Przez ponad dwadzieścia lat obecności na rynku byliśmy jako miesięcznik, a razem z nami także nasi Czytelnicy, świadkami ewolucji rozmaitych grup produktów służących do tworzenia muzyki czy rejestracji dźwięku. Wraz z coraz większą powszechnością komputerów i ich wykorzystywania nie tylko przez studia ale i indywidualnych muzyków, rozwijać zaczęła się gałąź rynku obejmująca produkty pomagające w przesyłaniu sygnałów audio z instrumentów i innych urządzeń do komputera w celu ich nagrania. Początkowo królowały wśród nich karty dźwiękowe montowane wewnątrz komputerów, wykorzystujące różne magistrale – najpierw ISA, potem PCI, później PCIe. Oczywiście na „śledziu” takiej karty nie dało umieścić się zbyt wielu gniazd więc na rynku zaczęły pojawiać się karty z zewnętrznymi „skrzynkami” oferującymi więcej wejść i wyjść, umożliwiających rejestrację wielu kanałów. W pewnym momencie zdecydowano się sięgnąć także po inne magistrale, standardy i protokoły dostępne w komputerach, a wybór padł na USB. To doprowadziło do powstania nowej grupy produktów, określanych początkowo zewnętrznymi kartami dźwiękowymi. W końcu przylgnął do nich termin „interfejsy audio” i tak już zostało…
Oczywiście, mimo swych zalet, protokół USB miał też swoje ograniczenia (odnoszące się do różnych sposobów jego wykorzystania a nie tylko audio) dlatego też jego twórcy niemal od razu rozpoczęli prace nad jego ulepszeniem. To doprowadziło kolejno do pojawienia się wersji 1.1, 2.0 i 3.0. O ile porty USB można było znaleźć w każdym popularnym „pececie” to komputery produkowane przez firmę Apple od pewnego momentu mogły pochwalić się także innym rozwiązaniem wykorzystywanym do komunikacji z innymi urządzeniami – FireWire (IEEE1394). Gdy standard ten trafił do komputerów Mac, nie trzeba było długo czekać aż także on został wykorzystany do przesyłania dźwięku za pośrednictwem odpowiednich interfejsów audio (naturalnie wkrótce doszła do tego obsługa IEEE1394 przez komputery PC). Tak jak w przypadku USB, także tu parametry pierwszego rozwiązania (FW400) nie zadowalały wszystkich i wkrótce pojawił się standard FW800. W ostatnich latach zarówno USB jak i FireWire doszedł kolejny konkurent w postaci protokołu Thunderbolt, który już także doczekał się kolejnych wersji o jeszcze lepszych parametrach. Chociaż każdy z trzech wymienionych protokołów komunikacji jest uniwersalny i żaden z nich nie powstał jako dedykowany audio lecz jest przeznaczony do współpracy z rozmaitymi urządzeniami, to zarówno USB, FireWire jak i ostatnio Thunderbolt zostały zaadaptowane do transmisji dźwięku i to na poziomie profesjonalnym.
Niedawno przyglądaliśmy się na naszych łamach aktualnej sytuacji wśród interfejsów audio komunikujących się z komputerem przez USB. Pora zatem teraz, aby sprawdzić co słychać wśród urządzeń wykorzystujących w tym celu porty FireWire i Thunderbolt oraz co takie interfejsy mają nam do zaoferowania.
W zestawieniu prezentujemy 39 interfejsów (wliczając wszystkie odmiany i dostępne wersje). Zdecydowana większość z nich wykorzystuje protokół Thunderbolt. Chociaż jest on obecny na rynku krócej niż FireWire, to ze względu na swe parametry spotkał się z uznaniem producentów. Interfejsów audio łączących się z komputerem przez FireWire zawsze było mniej niż tych wykorzystujących USB i gdy teraz doszła im dodatkowa konkurencja (tym razem o znacznie szybszym transferze) można przypuszczać, że powoli będą „wygaszane”…
Wśród interfejsów audio zgromadzonych w zestawieniu są zarówno modele wykorzystujące jeden konkretny typ połączenia, jak i dające możliwość użycia jednego z dwóch dostępnych. Jak to wygląda w liczbach? W zestawieniu znalazły się cztery interfejsy z portem Firewire (w jednym można opcjonalnie zamontować kartę z portami Thunderbolt) oraz cztery oferujące ponadto port USB, a także 26 interfejsów wyposażonych tylko w port Thunderbolt i pięć które dodatkowo udostępniają gniazdo USB. Jak widać przewidziane są różne kombinacje. Co więcej, część interfejsów FireWire oferuje wsparcie dla Thunderbolt z wykorzystaniem odpowiedniego adaptera.
Jedną z podstawowych kwestii branych pod uwagę przy wyborze interfejsu audio jest ilość fizycznych gniazd oraz obsługiwanych kanałów wejściowych i wyjściowych. To, do czego chcemy głównie wykorzystywać nasz interfejs, determinować bowiem będzie liczbę potrzebnych wejść i wyjść. Chociaż większość interfejsów zgromadzonych w zestawieniu to urządzenia obsługujące nawet po kilkanaście lub kilkadziesiąt kanałów wejściowych i wyjściowych, nie brakuje wśród nich modeli skromniej wyposażonych. Elementem, na który zwracamy uwagę przy wyborze interfejsu są także przetworniki A/D i D/A. W przypadku prezentowanych urządzeń nie ma tu zróżnicowania – we wszystkich zastosowano 24-bitowe. Różnice znajdziemy za to w maksymalnych wartościach częstotliwości próbkowania – w aż 33 interfejsach są to 192 kHz, a jedynie w przypadku sześciu urządzeń limit wynosi 96 kHz.
Jak łatwo się domyśleć, największe zróżnicowanie wśród interfejsów dotyczy ilości obsługiwanych kanałów wejściowych i wyjściowych (uzależnionej też od częstotliwości próbkowania) oraz dostępnych w poszczególnych urządzeniach wejść i wyjść. Różnice dotyczą nie tylko liczby ale i typów gniazd, co jest zrozumiałe przy ilości kanałów oferowanych przez niektóre interfejsy. Poszczególne modele oferują w różnej liczbie wejścia mikrofonowe, liniowe i instrumentalne, a także analogowe wyjścia. Do tego dochodzą również złącza cyfrowe – najczęściej optyczne ADAT i koaksjalne S/PDIF, ale są też modele wyposażone w gniazda AES/EBU. Kilka interfejsów udostępnia również porty MADI. Do tego dochodzą jeszcze złącza WORD CLOCK czy MIDI, a niekiedy także różne dodatkowe gniazda. Zarówno wśród interfejsów FireWire jak i Thunderbolt mamy także do czynienia ze zróżnicowaniem w odniesieniu do standardów, a co za tym idzie szybkości transferu. W przypadku pierwszych mamy zatem FW400 lub FW800, a drugich – Thunderbolt lub Thunderbolt 2. Jeśli chcielibyśmy skorzystać z portu USB tam gdzie jest on dostępny, to może być on w specyfikacji 2.0 lub 3.0. Podobnie jak FireWire, także Thunderbolt kojarzony był początkowo jedynie z komputerami firmy Apple, dlatego choć ten drugi protokół jest już dostępny także dla komputerów PC (o ile mają taki port), warto przed zakupem sprawdzić u źródła – czyli producenta – czy dany interfejs współpracuje także z systemami Windows.
Część interfejsów zgromadzonych w zestawieniu może pochwalić się cyfrowym mikserem/routerem. Są też urządzenia mające na pokładzie jeden lub nawet cztery procesory DSP. Interfejsy oferować mogą również funkcje monitoringu, rejestrator audio czy różne rozwiązania technologiczne charakterystyczne dla danego producenta. Różnice dotyczyć mogą również obsługi, co w pewnym stopniu związane może być także z zastosowanym typem obudowy. W wielu przypadkach najważniejsze funkcje kontrolować możemy z poziomu panelu, ale są też interfejsy pozbawione fizycznych kontrolerów, którymi sterujemy wyłącznie poprzez dedykowaną aplikację. Oczywiście także w przypadku innych interfejsów możemy wspomagać się oprogramowaniem, czy to prostym „wirtualnym panelem” czy rozbudowaną aplikacją, w której funkcje kontrolne są jedynie częścią możliwości. W zestawieniu są też modele wyposażone w wyświetlacze, których rola nie musi ograniczać się do wskazywania poziomów sygnałów (szczególnie tych dotykowych).
Spore zróżnicowanie zaobserwować możemy także w odniesieniu do cen prezentowanych interfejsów, ale przecież mamy tu do czynienia ze sporymi różnicami co do ilości obsługiwanych kanałów wejściowych/wyjściowych, szybkości transferu i dodatkowych funkcji.
INTERFEJSY FIREWIRE WG CENY
1) Behringer FCA610 840 PLN 2) Behringer FCA1616 ok. 1040 PLN 3) Focusrite Saffire PRO 26 1550 PLN 4) Focusrite Saffire PRO 40 2150 PLN 5) RME FireFace UCX 5490 PLN 6) RME FireFace 802 7190 PLN 7) Universal Audio Apollo QUAD 9390 PLN 8) Mytek 8x192ADDA 10100 PLN
INTERFEJSY THUNDERBOLT WG CENY
1) Resident Audio T2 1040 PLN 2) Resident Audio T4 1830 PLN 3) Focusrite Clarett 2Pre 2090 PLN 4) Universal Audio Apollo Twin SOLO 2250 PLN 5) Apogee Element 24 2890 PLN 6) Focusrite Clarett 4Pre 3100 PLN 7) Universal Audio Apollo Twin MkII SOLO 3190 PLN 8) Universal Audio Apollo Twin MkII DUO 4090 PLN 9) Apogee Element 46 4350 PLN 10) Focusrite Clarett 8Pre 4400 PLN 11) Focusrite Clarett 8PreX 5700 PLN 12) Universal Audio Apollo Twin MkII QUAD 5990 PLN 13) Antelope Audio Zen Tour 6450 PLN 14) Apogee Element 88 7250 PLN 15) Universal Audio Apollo 8 DUO 8790 PLN 16) Antelope Audio Orion Studio 10800 PLN 17) Universal Audio Apollo 8 QUAD 11790 PLN 18) Focusrite Red 4Pre 11900 PLN 19) RME Fireface UFX+ 11990 PLN 20) Apogee Ensemble 12700 PLN 21) Apogee Symphony MKII 2x6 12700 PLN 22) Antelope Audio Orion 32+ 13000 PLN 23) Universal Audio Apollo 8p 13990 PLN 24) Universal Audio Apollo 16 13990 PLN 25) Focusrite Red 8Pre 15900 PLN 26) Apogee Symphony MKII 8x8 16700 PLN 27) Antelope Audio Goliath 20000 PLN 28) Apogee Symphony MKII 16x16 21800 PLN 29) Apogee Symphony MKII 8x8 + 8MP 23800 PLN 30) Apogee Symphony MKII 24x24 33000 PLN 31) Apogee Symphony MKII 32x32 38100 PLN
Zestawienie ukazało się w numerze 2/2017 miesięcznika Muzyk.
