Organizatorzy jednego z najstarszych festiwali jazzowych w Polsce – Jazz Juniors – ogłosili, że od tego roku za program artystyczny imprezy odpowiadać będzie Nils Petter Molvaer. Ten norweski muzyk i jeden z najwybitniejszych europejskich trębaczy jazzowych to także wizjoner potrafiący tworzyć ponad gatunkowymi i stylistycznymi podziałami.
Na przestrzeni dziesięcioleci, festiwal Jazz Juniors zmieniał się wielokrotnie, zawsze w centrum uwagi stawiając jednak to, co w muzyce jazzowej świeże, aktualne i ożywcze. Kolejne rozdziały jego najnowszej historii współtworzone były przez myślących i działających nieszablonowo dyrektorów artystycznych. Funkcję tę pełnili m.in. znakomici polscy jazzmani Paweł Kaczmarczyk i Adam Pierończyk, wnosząc nowe pomysły, poszerzając formułę festiwalu i proponując wyjątkowe projekty artystyczne.
W 2024 roku nadeszła pora na rozpoczęcie nowej części tej fascynującej opowieści. Przez kolejne pięć lat, program Jazz Juniors będzie spoczywał w rękach nowego dyrektora artystycznego. Wraz z 48. odsłoną festiwalu funkcję tę obejmie Nils Petter Molvaer – jeden z najwybitniejszych europejskich trębaczy, artysta zasłużony nie tylko na polu jazzu, ale także wizjoner potrafiący tworzyć ponad gatunkowymi i stylistycznymi podziałami. Oprócz stworzenia programów najbliższych odsłon festiwalu, norweski muzyk pojawi się także w roli artysty rezydenta – każdorazowo proponując oryginalne projekty konstruowane z myślą o krakowskiej imprezie. Ponadto, trębacz przewodniczył będzie pracom konkursowego jury. W konkursie Jazz Juniors i tym razem doświadczenie jurorów będzie musiało zmierzyć się z nieokiełznaną młodością uczestników i pomóc im w pielęgnowaniu i rozwijaniu potencjału – pod życzliwym okiem i przy wsparciu nowego dyrektora artystycznego oraz pozostałych członków jury.
Objęcie przez Nilsa Pettera Molvaera pieczy nad kształtem artystycznym Jazz Juniors nie powinno być traktowane jako „nowe otwarcie”. Życiorys, przebieg kariery i dorobek Norwega naturalnie sytuują trębacza w roli kontynuatora pracy znakomitych poprzedników. Za sprawą ojca już od najwcześniejszego dzieciństwa miał kontakt z muzyką jazzową, a jego entuzjazm do gry na instrumencie wzrastał na scenach lokalnych klubów, ale muzyk nie dał ograniczyć się lokalnemu horyzontowi. W poszukiwaniu nowych dźwięków, jako dziewiętnastolatek opuścił swoja małą ojczyznę. Najpierw by studiować, a z upływem czasu by stać się jednym z najbardziej wpływowych muzyków skandynawskiej sceny jazzowej, choć tak naprawdę nigdy nie zaliczał się do grona gatunkowych purystów.
Ważnym okresem w karierze trębacza była gra w składzie kwintetu Masqualero. W pierwszej połowie lat 80. XX wieku, pod zapożyczoną z kompozycji Wayne’a Shortera nazwą spotkali się Arild Andersen, Jon Christensen, Tore Brunborg, Jon Balke i rzecz jasna Nils Petter Molvaer. To jako członek tej grupy trębacz po raz pierwszy nagrywał album dla monachijskiej wytwórni ECM. Oznaczało to ni mniej, ni więcej tylko wypłynięcie na szerokie wody muzycznego świata. Molvear szybko zbudował reputację znakomitego sidemana – dysponującego doskonałym warsztatem, o plastycznej wyobraźni, ogromnym wyczuciu i wrażliwości. Muzyk współpracował z wieloma artystkami i artystami, nie tylko z rodzinnej Norwegii. W latach 80. i 90. XX wieku jego grę można było usłyszeć m.in. w zespołach Jona Ebersona, Marylin Mazur, Rity Marcotulli, Dennisa Gonzaleza i Larsa Danielssona. Różnorodność muzyki, którą grał u boku liderek i liderów dawać może niejakie wyobrażenie o jego wszechstronności.
Prawdziwy przełom nadszedł nieco później. W 1997 roku Nils Petter Molvaer wydał pierwszy w pełni autorski album. Płytę zatytułowaną „Khmer”, jeśli idzie o rozwój kariery Molveara można potraktować jako synonim wyrażenia „punkt zwrotny”. Wśród recenzentów została ona okrzyknięta „najbardziej niezwykłym albumem w dziejach ECM”. W muzyce tu zawartej artysta zaproponował śmiałe połączenie jazzowej improwizacji z iście klubową produkcją, potężne motoryczne beaty i sampling zostały wymieszane z barwami, które trębacz wydobył ze swojego instrumentu. Tym samym Norweg udowodnił, że odnosząc się do aktualnych trendów i czerpiąc z muzycznej mody można stworzyć wizjonerskie dzieło, zarazem zakorzenione w konkretnej epoce, i jednocześnie znacząco ją wyprzedzające. Z drogi obranej na debiucie Nils Petter Molvaer nie zawrócił przez kolejne dziesięciolecia twórczej aktywności. Z urzekająca zwinnością i niekłamaną brawurą łączył w kolejnych nagraniach nordycką precyzję i chłód z żarem muzyki etnicznej, śmiało przy tym penetrując coraz to nowe obszary elektroniki. Niejako przy okazji, wielokrotnie udowadniał, że połączenie żywego instrumentarium z pracą producencką daje właściwie niewyczerpane możliwości. Pozostając oryginalnym i rozpoznawalnym nigdy nie zarzucił poszukiwań, stając się ogromną inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów. Wpływ jaki wywarł na kształt muzyki improwizowanej do dziś wybrzmiewa w nagraniach nawet najmłodszych jazzowych twórców.
48. edycja festiwalu Jazz Juniors, której dyrektorem artystycznym po raz pierwszy w historii będzie muzyk spoza Polski, odbędzie się w dniach 30 września – 3 października 2024 roku. Drugi rok z rzędu festiwal wpisze się też w szerszy kontekst rozpoczynającego się już 26 września Kraków Jazz Week, którego pierwszą część stanowić będzie świętujący dziesięciolecie istnienia Seifert Competition.
Więcej informacji na stronie jazzjuniors.com.pl.
zdjęcie główne: fot. Roberto Cifarelli
