Chociaż nie jest to okrągła rocznica, to dziś właśnie kolejny raz wspominamy „dzień, w którym umarła muzyka”. Mowa tu oczywiście o katastrofie lotniczej, która miała miejsce 64 lata temu (3 lutego 1959 roku), w której zginęli m.in. trzej amerykańscy muzycy – Buddy Holly, Ritchie Valens i The Big Bopper. Śmierć popularnych artystów odbiła się dużym echem i do dziś pozostaje w pamięci kolejnych generacji fanów muzyki – nie tylko za sprawą upamiętnienia w piosence „American Pie”. Gdy zgłębimy się w historię i dobrze przyjrzymy się biografiom artystów, którzy gwałtownie odeszli z tego świata, okaże się, że takich dni jak ten sprzed ponad sześćdziesięciu lat było znacznie więcej. Choć transport lotniczy jest uważany za jeden z najbezpieczniejszych to niestety katastrofy się zdarzają i w zdecydowanej większości przypadków niosą ze sobą ofiary śmiertelne. Jak się okazuje, w ostatnich dziewięćdziesięciu latach wielokrotnie ginęli w nich muzycy. Część tych historii jest dobrze znana, jak właśnie wspomniana katastrofa z 1959 roku, ale wiedza o innych nie jest tak rozpowszechniona. Dlatego też w artykule tym znajdziecie listę wokalistek i wokalistów, instrumentalistów i kompozytorów, którzy zginęli w katastrofach lotniczych.
Lista ta zapewne nie jest pełna, ale i tak okazuje się że zaskakująco wielu reprezentantów branży muzycznej zginęło w katastrofach lotniczych. Co więcej, wśród wydarzeń, do których udało mi się dotrzeć, jest aż 11 takich, w których śmierć poniosło kilku muzyków. Ta, w której zginęli Buddy Holly i Ritchie Valens nie była nie tylko pierwszą, ale i najbardziej tragiczną, a „dni, w których umarła muzyka” było niestety znacznie więcej. Razem z muzykami swoich zespołów zginęli m.in. Patsy Cline, Otis Redding czy Ricky Nelson. W jednej z katastrof zginęło troje muzyków zespołu Lynyrd Skynyrd, a w innej śmierć ponieśli wszyscy członkowie brazylijskiej formacji Mamonas Assassinas.
Pierwsza ujęta w tym spisie katastrofa miała miejsce w 1935 roku, ale wbrew pozorom nie są one wyłącznie zdarzeniami z odległej przeszłości, gdyż ostatnia wydarzyła się zaledwie dwa lata temu. Chociaż część z wymienionych poniżej artystów zginęła w katastrofach małych samolotów, a niektórzy nawet sami je pilotowali, to pozostali stracili życie w wypadkach lotniczych rejsowych samolotów pasażerskich. Na liście tej ujęty został także Glenn Miller, który zaginął podczas lotu nad kanałem La Manche.
• Carlos Gardel [Charles Romuald Gardès] (11.12.1890 – 24.06.1935) – argentyński piosenkarz, kompozytor, autor tekstów i aktor francuskiego pochodzenia, uważany za jednego z największych twórców i wykonawców pieśni z gatunku tango
– zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego, który rozbił się w okolicach Medelin (Kolumbia) [śmierć poniósł także autor tekstów Alfredo Le Pera, gitarzyści Guillermo Desiderio Barbieri i Ángel Domingo Riverol, pilot oraz inni pasażerowie]
• Jerzy Gablenz (23.01.1888 – 11.11.1937) – polski muzyk, kompozytor, dyrygent i pedagog
– zginął razem z trzema innymi osobami w katastrofie rejsowego samolotu pasażerskiego linii PLL LOT, który rozbił się w okolicach Piaseczna (Polska) [katastrofę przeżyło 8 osób]
• Glenn Miller [Alton Glenn Miller] (1.03.1904 – 15.12.1944) – amerykański muzyk, puzonista, kompozytor i aranżer, lider big-bandu
– zaginął nad kanałem La Manche podczas lotu z Wielkiej Brytanii do Francji [na pokładzie małego samolotu znajdował się także pilot i jeszcze jedna osoba]
• Buddy Clark [Samuel Goldberg] (26.07.1912 – 1.10.1949) – amerykański muzyk i piosenkarz ery big bandów, kontynuujący karierę po II Wojnie Światowej
– zginął w katastrofie małego samolotu, który rozbił się na Beverly Boulevard w Los Angeles (USA)
• Jacques Thibaud (27.09.1880 – 1.09.1953) – francuski skrzypek [miał ze sobą skrzypce Stradivariusa z 1720 roku, które zostały zniszczone w katastrofie]
• René Herbin (16.08.1911 – 1.09.1953) – francuski kompozytor i pianista
– zginęli w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Air France, który robił się na zboczu góry Mt. Cemet w Alpach Francuskich (Francja) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 42 osoby]
• William Kapell (20.09.1922 – 29.10.1953) – amerykański pianista
– zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego linii British Commonwealth Pacific Airlines, który rozbił się w okolicach Kings Mountain w Kalifornii (USA) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 19 osób]
• R.W. Blackwood (1921 – 30.06.1954) – amerykański piosenkarz (baryton), członek zespołu The Blackwood Brothers wykonującego muzykę chrześcijańską i southern gospel
• Bill Lyles (zm. 30.06.1954) – amerykański piosenkarz (bas), członek zespołu The Blackwood Brothers
– zginęli wraz z jeszcze jedną osobą w katastrofie prywatnego samolotu pilotowanego przez Blackwooda, który rozbił się w Clanton w stanie Alabama (USA)
• Buddy Holly [Charles Hardin Holley] (7.09.1936 – 3.02.1959) – amerykański piosenkarz, gitarzysta i kompozytor; pionier rock & rolla, członek zespołu The Crickets i artysta solowy
• Ritchie Valens [Richard Steven Valenzuela] (13.05.1941 – 3.02.1959) – amerykański wokalista, gitarzysta i kompozytor pochodzenia meksykańsko-hiszpańskiego; pionier rock & rolla i łączenia rocka z muzyką latynoską
• The Big Bopper [Jiles Perry „J.P.” Richardson Jr.] (24.10.1930 – 3.02.1959) – amerykański muzyk, wokalista, kompozytor i prezenter radiowy (DJ)
– zginęli razem z pilotem w katastrofie małego samolotu turystycznego, który rozbił się podczas śnieżycy w okolicy miasta Clear Lake w stanie Iowa (USA)
• Patsy Cline [Virginia Patterson Hensley] (8.09.1932 – 5.03.1963) – amerykańska piosenkarka country i pop
• Cowboy Copas [Lloyd Estel Copas] (15.07.1913 – 5.03.1963) – amerykański gitarzysta i piosenkarz country
• Harold Franklin „Hawkshaw” Hawkins (22.12.1921 – 5.03.1963) – amerykański muzyk i piosenkarz country
– zginęli razem z pilotem w katastrofie lekkiego samolotu turystycznego, który rozbił się w okolicy miasta Camden w stanie Tennessee (USA)
• Kenneth Spencer (25.04.1913 – 25.02.1964) – amerykański śpiewak operowy i musicalowy, a także aktor
– zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Eastern Air Lines, który rozbił się w okolicach Nowego Orleanu w stanie Luizjana (USA) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 58 osób]
• Jim Reeves (20.08.1923 – 31.07.1964) – amerykański piosenkarz muzyki country, songwriter i aktor
• Dean Manuel (zm. 31.07.1964) – amerykański pianista zespołu The Blue Boys akompaniującego Reevesowi, a także jego manager i partner biznesowy
– zginęli w katastrofie małego samolotu pilotowanego przez Reevesa, który rozbił się podczas burzy w okolicach Nashville w stanie Tennessee (USA)
• David Box (11.08.1943 – 23.10.1964) – amerykański piosenkarz i muzyk grający rock’n’rolla i rockabilly
– zginął w katastrofie małego samolotu w okolicach Houston w stanie Teksas (USA)
• Otis Redding (9.09.1941 – 10.12.1967) – amerykański piosenkarz wykonujący i tworzący muzykę soulową (deep soul, southern soul), jeden z najwybitniejszych twórców muzyki tego gatunku
• Ronnie Caldwell (27.12.1948 – 10.12.1967) – amerykański muzyk R&B i soul grający na organach, członek funkowego zespołu Bar-Kays wspierającego Otisa Reddinga
• Phalon Jones (1948 – 10.12.1967) – amerykański saksofonista R&B i soul, członek zespołu Bar-Kays
• Jimmy King (8.06.1949 – 10.12.1967) – amerykański gitarzysta, członek zespołu Bar-Kays
• Carl Cunningham (zm. 10.12.1967) – amerykański perkusista, członek zespołu Bar-Kays
– zginęli w katastrofie samolotu pasażerskiego, który rozbił się nad jeziorem Monona w stanie Wisconsin (USA); śmierć poniósł także współpracownik zespołu Bar-Kays (Matthew Kelly) oraz pilot będący jednocześnie managerem Reddinga [katastrofę przeżył trębacz Ben Cauley]
• Jim Croce (10.01.1943 – 20.09.1973) – amerykański piosenkarz, gitarzysta, songwriter folkowy i rockowy
• Maury Muehleisen (14.01.1949 – 20.09.1973) – amerykański gitarzysta i songwriter folkowy / folk rockowy, współpracownik Jima Croce
– zginęli razem z pilotem i dwoma innymi pasażerami w katastrofie samolotu pasażerskiego, który rozbił się podczas startu z lotniska w Natchitoches w stanie Louisiana (USA)
• Bruce Yarnell (28.12.1935 – 30.11.1973) – amerykański aktor i śpiewak musicalowy
– zginął w katastrofie pilotowanego przez siebie małego samolotu w górach w okolicach Los Angeles (USA) [śmierć poniosło także dwoje pasażerów]
• Vinicio Adames [José Vinicio Adames Piñero] (1.03.1927 – 3.09.1976) – wenezuelski muzyk, kompozytor i dyrygent związany z różnymi chórami i orkiestrami
– zginął wraz z członkami chóru Centralnego Uniwersytetu Wenezueli w katastrofie wojskowego samolotu transportowego, który rozbił się na lotnisku Lajes na Azorach [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 68 osób]
• Annette Snell (22.03.1945 – 4.04.1977) – amerykańska piosenkarka rhythm’n’bluesowa i soulowa
– zginęła w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Southern Airways, który rozbił się na drodze w okolicach New Hope w stanie Georgia (USA) [śmierć poniosły łącznie 63 osoby, a katastrofę przeżyły 22)
• Ronnie Van Zant (15.01.1948 – 20.10.1977) – amerykański wokalista i autor tekstów, współzałożyciel southern rockowego zespołu Lynyrd Skynyrd
• Steven Earl Gaines (14.09.1949 – 20.10.1977) – amerykański gitarzysta i wokalista, członek zespołu Lynyrd Skynyrd
• Cassie LaRue Gaines (9.01.1948 – 20.10.1977) – amerykańska wokalistka współpracująca z zespołem Lynyrd Skynyrd [starsza siostra gitarzysty Steve’a Gainesa]
– zginęli w katastrofie samolotu pasażerskiego linii L & J Company, który rozbił się który rozbił się w okolicy miasta Gillsburg w stanie Mississippi (USA); śmierć poniósł także współpracownik zespołu Lynyrd Skynyrd (Dean Kilpatrick) oraz dwaj piloci [katastrofę przeżyło 20 osób]
• Anna Jantar [Anna Maria Kukulska] (10.06.1950 – 14.03.1980) – polska wokalistka wykonująca muzykę pop należąca do najbardziej popularnych piosenkarek lat 70. XX wieku, poza karierą solową współpracowała m.in. z zespołami Waganci, Budka Suflera czy Perfect
– zginęła z katastrofie samolotu pasażerskiego linii PLL LOT, który rozbił się podczas lądowania na lotnisku Okęcie w Warszawie (Polska) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 87 osób]
• Randy Rhoads (6.12.1956 – 19.03.1982) – amerykański gitarzysta heavymetalowy, współzałożyciel grupy Quiet Riot i członek zespołu Ozzy’ego Osbourne’a
– zginął wraz z dwoma innymi osobami w katastrofie małego samolotu, który rozbił się przy lotnisku w mieście Leesburg w stanie Floryda (USA)
• Keith Green (21.10.1953 – 28.07.1982) – amerykański pianista, piosenkarz i songwriter wykonujący muzykę chrześcijańską i gospel
– zginął w katastrofie małego samolotu który rozbił się w okolicach Garden Valley w stanie Teksas (USA) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 12 osób]
• Stan Rogers [Stanley Allison Rogers] (29.11.1949 – 2.06.1983) – kanadyjski piosenkarz folkowy, gitarzysta i songwriter
– zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Air Canada, który rozbił się na lotnisku w mieście Hebron w stanie Kentucky (USA) [śmierć poniosły łącznie 23 osoby, a drugie tyle przeżyło katastrofę]
• Kyu Sakamoto [Hisashi Sakamoto] (10.12.1941 – 12.08.1985) – japoński piosenkarz i aktor
– zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Japan Airlines, który rozbił się w górach w pobliżu wioski Ueno (Japonia) [śmierć poniosło łącznie 520 osób, a katastrofę przeżyły 4]
• Ricky Nelson [Eric Hilliard Nelson] (8.05.1940 – 31.12.1985) – amerykański aktor, piosenkarz i gitarzysta popowy, związany z gatunkami rock and roll i country pop
• Andrew Chapin (7.02.1952 – 31.12.1985) – amerykański pianista, członek grupy The Stone Canyon Band towarzyszącej Nelsonowi, związany wcześniej m.in. z zespołami The Association i Steppenwolf
• Rick Intveld (zm. 31.12.1985) – amerykański perkusista, członek zespołu The Stone Canyon Band
• Bobby Neal (zm. 31.12.1985) – amerykański gitarzysta, członek zespołu The Stone Canyon Band
• Patrick Woodward (zm. 31.12.1985) – amerykański basista, członek zespołu The Stone Canyon Band
– zginęli w katastrofie prywatnego samolotu, który rozbił się w okolicy miasta De Kalb w Teksasie (USA) [śmierć poniosło łącznie 7 osób, a katastrofę przeżyły 2]
• Daniel Balavoine (5.02.1952 – 14.01.1986) – francuski piosenkarz, kompozytor i autor tekstów piosenek związany z muzyką pop, rockiem, synth-popem i world music
– zginął w katastrofie helikoptera na pustyni w Mali podczas Rajdu Dakar śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 5 osób]
• Dean Paul Martin Jr. (17.11.1951 – 21.03.1987) – amerykański aktor i piosenkarz pop, a także pilot Gwardii Narodowej, syn słynnego aktora i piosenkarza Deana Martina
– zginął wraz z operatorem systemów uzbrojenia w katastrofie pilotowanego przez siebie samolotu wojskowego, który rozbił się w górach San Bernardino w Kalifornii (USA)
• Stevie Ray Vaughan (3.10.1954 – 27.08.1990) – amerykański muzyk blues-rockowy uważany za jednego z największych gitarzystów wszech czasów, artysta solowy i członek zespołu Double Trouble
– zginął wraz z pilotem i trzema innymi pasażerami w katastrofie helikoptera, który rozbił się w okolicy miejscowości East Troy w stanie Wisconsin (USA)
• Christopher Clay Austin (24.02.1964 – 16.03.1991) – amerykański piosenkarz country, gitarzysta i skrzypek, członek zespołów Ricky’ego Skaggsa i Reby McEntire
– zginął w katastrofie małego prywatnego samolotu (razem z pilotem, tour managerem Reby McEntire oraz sześcioma innymi członkami jej zespołu), który rozbił się w górach w okolicach San Diego w Kalifornii (USA)
• Dinho [Alexsander Alves], Bento HInoto [Alberto Hinoto], Júlio Rasec [Júlio César], Samuel Reoli [Samuel Reis de Oliveira], Sérgio Reoli [Sérgio Reis de Oliveira] (zm. 2.03.1996) – członkowie brazylijskiego zespołu Mamonas Assassinas łączącego rock z elementami innych stylów oraz sporą dawką humoru
– zginęli wraz z czterema innymi osobami w katastrofie samolotu biznesowego, który rozbił się w górach Serra da Cantareira w okolicach Sao Paulo (Brazylia)
• Marcel Dadi (20.08.1951 – 17.07.1996) – urodzony w Tunezji francuski gitarzysta, wirtuoz fingerpickingu wyróżniony przez Cheta Atkinsa tytułem CGP (Certified Guitar Player), wprowadzony w Nashville do The Country Music Hall of Fame
• David Hogan (1.07.1949 – 17.07.1996) – amerykański kompozytor, dyrektor muzyczny francuskiego chóru CIGAP
– zginęli w katastrofie samolotu pasażerskiego linii TWA, który rozbił się w pobliżu Long Island (USA) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 230 osób]
• John Denver [Henry John Deutschendorf Jr.] (31.12.1943 – 12.10.1997) – amerykański piosenkarz muzyki country, folk i pop, kompozytor, gitarzysta, aktor i aktywista; laureat GRAMMY i innych nagród muzycznych, wprowadzony do Songwriters Hall of Fame
– zginął w katastrofie pilotowanego przez siebie małego samolotu, który rozbił się w okolicach Pacific Grove w Kalifornii (USA)
• Aaliyah [Aaliyah Dana Haughton] (16.01.1979 – 25.08.2001) – amerykańska piosenkarka r&b, pop i soul, aktorka i tancerka
– zginęła wraz z pilotem i innymi pasażerami w katastrofie małego samolotu pasażerskiego, który rozbił się wkrótce po starcie z lotniska na wyspie Wielkie Abaco (Bahamy)
• Melanie Thornton (13.05.1967 – 24.11.2001) – amerykańska piosenkarka pop i dance, wokalistka zespołu La Bouche i artystka solowa
• Nathaly van het Ende (2.01.1975 – 24.11.2001) – holenderska piosenkarka, wokalistka euro-dance’owej grupy Passion Fruit
• Maria Serrano Serrano (26.11.1973 – 24.11.2001) – hiszpańska piosenkarka, wokalistka euro-dance’owej grupy Passion Fruit
– zginęły wraz z załogą i 18 innymi pasażerami w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Crossair, który rozbił się w okolicach miasta Bassersdorf (Szwajcaria) [katastrofę przeżyło 9 osób, w tym Debby St. Maarten z zespołu Passion Fruit]
• Gerry Niewood [Gerard Joseph Nevidosky] (6.04.1943 – 12.02.2009) – amerykański saksofonista jazzowy i flecista, muzyk sesyjny i członek zespołu Chucka Mangione
• Coleman Mellett (27.05.1974 – 12.02.2009) – amerykański gitarzysta jazzowy, członek zespołu Chucka Mangione
– zginęli w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Colgan Air/Continental, który rozbił się w Nowym Jorku (USA) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 49 osób]
• Jenni Rivera [Dolores Janney „Jenni” Rivera Saavedra] (2.07.1969 – 9.12.2012) – amerykańska piosenkarka meksykańskiego pochodzenia, wykonująca etniczne odmiany muzyki latynoamerykańskiej (banda i norteño) oraz pop
– zginęła w katastrofie małego samolotu biznesowego, który rozbił się w okolicach Iturbide (Meksyk) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 7 osób]
• Oleg Bryjak (27.10.1960 – 24.03.2015) – niemiecki śpiewak operowy (bas baryton) pochodzenia ukraińskiego
• Maria Friderike Radner (7.05.1981 – 24.03.2015) – niemiecka śpiewaczka operowa (kontralt)
– zginęli w katastrofie samolotu pasażerskiego linii Germanwings, który rozbił się w okolicy miejscowości Prads-Haute-Bléone (Francja) [śmierć ponieśli wszyscy znajdujący się na pokładzie – 150 osób]
• James Horner (14.08.1953 – 22.06.2015) – amerykański kompozytor muzyki filmowej, autor ścieżek dźwiękowych do ponad stu filmów, laureat Oscarów, Złotych Globów, GRAMMY i innych nagród
– zginął w katastrofie pilotowanego przez siebie małego samolotu, który rozbił się w lasach w okolicach Ventucopa w Kalifornii (USA)
• Gabriel Diniz [José Gabriel de Souza Diniz] (18.10.1990 – 27.05.2019) – brazylijski piosenkarz, gitarzysta i songwriter wykonujący muzykę forró i sertanejo
– zginął razem z dwoma pilotami w katastrofie małego samolotu, który rozbił się w okolicy miasta Estância w stanie Sergipe (Brazylia)
• Marília Mendonça (22.07.1995 – 5.11.2021) – brazylijska piosenkarka i autorka tekstów wykonująca muzykę sertanejo i country
– zginęła wraz z czterema innymi osobami w katastrofie małego samolotu, który rozbił się w okolicy miasta Piedade de Caratinga w stanie Minas Gerais (Brazylia)
