Klawiatury sterujące (5-oktawowe i większe)

Oferta rynkowa klawiatur sterujących jest bardzo obszerna, a związane jest to m.in. z tym, że wśród „klawiszy” są jedyną z grup, w której dany model dostępny jest w aż tylu odmianach. Oczywiście, z punktu widzenia użytkowników ta sytuacja ma same plusy, gdyż otrzymują oni te same (lub zbliżone) możliwości kontroli aplikacji komputerowych i sprzętowych instrumentów przy różnych zakresach klawiatury. W zależności od potrzeb możemy zatem wybrać wersję z taką ilością oktaw która nam najbardziej odpowiada, a w ramach danej serii poszczególne odmiany oferują przeważnie taką samą ilość programowalnych kontrolerów (czasem w tych najmniejszych jest skromniejszy wybór).

W zestawieniu publikowanym w tym miesiącu postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej największym klawiaturom sterującym czyli modelom z co najmniej 61 klawiszami. W większości przypadków klawiatury 5-oktawowe są najwyższymi modelami w danej serii, ale są też na rynku modele o większym zakresie klawiatury, a część z nich stanowi niejako osobną podgrupę produktów. Dlaczego? Otóż o ile modele z klawiaturami obejmującymi 61 klawiszy oferują najczęściej to samo co ich odmiany z 49 czy 37 klawiszami (innymi słowy mamy te same kontrolery i funkcje a inna jest tylko klawiatura oraz co za tym idzie gabaryty) to w przypadku klawiatur z większą ilością klawiszy nie jest to już reguła. Oczywiście są modele 88-klawiszowe oferujące to samo co np. wersja 5-, 4- czy 3-oktawowa, ale w grupie tej są też klawiatury skierowane już z założenia przede wszystkim do osób z bardziej pianistycznym zacięciem, którzy jednocześnie nie potrzebują zbyt wielu programowalnych kontrolerów.
Marcowe zestawienie obejmuje ogółem 35 klawiatur sterujących, z których większość (25) stanowią modele 5-oktawowe. Wszystkie te klawiatury są dynamiczne, a czternaście z nich to konstrukcje częściowo doważone. Wśród modeli 61-klawiszowych mamy też dwa wyposażone w mini-klawisze oraz jeden, w którym klawiszy jako takich nie ma w ogóle. Mowa tu o nowatorskim kontrolerze firmy ROLI wyposażonym w tzw. keywaves. Pozostałą dziesiątkę prezentowanych klawiatur stanowi dziewięć modeli z 88 klawiszami (w tym sześć wyposażonych w doważoną klawiaturę z mechanizmem młoteczkowym) oraz jeden 73-klawiszowy. Oczywiście, w zależności od producenta mamy tu do czynienia z różnymi rozwiązaniami technologicznymi. Wiele z zastosowanych klawiatur realizuje funkcję Aftertouch, a ponadto w części modeli mamy możliwość podziału (SPLIT, ZONE).
Wszystkie klawiatury prezentowane w zestawieniu są wyposażone w port USB, dzięki czemu mogą komunikować się z komputerem lub tabletem. Oznacza to, że każdy z modeli może być wykorzystany do sterowania wirtualnymi instrumentami czy programami DAW – oczywiście w różnym zakresie. Nie brakuje też modeli wyposażonych z tradycyjne złącza MIDI – czy to tylko wyjście, czy również wejście, a niekiedy nawet gniazdo THRU. To z kolei pozwala na wykorzystanie klawiatur do sterowania sprzętowymi instrumentami i urządzeniami, zwiększając jednocześnie zakres ich zastosowania. Port USB służy naturalnie nie tylko do transferu danych ale także do pobierania zasilania (choć jest tu kilka wyjątków). Modele ze złączami MIDI są też wyposażone w gniazdo dla zewnętrznego zasilacza co pozwala na stosowanie ich także zupełnie poza środowiskiem komputerowym. Jest też kilka klawiatur zasilanych bateriami, co przydaje się szczególnie we współpracy z urządzeniami mobilnymi. Podobnie, możliwość bezprzewodowej komunikacji oferowana przez jedną z prezentowanych klawiatur skierowana jest głównie dla osób tworzących muzykę z wykorzystaniem tabletu.
Tym czym najbardziej różnią się od siebie poszczególne klawiatury są kontrolery, w które są one wyposażone. W zależności od modelu do dyspozycji mamy nie tylko różnego typu manipulatory (enkodery, potencjometry obrotowe i suwakowe [nawet motoryzowane], przyciski) ale i w różnej liczbie i konfiguracji. Do tego dochodzą jeszcze „kółka” PITCH BEND i MODULATION, a także dynamiczne pady (nawet 16), a czasem joysticki czy kontrolery dotykowe. Często dzięki przełączanym bankom liczba kontrolerów, które możemy zaprogramować jest niejako zwielokrotniona.
Jeszcze nie tak dawno użytkownicy cieszyli się już z samej możliwości zaprogramowania choćby kilku pokręteł czy suwaków, ale z czasem ich wymagania wzrosły. Wiele osób szukających klawiatury dla siebie patrzy na nie pod kątem jak najbardziej ścisłej integracji ze środowiskiem komputerowym – programami DAW i wtyczkami. Od kilku lat część producentów opracowuje odpowiednie protokoły i technologie, które w różnym stopniu pozwalają na współpracę klawiatur i oferowanych przez nie kontrolerów z aplikacjami komputerowymi ułatwiając znacznie sterowanie ich parametrami, poprawiając przy okazji komfort pracy.
Niektóre z prezentowanych klawiatur są wyposażone także w różne dodatkowe funkcje, a najczęściej jest to arpeggiator. Dostępne mogą być także wbudowane interfejsy audio, a w komplecie z jedną z klawiatur otrzymujemy zewnętrzny interfejs. Do współpracy z niektórymi klawiaturami umieszczonymi w zestawieniu przeznaczone są dedykowane edytory ułatwiające programowanie kontrolerów i przesyłanie ustawień do urządzenia. Ponadto w komplecie z klawiaturami znajdują się rozmaite aplikacje komputerowe – programy DAW i wirtualne instrumenty, a także biblioteki próbek.
Tak jak każda grupa produktów, także tych 35 klawiatur zgromadzonych w zestawieniu różni się od siebie nie tylko parametrami i funkcjami ale także cenami co jest oczywiście związane z oferowanymi przez nie możliwościami kontroli oraz zastosowanymi w nich rozwiązaniami technologicznymi.

KLAWIATURY PREZENTOWANE W ZESTAWIENIU (WG CENY):

1) Acorn Masterkey 61 – 420 PLN
2) Nektar Impact GX61 – 475 PLN
3) Icon iKeyboard 6 Nano – 626.64 PLN
4) Korg microKEY2 61 – 649 PLN
5) Alesis V61 – 669 PLN
6) M-Audio Keystation 61 II – 690 PLN
7) Behringer UMX610 – ok. 750 PLN
8) Nektar Impact LX61+ – 740 PLN
9) Icon iKeyboard 6X – 784.62 PLN
10) Korg microKEY Air 61 – 799 PLN
11) M-Audio Oxygen 61 MkIV – 870 PLN
12) M-Audio Keystation 88 II – 930 PLN
13) Icon iKeyboard 8 Nano – 995.25 PLN
14) Novation Launchkey 61 MK2 – 999 PLN
15) Icon iKeyboard 8X – 1047.91 PLN
16) Alesis VI61 – 1089 PLN
17) Icon iKeyboard 6S – 1311.21 PLN
18) M-Audio CODE 61 – 1390 PLN
19) Novation Impulse 61 – 1490 PLN
20) Arturia KeyLab 61 – 1649 PLN
21) Arturia KeyLab 61 Black Edition – 1849 PLN
22) M-Audio Oxygen 88 – 1970 PLN
23) Behringer Mötor 61 – ok. 2000 PLN
24) Studiologic Acuna 73 – 2100 PLN
25) Nektar Panorama P6 – 2170 PLN
26) Studiologic Acuna 88 – 2200 PLN
27) Studiologic SL88 Studio – 2200 PLN
28) Novation 61SL MkII – 2290 PLN
29) Akai MPK261 – 2290 PLN
30) Akai Advance 61 – 2390 PLN
31) Native Instruments KOMPLETE KONTROL S61 – 3149 PLN
32) Arturia KeyLab 88 – 3399 PLN
33) Studiologic SL88 Grand – 3600 PLN
34) Native Instruments KOMPLETE KONTROL S88 – 4499 PLN
35) ROLI Seaboard GRAND Stage – 13990 PLN

Zestawienie ukazało się w numerze 3/2017 miesięcznika Muzyk.