Co mają ze sobą wspólnego inspektor Harry Callahan, porucznik Frank Bullitt, mistrz sztuk walki Lee, detektyw Joe Mannix, czterej muszkieterowie, sierżant Oddball i agenci Impossible Missions Force? Otóż poczynaniom ich wszystkich na ekranach kin i telewizorów towarzyszyła muzyka, którą stworzył Lalo Schifrin. Chociaż ów pochodzący z Argentyny kompozytor przebywa obecnie na zasłużonej emeryturze, wiele tematów filmowych i ścieżek dźwiękowych, które wyszły spod jego ręki nadal cieszy się popularnością i ma oddane grono fanów. Co więcej, dzięki powtórkom w tradycyjnej telewizji oraz platformom internetowym, kolejne generacje miłośników kina zwracających też uwagę na muzykę mogą poznawać jego twórczość.
Najbardziej znany i najszerzej rozpoznawalny filmowy temat muzyczny skomponowany przez Lalo Schifrina powstał na potrzeby serialu telewizyjnego „Mission: Impossible”, który zadebiutował w 1966 roku. Pod koniec lat 90. trafił on na ekrany kin wraz z serią nawiązujących do niego filmów, których głównym bohaterem jest Ethan Hunt. Choć filmom tym towarzyszy muzyka innych twórców, to charakterystyczny główny temat jest w nich cały czas wykorzystywany – w tej czy innej formie. Już niedługo usłyszymy go w najnowszej części „Mission: Impossible – The Final Reckoning”, która trafi do kin w maju br. Wróćmy jednak do początku…
Lalo Schifrin (a właściwie Boris Claudio Schifrin) urodził się w 1932 roku w Buenos Aires, w rodzinie aktywnie związanej z muzyką (jego ojciec był koncertmistrzem w orkiestrze filharmonicznej). Nic zatem dziwnego, że edukację muzyczną rozpoczął bardzo wcześnie, ale później postanowił studiować prawo. Miłość do muzyki okazała się jednak większa i na początku lat 50. wyjechał do Paryża gdzie kontynuował edukację w tamtejszym konserwatorium, a jednocześnie grywał jazz w paryskich klubach. Po kilku latach wrócił do Argentyny, gdzie sformował własny big band. Występny z nim doprowadziły do spotkania z Dizzy’m Gillespie’m i albumem „Gillespiana”. W 1958 roku Schifrin przeniósł się do Stanów Zjednoczonych rozpoczynając na dobre swoją karierę. Przez kolejne lata rozwijał ją, pozostając aktywny na różnych frontach. Jako muzyk jazzowy i aranżer, nie tylko nagrywał własne albumy, ale miał też okazję współpracować z takimi artystami jak Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald, Stan Getz, Count Basie, Jon Faddis, James Moody, Louie Bellson, Kenny Burrell, Jimmy Smith czy wspomniany wcześniej Dizzy Gillespie. Na koncie ma on też albumy ze stworzoną przez siebie muzyką klasyczną, a jako dyrygent współpracował też z wieloma znanymi orkiestrami symfonicznymi i filharmonicznymi.
Ważną część jego twórczości stanowiła muzyka filmowa, w której wykorzystywał elementy jazzu i muzyki latynoskiej. W swoich kompozycjach stosował też często nietypowe metrum. Przez sześć dekad stworzył ścieżki dźwiękowe do ponad stu filmów i seriali telewizyjnych. Jego muzykę możemy usłyszeć m.in. w takich filmach jak „Cincinnati Kid” (1965), „Likwidator” (1965), „Był sobie złodziej” (1965), „The Fox” (1967), „Nieugięty Luke” (1967), „Bullitt” (1967), „Blef Coogana” (1968), „Złoto dla zuchwałych” (1970), „THX 1138” (1971), „Brudny Harry” (1971), „Joe Kidd” (1972), „Siła magnum” (1973), „Wejście smoka” (1973), „Charley Varrick” (1973), „Czterej muszkieterowie” (1974), „Orzeł wylądował” (1976), „Przeklęty rejs” (1976), „Egzekutor” (1976), „Rollercoaster” (1977), „Telefon” (1977), „Horror Amityville” (1979), „Ucieczka na Atenę” (1979), „Więzień Brubaker” (1980), „Konkurs” (1980), „Jaskiniowiec” (1981), „Amityville II: Opętanie” (1982), „Nagłe zderzenie” (1983), „Weekend Ostermana” (1983), „Żądło II” (1983), „Czołg” (1984), „Czwarty protokół” (1987), „Pula śmierci” (1988), „Powrót znad rzeki Kwai” (1989), „F/X2 (1991), „Tango” (1998), „Godziny szczytu” (1998), „Godziny szczytu 2” (2001), „Most przeznaczenia” (2004), „Odrażające” (2006) czy „Godziny szczytu 3” (2007). Poza wspomnianą już muzyką do serialu „Mission: Impossible” (1966) i kultowym wręcz tematem głównym, stworzył on też muzykę lub tematy główne do takich seriali jak „The Man from U.N.C.L.E.” (1965), „T.H.E. Cat” (1966), „Mannix” (1967), „Planeta Małp” (1974) czy „Starsky & Hutch” (1975).
Poniżej prezentujemy subiektywną dziesiątkę filmowych tematów muzycznych skomponowanych przez Lalo Schifrina:
„Mission: Impossible”
„Shifting Gears” („Bullitt”)
„Dirty Harry”
„Mannix”
„Enter the Dragon”
„The Fox”
„Burning Bridges” („Kelly’s Heroes”)
„Cool Hand Luke”
„The Cincinnati Kid”
„Rush Hour”
Mimo stworzenia tak wielu ścieżek dźwiękowych, żadna z nich nie przyniosła mu Oscara, chociaż Lalo Schifrin był sześciokrotnie nominowany do tej nagrody. Kilka lat temu – w 2018 roku – kompozytor został za to wyróżniony honorowym Oscarem (Honorary Academy Award) za całokształt osiągnięć jako twórca muzyki filmowej. Kompozytora, który od 1969 roku został obywatelem USA, uhonorowano też m.in. czterema nagrodami GRAMMY (na 19 nominacji). Pierwszą otrzymał za utwór „The Cat”, drugą za jazzową kompozycję „Jazz Suite On The Mass Texts”, a trzecią i czwartą odpowiednio za oryginalną ścieżkę dźwiękową do serialu „Mission: Impossible” oraz stworzony do niego temat instrumentalny. W 2017 roku ów najsłynniejszy temat muzyczny Schifrina został wprowadzony do Grammy Hall of Fame. Kompozytor otrzymał też cztery nominacje do nagród Emmy, a ponadto Latin Recording Academy wyróżniła go swoją Trustees Award. Jest on również laureatem Max Steiner Film Music Achievement Award. Ma także swoją gwiazdę na Hollywood Walk of Fame, a ponadto jest Komandorem francuskiego Orderu Sztuki i Literatury.
zdjęcie główne: Lalo Schifrin podczas imprezy Warner Home Video honorującej serię „Dirty Harry” w Directors Guild of America Theater w Hollywood w 2008 roku; fot. Tinseltown / Shutterstock.com
