pharrellem Williamsem czy legendą jazzu Herbie Hancockiem, a także tegoroczna imponująca interpretacja piosenki „I Sing the Body Electric”, zdobyły uznanie milionów widzów. Lang Lang wziął również udział w koncercie „One World: Together At Home”, który dzięki transmisji przez główne stacje telewizyjne oraz online na wielu globalnych platformach, obejrzały miliardy widzów.

Skala dokonań muzycznych Lang Langa znajduje odzwierciedlenie w jego niesłabnącym zaangażowaniu w działalność charytatywną, przede wszystkim poprzez fundację Lang Lang International Music Foundation and Keys of Inspiration. W 2013 roku artysta został mianowany Posłańcem Pokoju przez Sekretarza Generalnego ONZ, skupiając się na edukacji globalnej. Zainspirował 40 milionów dzieci do nauki gry na fortepianie i opracował niezwykle udane programy edukacyjne. Otworzył również własne szkoły muzyczne w Shenzhen i Hangzhou.

Strona internetowa artysty: www.langlangofficial.com.

Zdjęcie: materiały promocyjne Deutsche Grammophon (fot. Olaf Heine)