Klub 27 – lista, która intryguje od lat

O tak zwanym Klubie 27 napisano już wiele, a mimo wszystko cały czas krążą na jego temat rozmaite teorie i spekulacje. Trudno się temu dziwić, gdyż wielu ludzi zastanawia fakt dlaczego właśnie w wieku 27 lat zmarło tylu popularnych artystów – nie tylko piosenkarzy i muzyków, ale także przedstawicieli innych gałęzi przemysłu rozrywkowego. Oczywiście w niektórych przypadkach trudno mówić o przypadku, ale w innych to rzeczywiście zagadka.

Muzycy, którzy zostali zaliczeni do Klubu 27 odeszli z tego świata z różnych przyczyn, choć w wielu przypadkach były to samobójstwa czy przedawkowanie narkotyków i innych środków. Nie brak tu jednak także osób, których śmierć spowodowana została wypadkami samochodowymi (czy ogólnie komunikacyjnymi), chorobą czy też nieszczęśliwymi wypadkami. W niektórych przypadkach, przyczyna śmierci pozostaje nieznana do dziś. Tak czy inaczej, wszystkich łączy fakt, że zmarli w wieku 27 lat, co przyczyniło się do powstania zjawiska znanego jako Klub 27.

Najbardziej znanymi muzykami, których znajdziemy na liście Klubu 27 to z pewnością Brian Jones z The Rolling Stones, Jimi Hendrix, Janis Joplin oraz lider The Doors – Jim Morrison. Co jeszcze bardziej intrygujące, zmarli oni w przeciągu zaledwie dwóch lat (1969-1971). Jeszcze dziwniejsze jest że zarówno Jones jak i Marrison zmarli 3 lipca choć innego roku. Do powszechnej świadomości temat ten powrócił szczególnie po śmierci Kurta Cobaina oraz kilka lat temu, po śmierci Amy Winehouse.

Mimo że Klub 27 kojarzy się najbardziej właśnie z artystami zmarłymi w różnych dekadach XX wieku to na liście tej znajdują się także muzycy żyjący w XIX wieku.

Kogo znajdziemy w tym nietypowym klubie? Oto niektórzy z artystów z Klubu 27:

• Alexandre Levy (10.11.1864 – 17.01.1892) – kompozytor, pianista, dyrygent

• Louis Chauvin (13.03.1881 – 26.03.1908) – muzyk ragtime’owy

• Robert Johnson (8.05.1911 – 16.08.1938) – gitarzysta i piosenkarz bluesowy

• Rudy Lewis (23.08.1936 – 20.05.1964) – wokalista The Drifters

• Rockin’ Robin Roberts (23.11.1940 – 22.12.1967) – wokalista The Fabulous Wailers

• Brian Jones (28.02.1942 – 3.07.1969) – współzałożyciel i gitarzysta The Rolling Stones

• Alan „Blind Owl” Wilson (4.07.1943 – 3.09.1970) – lider i wokalista Canned Heat

• Jimi Hendrix (27.11.1942 – 18.09.1970) – legenda gitary, wokalista i kompozytor

• Janis Joplin (19.01.1943 – 4.10.1970) – piosenkarka i autorka tekstów

• Jim Morrison (8.12.1943 – 3.07.1971) – lider i wokalista The Doors, autor tekstów

• Leslie Harvey (13.09.1944 – 3.05.1972) – gitarzysta Stone the Crows

• Ron „Pigpen” McKernan (8.09.1945 – 8.03.1973) – współzałożyciel, klawiszowiec i wokalista Grateful Dead

• Dave Alexander (3.06.1947 – 10.02.1975) – basista The Stooges

• Jacob Miller (4.05.1952 – 23.03.1980) – wokalista Inner Circle

• Pete de Freitas (2.08.1961 – 14.06.1989) – perkusista Echo & the Bunnymen

• Kurt Cobain (20.02.1967 – 5.04.1994) – współzałożyciel, wokalista i gitarzysta zespołu Nirvana

• Richey Edwards (22.12.1967 – 1.02.1995*) – gitarzysta Manic Street Preachers [* – data zaginięcia]

• Bryan Ottoson (18.03.1978 – 19.04.2005) – gitarzysta American Head Charge

• Damien „Damo” Morris (22.05.1980 – 19.12.2007) – członek australijskiej grupy The Red Shore

• Elizabeth „Bispy” Amirian (20.01.1982 – 12.02.2009) – piosenkarka

• Amy Winehouse (14.09.1983 – 23.07.2011) – piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów

• Richard Turner (30.07.1984 – 11.08.2011) – trębacz współpracujący z Friendly Fires

• Nicole Bogner (22.03.1984 – 6.01.2012) – wokalistka Visions of Atlantis

• Kim Jong-hyun (8.04.1990 – 18.12.2017) – wokalista Shinee

• Fredo Santana (4.07.1990 – 19.01.2018) – raper

Nie tylko muzycy

Pomimo, że „Klub 27” jest często kojarzony z muzykami, nie jest to zasada – do klubu mogą należeć różne osoby ze świata rozrywki, które zmarły w wieku 27 lat. Na przykład, w jednym z artykułów magazynu Rolling Stone wymieniono aktora telewizyjnego Jonathana Brandisa, który popełnił samobójstwo w 2003 roku. Anton Yelchin, znany głównie jako aktor filmowy, ale który także grał w punkrockowym zespole, również został określony jako członek klubu po swojej śmierci w 2016 roku. Podobnie, malarz Jean-Michel Basquiat został uwzględniony na listach Klubu 27, pomimo krótkiej kariery muzycznej.

Klub 27 w świetle badań naukowych

Zmarłym w wieku 27 lat przypisuje się często wysoce ryzykowny styl życia, zwłaszcza w kontekście nadużywania alkoholu i narkotyków, ale także ze względu na przemoc, w tym morderstwo, samobójstwo, czy wypadki komunikacyjne. Pomimo znaczenia kulturowego przypisywanego śmierci muzyków i celebrytów w wieku 27 lat, stwierdzenie, że są one statystycznie częstsze w tym wieku, jest mitem miejskim, obalonym przez badania naukowe. Badanie przeprowadzone przez naukowców i opublikowane w British Medical Journal w grudniu 2011 roku doszło do wniosku, że nie ma zwiększonego ryzyka śmierci dla muzyków w wieku 27 lat. Statystyki pokazują, że najniebezpieczniejszym wiekiem dla muzyków, zwłaszcza mężczyzn, jest wiek 56 lat, a nie 27 lat.

Krytycy tego zjawiska twierdzą, że Klub 27 jest wynikiem selektywnej percepcji, przypisującej niewłaściwe znaczenie datom śmierci. Argumentują, że jest wielu innych znanych muzyków, którzy zmarli w innym wieku, a niektóre osoby uznane za członków Klubu 27, takie jak Robert Johnson, nie były powszechnie znane do momentu swojej śmierci.

Klub 27 w popkulturze

Klub 27 stał się znaczącym tematem w popkulturze, inspirując do stworzenia licznych wystaw, powieści, filmów, sztuk teatralnych, a nawet gier wideo i komiksów. Zdaniem biografa Jimiego Hendrixa i Kurta Cobaina, Charlesa R. Crossa, rosnące znaczenie mediów – internetu, czasopism, telewizji – oraz reakcja na wywiad z matką Cobaina były wspólnie odpowiedzialne za powstanie teorii Klubu 27. Po śmierci Cobaina, jego matka, Wendy Fradenburg Cobain O’Connor, powiedziała w wywiadzie: „Teraz on też dołączył do tego głupiego klubu. Mówiłam mu, żeby nie dołączał do tego głupiego klubu”. Według Crossa, odnosiła się ona do Hendrixa, Joplin i Morrisona, którzy zmarli w tym samym wieku.

W 2011 roku, siedemnaście lat po śmierci Cobaina, Amy Winehouse zmarła w wieku 27 lat, co spowodowało odnowienie zainteresowania Klubem 27 w mediach. „Klub 27” to tytuł piosenki zespołu Letlive z ich albumu „The Blackest Beautiful” z 2013 roku. Także „27 Club” jest utworem na albumie „The New Classic” Iggy Azalei z 2014 roku. „The 27s: The Greatest Myth of Rock & Roll” to książka Erica Segala i Josha Huntera, której tematem jest Klub 27.

Klątwa białej zapalniczki

Mityczna klątwa białej zapalniczki to miejska legenda, która jest powiązana z Klubem 27. Według niej, twierdzi się, że wielu muzyków i artystów zmarło posiadając przy sobie białą, jednorazową zapalniczkę do papierosów. Spowodowało to, że takie przedmioty zaczęto kojarzyć z nieszczęściem. W 2017 roku, Snopes.com opublikował artykuł obalający tę teorię, zauważając, że Bic zaczął produkować białe, jednorazowe zapalniczki dopiero kilka lat po śmierci członków Klubu 27 (w tym Hendrixa, Joplin i Morrisona), a jednorazowe zapalniczki produkowane przez inne firmy nie były w tamtym czasie powszechnie dostępne.

zdjęcie: graffiti w Tel Awiwie przedstawiające kilkoro członków Klubu 27; fot. Jonathan Kis-Lev (CC BY-SA 4.0)