Zmarł Ikutaro Kakehashi – założyciel firmy Roland

Instrumenty marki Roland znane są na całym świecie, a ich użytkowników i miłośników trudno policzyć. W ciągu 45 lat na rynek trafiła ogromna ilość modeli – syntezatorów, pianin, organów, automatów perkusyjnych, keyboardów, elektronicznych perkusji, grooveboxów, sekwencerów, efektów, wzmacniaczy i różnych innych urządzeń. Jedne z nich cieszyły się większą, inne mniejszą popularnością, ale część zyskała wręcz status „kultowych”. Nie byłoby tego wszystkiego gdyby nie Ikutaro Kakehashi – człowiek, który przed laty założył tę firmę. Z Japonii dotarła właśnie smutna wiadomość – Pan Kakehashi zmarł w minioną sobotę (1.04) w wieku 87 lat. Choć od kilku lat nie był już aktywnie związany ze stworzoną przez siebie firmą, to dla całej branży jak i użytkowników produktów marki Roland pozostał tym, któremu wszyscy zawdzięczamy naprawdę wiele.

Ikutaro Kakehashi urodził się w roku 1930 w Osace. Jeszcze jako nastolatek otworzył własny zakład, w którym naprawiał zegarki. W swym kolejnym przedsięwzięciu zajął się radioodbiornikami, ale jednocześnie zaczął naprawiać elektroniczne organy. Ta druga działalność zaczęła go wciągać coraz bardziej, aż zaczął poważnie myśleć o budowaniu własnych instrumentów muzycznych. W roku 1960 założył firmę Ace Electronic Industries znaną też jako Ace Tone. W jej ramach konstruował i produkował rozmaite organy elektroniczne, efekty i wzmacniacze oraz – co nie było bez znaczenia dla przyszłości – analogowe automaty perkusyjne z rodziny Rhythm Ace. Po kilku latach produktami Ace Tone zainteresował się Hammond, sprzedając najpierw niektóre z nich pod swoim logo a w końcu przekształcając firmę w swój japoński oddział. Po sprzedaniu firmy, Kakehashi nie czekał długo z kolejną inicjatywą. W roku 1972 założył firmę Roland, a pierwszymi produktami oznaczonymi tym logo były automaty perkusyjne TR-33, TR-55 i TR-77 będące ulepszonymi wersjami modeli Rhythm Ace. Już rok później światło dzienne ujrzał pierwszy syntezator analogowy tej marki – monofoniczny SH-1000. Można powiedzieć, że dalej już „poszło z górki”… Kolejne lata przynosiły ze sobą produkt za produktem, a nie brakowało wśród nich nowinek na skalę światową (chociażby pierwsze pianino elektroniczne z dynamiczną klawiaturą [EP-30], pierwszy syntezator gitarowy [GR-500] czy pierwszy automat perkusyjny oparty na mikroprocesorach [CR-68/CR-78]). Rok 1976 to m.in. premiera pierwszego produktu w ramach gitarowej marki BOSS – efektu CE-1. W roku 1980 pojawił się z kolei produkt, który – choć nie od razu – wywarł wielki wpływ na muzykę popularną. Mowa tu o automacie perkusyjnym TR-808. To on właśnie, podobnie jak zaprezentowany trzy lata później TR-909 należą właśnie do tych produktów firmy Roland, które w wielu kręgach mają status „kultowych”. Ciekawą propozycją z początku lat 80. były też polifoniczny syntezator Jupiter-8 czy syntezator basowy TB-303 z zintegrowanym sekwencerem. Przez pierwszą dekadę działalności pod przywództwem pana Kakehashiego firma zyskała dzięki swym produktom uznanie i popularność, a także rozwinęła sieć sprzedaży za granicą.

Ikutaro Kakehashi był także jednym z ojców standardu MIDI. Widząc rozwój rynku i ilość obecnego na nim sprzętu oraz pojawiające się coraz to nowe urządzenia zaczął myśleć nad standaryzacją połączeń między instrumentami. Początkowo zwrócił się do Toma Oberheima, a ten z kolei skontaktował się z Dave’m Smithem (wówczas szefem Sequential Circuits). Po jakimś czasie trzej panowie wraz z przedstawicielami japońskich koncernów Yamaha, Korg i Kawai spotkali się by przedyskutować ogólne założenia tego projektu. Prace nad nowym rozwiązaniem ruszyły pełną parą, a w roku 1983 na targach NAMM zaprezentowano działanie MIDI łącząc ze sobą syntezatory Roland i Sequential Circuits. Trzydzieści lat później panowie Kakehashi i Smith uhonorowani zostali za to nagrodą Technical Grammy.

Druga połowa lat 80. oraz następne dekady przynosiły ze sobą kolejne instrumenty i inne urządzenia, których nie sposób wymienić. Oczywiście nie wszystkie odnosiły taki sam sukces, ale firma kierowana przez Ikutaro Kakehashiego rosła w siłę stając się jednym z czołowych producentów elektronicznych instrumentów klawiszowych (i nie tylko…). Można też przypuszczać że zakładając firmę w 1972 roku jej twórca nie wyobrażał sobie że czeka ją taka przyszłość. Oczywiście z czasem opracowywaniem nowych produktów zajmowali się już inni, ale przez trzy dziesięciolecia stał on na czele stworzonej przez siebie firmy odgrywając kluczową rolę w wielu aspektach działalności. W roku 2013 Ikutaro Kakehashi wycofał się całkowicie z Roland Corporation, zakładając jednocześnie nową firmę – ATV Corporation. Ona także zajmuje się opracowywaniem, produkcją i sprzedażą instrumentów muzycznych, a dokładniej są to elektroniczne perkusje (w tym nietypowy aFrame). Drugą gałęzią działalności firmy są konwertery wideo.

Wspomniana techniczna nagroda Grammy nie była oczywiście jedynym wyróżnieniem, jakim uhonorowany został Ikutaro Kakehashi. W roku 1991 otrzymał honorowy doktorat Berklee College of Music, a w 2000 roku odcisnął swe dłonie na Hollywood RockWalk (doceniono jego wyjątkowy wkład w rozwój przemysłu muzycznego poprzez technologiczne innowacje w elektronicznych instrumentach muzycznych). W roku 2002 otrzymał Lifetime Achievement Award (MIPA) na targach Musikmesse. Chińskie Centralne Konserwatorium Muzyczne nadało mu w roku 2005 – jako pierwszemu nie muzykowi – tytuł Profesor emeritus. Takie samo wyróżnienie otrzymał w 2008 roku od brytyjskiego University of Glamorgan. W marcu tego roku ogłoszono że będzie jednym z laureatów Special Achievement Award podczas tegorocznej edycji Japan Media Arts Festival. Tej ostatniej już nie odbierze…