Novation Launchkey 88 – test klawiatury sterującej

Chociaż klawiatury sterujące są obecne w ofercie firmy Novation już od niemal dwudziestu lat, dotychczasowe produkty – niezależnie od serii – obejmowały maksymalnie pięć oktaw. W tym roku Brytyjczycy w końcu zdecydowali się, aby wprowadzić na rynek model wyposażony w 88 klawiszy. Jest nim Launchkey 88, który uzupełnił dostępną od dwóch lat linię klawiatur. Przyjrzymy mu się zatem bliżej…

OPIS

Oferowana obecnie przez Novation seria Launchkey to już trzecia odsłona tej rodziny klawiatur sterujących. Już podczas premiery linii MK3 w 2020 roku mieliśmy do czynienia z jej rozszerzeniem, gdyż poza modelami 2-, 4- i 5-oktawowymi, zaprezentowano także wersję z 37 klawiszami. W tym roku do tej czwórki dołączył model z 88 klawiszami, będący oczywiście największym przedstawicielem tej serii. Chociaż jest to z jednej strony zupełna nowość, to jednak współdzieli on cechy klawiatur Launchkey trzeciej generacji zarówno jeśli chodzi o możliwości, funkcje i kontrolery, jak również wygląd zewnętrzny. Wyróżnikiem jest tu oczywiście zakres klawiatury, jak i ona sama. W przypadku Launchkey 88 producent zdecydował się nie tylko zamontować klawiaturę z większą liczbą klawiszy niż w dotychczas dostępnych modelach, ale także zastosować inny mechanizm. Mamy tu bowiem do czynienia z dynamiczną, częściowo doważoną klawiaturą. W przeciwieństwie do typowo syntezatorowych klawiszy stosowanych w pozostałych modelach z tej serii, tutaj mamy klawisze typu fortepianowego choć odnosi się to tylko do wielkości i wyglądu zewnętrznego. Biorąc pod uwagę, że największy model Launchkey waży niewiele ponad 8 kilogramów, nie powinno nas dziwić, ze zastosowana tu klawiatura jest wynikiem pewnych kompromisów by z jednej strony zbliżyć się na ile można do tego, aby zapewnić komfort gry odpowiadający szerokiemu gronu odbiorców (wliczając w to osoby przyzwyczajone do typowo fortepianowych klawiatur), a z drugiej właśnie obniżyć ciężar. Z tego też powodu klawiatura ta ma swoją specyfikę, ale trzeba też pamiętać że nie mamy tu do czynienia z masterkeyboardem mającym odwzorowywać mechanizm znany z akustycznych konstrukcji lecz uniwersalną klawiaturę sterującą, przy pomocy której możemy kontrolować różne instrumenty. Nie bez znaczenia jest też potencjalne grono odbiorców tego modelu, który jako ważny element domowego studia będzie wykorzystywany np. z instrumentami wirtualnymi oferującymi szeroką paletę barw. Taka częściowo doważona klawiatura lepiej sprawdzi się wtedy w praktyce, gdyż można grać na niej partie np. pianin elektrycznych jak również rozmaite leady czy pady. Jak to zatem w życiu bywa – coś za coś… Z pozycji menu mamy możliwość wyboru jednej z trzech krzywych VELOCITY lub wyłączenia reakcji na dynamikę gry. Dostępna jest także funkcja transpozycji (oktawowej lub półtonami). Standardowo klawiatura wysyła komunikaty MIDI na kanale 1, ale możemy to zmienić wybierając dowolny z szesnastu.

Zamontowanie lżejszej niż typowo fortepianowa klawiatury pozwoliło zachować charakter serii, jak i wygląd zewnętrzny całości – w tym skosy na obudowie, którymi wyróżnia się wersja MK3. Mimo 88 klawiszy, model ten jest nadal dość lekki. Większe rozmiary pozwoliły nieco inaczej rozplanować panel, ale różnice względem wersji 4- i 5-oktawowej są niewielkie i odnoszą się jedynie do położenia przycisków funkcyjnych oraz kontrolerów PITCH BEND i MODULATION. Najprościej mówiąc ich układ jest taki jak w modelu Launchkey 37, włączając w to dwuwierszowy wyświetlacz LCD.

Tak jak wersje z 49 i 61 klawiszami, także Launchkey 88 oferuje kilkadziesiąt różnego typu kontrolerów rozmieszczonych w dwóch sekcjach, a ich układ pozostał bez zmian. Do dyspozycji mamy ponadto sekcję transportu składającą się z ośmiu przycisków. Jak przystało na urządzenie z przedrostkiem Launch w nazwie, mamy tu do dyspozycji pady. Dokładniej rzecz biorąc w testowanej klawiaturze zamontowano 16 dynamicznych padów z podświetleniem RGB i obsługą Aftertouch oraz cztery dodatkowe służące za przyciski obsługujące określone funkcje. Nad sekcją padów znajdziemy 8 potencjometrów obrotowych oraz kolejne dwa przyciski funkcyjne. Dla padów możemy wybrać krzywą VELOCITY (takie same opcje jak w przypadku klawiszy), a także określić typ Aftertouch (Poly / Channel) oraz próg zadziałania tej funkcji. Kolejną sekcję programowalnych kontrolerów tworzy 9 suwaków oraz 9 przycisków. Zarówno pady jak również pokrętła oraz suwaki mogą pracować w jednym z ośmiu trybów. Cztery pierwsze są dla każdego typu określone odgórnie przez producenta, a pozostałe cztery programowalne tryby CUSTOM, którymi zajmę się w dalszej części testu.

Tak jak w pozostałych modelach z tej serii, tylna ścianka Launchkey 88 prezentuje się raczej skromnie i do dyspozycji mamy tylko kilka gniazd. Znajdziemy tam oczywiście port USB typu B, który służy przede wszystkim do komunikacji z komputerem, co łączy się naturalnie z pobieraniem zasilania. Możemy użyć go także do podpięcia odpowiedniego zasilacza jeśli chcielibyśmy używać klawiatury poza środowiskiem komputerowym. To ostatnie jest możliwe gdyż do dyspozycji mamy też tradycyjne wyjście MIDI umożliwiające sterowanie dowolnym sprzętowym instrumentem. Ostatnim gniazdem jest wejście dla kontrolera nożnego (SUSTAIN).

Nabywcy klawiatury Launchkey 88 otrzymują wraz z nią pakiet oprogramowania, którego częścią jest m.in. program Ableton Live Lite. Zestaw ten obejmuje również instrumenty wirtualne – AAS Session Bundle, Spitfire Audio LABS Expressive Strings oraz XLN Audio Addictive Keys [jeden z czterech do wyboru]. W pakiecie znajdują się także efekty (Klevgränd DAW Casette i R0Verb). Tak jak w przypadku innych produktów Novation, po zarejestrowaniu klawiatury zyskamy dostęp do programu promocyjnego Sound Collective. Na stronie internetowej producenta znajdziemy ponadto firmowy sterownik USB MIDI dla środowiska Windows.

WSPÓŁPRACA Z DAW

Chociaż klawiatury Launchkey 88 można używać do różnych celów, w tym oczywiście do sterowania instrumentami wirtualnymi i sprzętowymi, to jest ona także przystosowana do sterowania funkcjami programów DAW. Od początku istnienia tej serii (a także pozostałych linii kontrolerów, których nazwa rozpoczyna się od przedrostka Launch), klawiatury Launchkey oferują ścisłą integrację z programem Ableton Live i nie inaczej jest w przypadku testowanego modelu. Przez lata współpraca z tą aplikacją była rozwijana by kontrola odbywała się jak najbardziej płynnie i automatycznie, bez potrzeby angażowania użytkownika w zawiłe ustawienia. Z tego też powodu programem Live i możliwościami jego obsługi zajmę się w pierwszej kolejności. Jeżeli dbamy o regularne aktualizowanie programu i posiadamy najnowszą dostępną wersję, nie musimy martwić się o konfigurację ustawień MIDI w Live, choć warto na wszelki wypadek sprawdzić czy automat właściwie rozpoznał klawiaturę.

Podczas pracy z programem firmy Ableton niezwykle istotną rolę odgrywa sekcja padów, dającej bezpośredni podgląd wycinka otwartej sesji Live. W tym przypadku widzimy dwie sąsiadujące sceny, ale przy pomocy odpowiednich przycisków możemy poruszać się po sesji w pionie i poziomie tak, by móc widzieć przed sobą dokładnie ten jej fragment, którego potrzebujemy. Oczywiście nie o sam podgląd tu chodzi, gdyż dzięki podświetlanym w różnych kolorach padom możemy szybko, łatwo i wygodnie wyzwalać pojedyncze klipy. Co więcej, mamy też możliwość aktywacji całej jednej sceny, czyli rzędu klipów umieszczonych na różnych ścieżkach, używając do tego dedykowanego przycisku. Pozostając jeszcze przy klipach i trybie SESSION dodam że pady pozwalają nie tylko uruchamiać odtwarzanie zawartości klipów, ale także ją nagrywać. W tym przypadku do dyspozycji mamy zarówno standardową funkcję SESSION RECORD, ale także z obsługą dostępnej w programie funkcji CAPTURE MIDI. Ta druga wyróżnia się tym, że niejako sama nagrywa „bez pytania”. Otóż to program Live cały czas „nasłuchuje” przez cały czas to co gramy i przechowuje to w buforze pamięci. Jeśli zechcemy aby to, co przed momentem zagraliśmy nie przepadło lecz trafiło do klipu mimo że nie uruchomiliśmy zwykłego nagrywania, wystarczy wcisnąć przycisk dedykowany tej funkcji. Warto też dodać, że dla padów dostępny jest jeszcze tryb DRUM pozwalający wygodnie kontrolować Drum Rack zapięty na którejś ze ścieżek MIDI. Najprościej mówiąc, możemy w tym przypadku wyzwalać dźwięki składające się na wgrany do niego zestaw, a także je nagrywać.

Współpraca z Live nie ogranicza się oczywiście tylko do sterowania klipami i scenami, ale także mikserem i pozostałymi funkcjami oferowanymi przez widok Session. W tym przypadku wykorzystywać możemy zarówno pady jak i poszczególne grupy kontrolerów. Suwaki służyć nam będą oczywiście przede wszystkim do sterowania poziomem głośności poszczególnych ścieżek (a dokładniej 8 sąsiadujących ze sobą) oraz szyny MASTER. Możemy jednak przełączyć je w inny tryb by kontrolowały poziom wysyłek A lub B. Podobnie wygląda to w przypadku 8 potencjometrów obrotowych. Domyślnie służą one do regulacji położenia w panoramie, ale możemy używać ich także do regulacji poziomu głośności poszczególnych ścieżek lub wysyłek. Jak widać, w zależności od potrzeb możemy tak określić przypisane do nich parametry by było nam jak najwygodniej. Do sterowania funkcjami dotyczącymi poszczególnych śladów w widoku sesji programu Live możemy użyć także dolnego rzędu padów oraz przycisków umieszczonych pod suwakami. Jeśli chodzi o pady do mamy tu możliwość skorzystania z kilku trybów pracy i ustawić je tak by przy ich pomocy zatrzymywać klipy (STOP), izolować ścieżki (SOLO) lub je wyciszać (MUTE). Oczywiście ogranicza to podgląd sesji do wyłącznie jednej sceny, ale zyskujemy coś innego. W przypadku rzędu przycisków umiejscowionych na prawo od padów, to możemy przy ich pomocy „uzbrajać” ścieżki lub je wybierać.

Chociaż wszystkie cztery grupy kontrolerów (pokrętła, pady, suwaki, przyciski) dają bezpośredni dostęp tylko do ośmiu ścieżek to oczywiście możemy wygodnie poruszać się między nimi i to nie grupowo co 8 ale płynnie o jeden ślad. Oczywiście zmiany realizowane są dla wszystkich sekcji jednocześnie więc nie musimy się o nic martwić. Dodam jeszcze, że zarówno w przypadku padów jak i przycisków dających podgląd sesji, kolory podświetlenia odpowiadają tym, które widzimy na ekranie komputera w otwartej sesji Live.

Z programem bez problemu integruje się także sekcja transportu Launchkey 88. Przy pomocy poszczególnych przycisków możemy wygodnie uruchomić lub zatrzymać sesję czy włączyć / wyłączyć zapętlanie, aktywować / dezaktywować metronom czy wywołać funkcję UNDO. Do dyspozycji mamy tu także przycisk pozwalający włączyć lub wyłączyć funkcję kwantyzacji, a ostatni służy do obsługi wspomnianej już funkcji CAPTURE MIDI.

Integracja klawiatur Launchkey (w tym testowanego modelu) z programem Live dotyczy także możliwości sterowania parametrami instrumentów i efektów zapiętych na poszczególnych ścieżkach aktywnej sesji. Tryb DEVICE jest dostępny dla 8 pokręteł i 8 suwaków, przy czym nie możemy używać w nim jednocześnie obu sekcji. Sterowanie w tym trybie dotyczy przede wszystkim wbudowanych Live Devices i w ich przypadku przebiega najlepiej, ale możemy także spróbować tego z wtyczkami. Chociaż zarówno dla pokręteł jak i suwaków nie możemy sami określić parametrów przypisanych do poszczególnych kontrolerów to i tak jest to przydatny dodatek. Na każdej ścieżce możemy dość wygodnie przechodzić między „urządzeniami” wybierając to, które chcemy kontrolować. Do dyspozycji mamy też funkcję DEVICE LOCK, pozwalającą sterować wybranym przez nas instrumentem czy efektem także po zmianie ścieżki.

Jak zatem widać, możliwości współpracy Launchkey 88 z programem Live są duże, a przede wszystkim integracja ta jest ścisła przez co użytkownik nie musi dokonywać sam żadnych ustawień. Oczywiście to nie jedyny program DAW, z którym możemy używać testowanej klawiatury, ale w przypadku innych aplikacji możliwości współpracy są ze zrozumiałych względów nieco mniejsze.

W przypadku najnowszej wersji programu firmy Steinberg, czyli Cubase 12 do dyspozycji mamy specjalny skrypt dostępny na stronie internetowej firmy Novation, sprawiający że klawiatura zostanie rozpoznana przez ten DAW i będziemy mogli wygodnie kontrolować jego funkcje. W tym przypadku domyślnie możliwe jest sterowanie głośnością ścieżek (suwaki) i położeniem w panoramie (pokrętła), ale możemy to zmienić wybierając chociażby wysyłki czy tryb DEVICE (sterowanie parametrami instrumentów i efektów). Przy pomocy padów można obsługiwać funkcje SELECT, ARM, MUTE i SOLO w poszczególnych śladach. Możemy też wybierać lub „uzbrajać” ślady przy pomocy przycisków pod suwakami oraz nawigować między śladami. Co więcej, dzięki wprowadzonego w „dwunastce” systemowi MIDI Remote mamy podgląd parametrów w specjalnym oknie z wizualizacją kontrolerów. Do tego dochodzi jeszcze informacja o parametrach widoczna na wyświetlaczu klawiatury Launchkey. Przypisane do nich funkcje realizują też bez problemu przyciski w sekcji transportu.

Dedykowany skrypt dostępny jest także dla programu Reason. Po jego zainstalowaniu będziemy mogli sterować nie tylko sekcją transportu ale też np. przechodzić między ścieżkami w racku, zmieniać presety w wybranym instrumencie czy efekcie, a także regulować niektóre jego parametry. Jeśli pracujemy w środowisku macOS i korzystamy z programu Logic Pro X to również dla niego dostępny jest dedykowany skrypt, który należy pobrać i zainstalować. Używając Launchkey 88 z tym programem możemy sterować jego wybranymi funkcjami używając wszystkich grup kontrolerów, a także sekcji transportu i przycisków nawigacyjnych. Tak jak pozostałe klawiatury Launchkey MK3, także testowany model może współpracować także z innymi programami DAW, w przypadku których wykorzystujemy protokół HUI. Wśród tych programów znajdują się m.in. Studio One i Pro Tools. Także w ich przypadku możemy używać kontrolerów i przycisków do sterowania mikserem czy poruszania się po projekcie.

ARPEGGIATOR I INNE FUNKCJE

Poza możliwością sterowania programami DAW i innymi aplikacjami komputerowymi przy pomocy programowalnych kontrolerów, Launchkey 88 oferuje też kilka funkcji kreatywnie wspierających grę na instrumentach (wirtualnych lub sprzętowych) wykorzystując do wyzwalania dźwięków zamontowaną tu dynamiczną klawiaturę. Na pokładzie mamy m.in. arpeggiator o całkiem sporych możliwościach. Oferuje on siedem różnych przebiegów arpeggia – zarówno standardowe UP, DOWN, UP/DOWN czy AS PLAYED, jak również mniej typowe CHORD, RANDOM czy MUTATE (tworzenie mutacji arpeggia poprzez dodanie dodatkowych nut). Dwa ostatnie pozwalają w różnym stopniu wprowadzać do arpeggia efekt przypadkowości. Arpeggiator, w który wyposażono testowaną klawiaturę, daje ponadto możliwość wyboru rozdzielczości (1/4, 1/8, 1/16, 1/32 + każda w wersji triolowej) oraz zakresu arpeggia (od 1 do 4 oktaw). To jeszcze nie wszystko, gdyż do dyspozycji mamy także funkcję RHYTHM, która umożliwia tworzenia wariacji arpeggia poprzez wybór jednej z opcji patternu rytmicznego różniących się intensywnością występowania pauz, a także ustawień RANDOM (pojawianie się pauz i ich długość są tworzone przypadkowo) lub DEVIATE (wariacje rytmiczne tworzone ręcznie dedykowanym pokrętłem). Obsługa wszystkich tych funkcji jest możliwa zarówno przy pomocy padów, jak również odpowiednio opisanych klawiszy. Korzystając z arpeggiatora możemy także używać pokręteł, by przy ich pomocy regulować tempo, wartość parametru SWING czy długość dźwięków. Dwa ostatnie potencjometry wykorzystywane są w tym trybie do obsługi wspomnianych wyżej funkcji MUTATE i DEVIATE. Do dyspozycji mamy też funkcję LATCH, dzięki której możemy wszystkie parametry arpeggia bez konieczności trzymania palców na klawiszach. Ciekawym i nietypowym w obsłudze rozwiązaniem jest z kolei tryb STRUM, w którym to możemy wyzwalać dźwięki w sposób przypominający proste gitarowe bicie (struna po strunie w górę lub w dół). Wykorzystujemy do tego kółko MODULATION podczas gdy drugą ręką trzymamy akord na klawiaturze (możemy też skorzystać z funkcji LATCH). Uzyskiwane rezultaty uzależnione są nie tylko od prędkości, z jaką przesuwać będziemy kontroler, ale także od ustawień parametrów arpeggiatora.

Kolejną przydatną funkcją, która urozmaicić grę, a także ją ułatwić jest możliwość wyzwalania akordów bez potrzeby ich tradycyjnego „chwytania”. Dokładniej rzecz biorąc do dyspozycji mamy kilka trybów „akordowych”, a pierwszy z nich to FIXED CHORD. W jej przypadku zapamiętywany jest „chwycony” przez nas na klawiaturze lub padach akord, a dokładniej jego schemat interwałów. Następnie możemy wyzwalać oparte na tym schemacie wielodźwięki, używając do tego pojedynczych klawiszy. W przypadku dwóch pozostałych trybów, do wyzwalania akordów wykorzystywane są pady, dla których możemy określić kanał MIDI (domyślnie numer 2). Dzięki temu możemy jedną ręką grać melodię na klawiaturze (domyślnie powiązanej z 1. kanałem MIDI), a drugą wyzwalać akordy. W trybie SCALE CHORD mamy dostęp do czterech banków zawierających przypisane do konkretnych padów akordy (trójdźwięki, akordy septymowe i nonowe oraz 6/9). Są one predefiniowane fabrycznie w zgodności z wybraną skalą i tonacją (domyślnie jest to c-moll), które to parametry możemy samemu zmieniać. Nieco inne możliwości oferuje ostatni z trybów – USER CHORD. Jak łatwo zgadnąć, pozwala on tworzyć własne akordy. Mogą się one składać z maks. 6 dźwięków, a zbudowane przez nas wielodźwięki możemy przypisać do konkretnych padów by później łatwo je wywoływać.

Podobnie jak inne modele MK3, Launchkey 88 oferuje także obsługę skal, z których korzystać możemy nie tylko w trybie SCALE CHORD, ale także grając na klawiaturze. Najprościej mówiąc, po wybraniu określonej skali, na klawiaturze będziemy uzyskiwali wyłącznie dźwięki w niej obecne. Do wyboru mamy 8 różnych skal (molowa, durowa, dorycka, miksolidyjska, frygijska, molowa harmoniczna, pentatoniczna molowa, pentatoniczna durowa), a dla każdej możemy określić tonację.

Wśród funkcji oferowanych przez testowaną klawiaturę, których można używać we współpracy z aplikacjami komputerowymi znajduje się z kolei tryb NAVIGATE. Aktywując go zyskujemy możliwość odwzorowania bloku klawiszy sterowania ruchem kursora znanej z klawiatur komputerowych w sekcji padów. Z trybu tego można korzystać np. chcąc poruszać się po złożonej bibliotece presetów w instrumencie wirtualnym czy innym programie.

TRYB CUSTOM

Jak wspomniałem opisując możliwości współpracy Launchkey 88 z programem Live, pady, pokrętła i suwaki rozmieszczone na panelu klawiatury mogą pracować w różnych trybach. Poza czterema trybami na stałe przypisanymi do każdej z grup właśnie w odniesieniu do aplikacji firmy Ableton, do dyspozycji mamy po cztery komórki USER, które możemy sami zaprogramować. Jest to nic innego jak tryb CUSTOM, w którym możemy dostosować funkcje pełnione przez kontrolery do swoich potrzeb. Programowanie odbywa się z poziomu edytora Components otwartego w przeglądarce internetowej lub działającego jako samodzielna aplikacja. Co ważne, możemy stworzyć w nim i zapisać dowolną liczbę konfiguracji kontrolerów, a następnie przesyłać do klawiatury te, których będziemy potrzebować, umieszczając je w konkretnych komórkach USER.

W przypadku 8 potencjometrów obrotowych oraz 9 suwaków, możemy przypisać do każdego z nich określony komunikat CONTROL CHANGE wybierając nie tylko jego numer, ale także wartość minimalną i maksymalną. W obu grupach kontrolerów możemy aktywować też tryb PICKUP. Znacznie większe możliwości programowania oferuje 16 padów i 9 przycisków ulokowanych pod suwakami. W ich przypadku poza komunikatami CC i ich ustawieniami (numer oraz wartości skrajne), możemy przypisać do nich także komunikaty NOTE ON/OFF lub PROGRAM CHANGE. Dla nich określić możemy odpowiednio wysokość dźwięku i wartość VELOCITY lub numer programu (barwy). Decydując się na komunikaty CC lub NOTE możemy dla każdego z padów i przycisków indywidualnie określić czy mają działać w trybie MOMENTARY czy TOGGLE. Dodam tylko, że w przypadku padów komórki USER w trybie CUSTOM są fabrycznie zajęte przez ustawienia przygotowane przez producenta, które możemy zastąpić własnymi.

Dla każdego z programowalnych kontrolerów ulokowanych na panelu Launchkey 88 możemy indywidualnie określić kanał MIDI, na którym będzie on wysyłał komunikaty. Może to być dowolny z 16 lub globalny. Programując kontrolery możemy też nadać im nazwy, które będą widoczne na wyświetlaczu klawiatury. Dla padów i przycisków można wybrać także kolor podświetlenia.

To jeszcze nie wszystko, gdyż pady i przyciski mogą działać także w trybie KEYSTROKE. W tym przypadku możemy przypisać do każdego z nich różne… skróty klawiaturowe. Dzięki temu współpracując z programami DAW czy innymi aplikacjami możemy szybko wywoływać konkretne komendy bez potrzeby sięgania po klawiaturę komputerową.

Edytor Components daje też możliwość zaprogramowania zewnętrznego kontrolera podpiętego do wejścia SUSTAIN określając dla niego numer komunikatu CONTROL CHANGE, który będzie przez niego wysyłany. Aplikacja ta pozwala także skalibrować „kółka” PITCH BEND i MODULATION oraz – jeśli zajdzie taka potrzeba – zaktualizować firmware.

LAUNCHKEY BEZ KOMPUTERA

Z możliwości zaprogramowania kontrolerów tak, aby pełniły funkcje jakie chce użytkownik i wysyłały odpowiednie komunikaty MIDI możemy korzystać nie tylko we współpracy z aplikacjami komputerowymi, ale także sterując zewnętrznym instrumentem. Wyposażenie Launchkey 88 w tradycyjne wyjście MIDI sprawia, że możemy podpiąć do klawiatury dowolny moduł dźwiękowy czy inny instrument. W końcu – mimo zaawansowanej integracji z DAW – jest to jakby nie było KLAWIATURA sterująca. Z możliwości współpracy z zewnętrznym instrumentem MIDI możemy korzystać nie tylko gdy klawiatura jest podłączona do komputera przez USB (komunikaty są wysyłane wówczas jednocześnie poprzez oba kanały komunikacyjne). Możemy bowiem skorzystać z zasilacza/ładowarki podłączanej do portu USB, co pozwala na używanie Launchkey 88 także poza środowiskiem komputerowym. Uniezależniając się zatem od komputera jako źródła komunikacji możemy wykorzystywać klawiaturę do wyzwalania dźwięków w instrumencie podłączonym do wyjścia MIDI. Sterując sprzętowym modułem czy innym instrumentem możemy korzystać nie tylko z klawiatury czy odpowiednio zaprogramowanych kontrolerów z poszczególnych grup, ale także z dodatkowych funkcji oferowanych przez Launchkey 88, takich jak arpeggiator, tryby CHORD czy skale.

PODSUMOWANIE

Chociaż użytkownicy i fani rozwiązań firmy Novation w zakresie sterowania programami DAW oraz instrumentami wirtualnymi i sprzętowymi musieli długo czekać na klawiaturę o takim zakresie, Launchkey 88 dowodzi że warto było uzbroić się w cierpliwość. O ile funkcje oferowane przez ten model nie odbiegają od znanych z dotychczas dostępnych klawiatur Launchkey MK3, to właśnie liczba klawiszy i zastosowany mechanizm sprawiają, że jest to propozycja warta rozważenia przez różne grupy potencjalnych odbiorców. Co prawda częściowo doważona klawiatura jest rozwiązaniem pośrednim między typowo syntezatorowymi a doważonymi, ale na pewno nie brakuje osób, dla których taka konstrukcja będzie odpowiednią. Zaletą jest na pewno zakres klawiatury, ale także jej działanie jeżeli weźmiemy pod uwagę z jakim mechanizmem mamy tu do czynienia. Po stronie plusów umieścić należy na pewno dodatkowe funkcje, które mogą wspierać naszą kreatywność – rozbudowany arpeggiator czy różne tryby umożliwiające łatwe wyzwalanie nawet bardzo złożonych akordów. Nie można też nie wspomnieć o zaawansowanej integracji z programem Ableton Live, która sprawia że jego obsługa z poziomu Launchkey 88 jest wygodna i intuicyjna. Także możliwość kontrolowania innych programów DAW przy pomocy potencjometrów, przycisków i padów dostępnych na panelu przemawia na korzyść tego modelu. Do tego dochodzi jeszcze możliwość programowania kontrolerów w trybie CUSTOM oraz wyjście MIDI umożliwiające sterowanie sprzętowymi instrumentami – także bez konieczności połączenia z komputerem. Cały ten zestaw cech i funkcji testowanej klawiatury sprawia, że Launchkey 88 jest interesującą propozycją i to nie tylko dla osób pracujących na co dzień z programem Live.

Tekst: Grzegorz Bartczak

DANE TECHNICZNE
Klawiatura: dynamiczna, częściowo doważona, 88 klawiszy
Pady: 16 dynamicznych z Aftertouch, podświetlenie RGB
Kontrolery: PITCH, MODULATION, 8 potencjometrów obrotowych, 9 potencjometrów suwakowych, 9 przycisków
Inne funkcje: arpeggiator, CHORD (SCALE, USER, FIXED), SCALE, CAPTURE MIDI, tryb CUSTOM
Wejścia/wyjścia: USB [typ B], MIDI OUT [jack 1/8”], SUSTAIN
Wymiary: 1270 × 288 × 87 mm
Ciężar: 8.3 kg

Cena: 2090 PLN

Do testu dostarczył:
Audiotech
ul. Łagiewnicka 20
02-860 Warszawa
tel. (22) 6482935
Internet: www.audiotechpro.pl, novationmusic.com